Η πρώτη ανάμνηση μου από την Άνδρο είναι από την ηλικία των τεσσεράμισι χρόνων. Περπατούσα ξημερώματα στα Λειβάδια με τον πατέρα μου ανάμεσα στα μεγάλα κυπαρίσσια. Δεν θυμάμαι πολλά από το ταξίδι εκείνο εκτός από την επιστροφή από το Γαύριο στην Ραφήνα με καΐκι. Η διαδρομή διάρκεσε περίπου 5½ ώρες.
Τα χρόνια πέρασαν. Τα ταξίδια στην Άνδρο συνεχίστηκαν. Δεν ξανάκανα ποτέ τη διαδρομή Ραφήνα-Γαύριο με καΐκι, αλλά με καράβι. Σήμερα ξαναβρίσκω εκείνο το παλιό καΐκι και τα μικρά καράβια στην έκθεση φωτογραφίας «Αρόδο» που παρουσιάζεται αυτό το καλοκαίρι στο Γαύριο. Το παράξενο πως τα καράβια εκείνα είναι τόσο μικρά στις φωτογραφίες. Κι όμως στις παιδικές μου εικόνες ήταν θεόρατα…
Μερικά από εκείνα τα καράβια έπιαναν μια εποχή και στην Κάρυστο. Τότε το ταξίδι διαρκούσε περίπου 3½ ώρες. Μερικές φορές τα θυμάμαι να πιάνουν μετά το Γαύριο και στο Μπατσί. Εμείς κατεβαίναμε Γαύριο και παίρναμε πάντα το λεωφορείο για τη Χώρα. Στη συνέχεια μεγαλώσαμε. Τα καράβια μεγάλωσαν κι αυτά, άλλαξαν ονόματα και ακόμα ταξιδεύουν μαζί μας την ίδια διαδρομή…
Σήμερα η απόσταση μέχρι την Άνδρο μοιάζει πολύ λιγότερο με ταξίδι και πολύ περισσότερο με το σύντομο πέρασμα του ferry-boat. Όμως πάντα καθώς βλέπεις την Άνδρο από την απόσταση του Κάβο Ντόρο να πλησιάζει ξυπνά μέσα σου κάτι από εκείνα τα παλιά ταξίδια. Κι όλα μοιάζουν με μια μικρή αέναη επιστροφή…
Με αυτές τις σκέψεις φυλλομέτρησα το μικρό βιβλιαράκι, που εν είδη οδηγού, έχει γράψει και εκδώσει ο Γιάννης Μαμάης για την έκθεση φωτογραφίας «Αρόδο» στο Γαύριο. Οι ασπρόμαυρες φωτογραφίες από εκείνα τα παλιά καράβια που γεφύρωσαν τις μακρινές αποστάσεις της παιδική μας ηλικίας με ξάφνιασαν. Γύρισα πίσω στον χρόνο και στον τόπο. Αναζήτησα ανθρώπους που αγάπησα και χάθηκαν. Ξαφνιάστηκα παράξενα «με την αντοχή… στην αναμέτρηση με τον πραγματικό χρόνο» τον οποίο απεικονίζουν αυτές οι παλιές φωτογραφίες. Με συνεπήρε το στοχαστικό κείμενο του Γ. Μαμάη όταν γράφει πως: «Τα καράβια δεν με εντυπωσίαζαν μεσοπέλαγα, όσο στα λιμάνια, μπαίνοντας ή βγαίνοντας, φορτώνοντας ή ξεφορτώνοντας, γεμάτα επιβάτες ή άδεια, και βέβαια πάντοτε με τη χαρά της άφιξης και τη θλίψη της αναχώρησης»…
Θυμήθηκα κι εγώ κάτι από τα λιμάνια της παιδικής μου ηλικίας και τον ναυτικό πατέρα μου. Θυμήθηκα κάτι από τα υπερωκεάνια και τα λίμπερτι, τα πορθμεία και τα μικρά πλοία μιας άλλης εποχής. Μερικές φορές αυτή την αίσθηση αναζητώ ακόμα και σήμερα και κατεβαίνω με τον μικρό γιό μου στο λιμάνι της Ραφήνας χαζεύοντας τα άδεια δεμένα πλοία μέσα στη νύχτα. Ή περιμένοντας ένα καράβι που μόλις έφτασε από Άνδρο να δέσει.
Δέστε την φετινή έκθεση στο Γαύριο (25 Ιουλίου-25 Αυγούστου). Αναζητήστε τα δικά σας συναισθήματα και τις δικές σας εικόνες στις παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες που ξεδιπλώνονται ανάλαφρα από τις αρχές του 20 αιώνα μέχρι το 1965. Αναζητήστε μια άλλη πινελιά από αλλοτινά καράβια κι ανθρώπους που απλώνουν έτσι επίμονα και παράξενα μέσα στην έγχρωμη ψηφιακή εποχή μας.
Διαμαντής Μπασαντής