Τι είναι ΧΥΤ (Χώρος Υγειονομικής Ταφής)
Ένας ασφαλής χώρος υγειονομικής ταφής είναι μια προσεκτική κατασκευασμένη επικάλυψη στο έδαφος η οποία σκεπάζεται από απόβλητα ή υπολείμματα. Στόχος της επικάλυψης είναι να αποφευχθεί οποιαδήποτε υδραυλική [σχετιζόμενη με το νερό] σύνδεση μεταξύ των αποβλήτων και του φυσικού περιβάλλοντος, ιδιαίτερα των υπόγειων υδάτων. Βασικά, ένας χώρος υγειονομικής ταφής είναι μια μπανιέρα στο έδαφος, και με διπλή επένδυση είναι μία μπανιέρα μέσα σε μια άλλη.
Ποια είναι η σύσταση του ΧΥΤ
Υπάρχουν τέσσερα βασικά στοιχεία για την ασφάλεια διαρροών.
Το φυσικό σύστημα συλλογής των στραγγισμάτων, που ονομάζεται φυσική υδρογεωλογική ρύθμιση. Το φυσικό περιβάλλον μπορεί να επιλεγεί ώστε να ελαχιστοποιείται η πιθανότητα των αποβλήτων που διαφεύγουν στα υπόγεια ύδατα κάτω από ένα χώρο υγειονομικής ταφής. Τα άλλα τρία στοιχεία πρέπει να κατασκευαστούν. Κάθε ένα από αυτά τα στοιχεία είναι κρίσιμο για την επιτυχία του ΧΥΤ.
Η φυσική υδρογεωλογική ρύθμιση:
Η γεωλογία κάνει δύο αντιφατικά πράγματα στη φυσική μόνωση. Για να αποφευχθούν οι άχρηστες ουσίες να δραπετεύσουν, η χωροθέτηση της περιοχής πρέπει να περιέχει πετρώματα τόσο σκληρά (αδιάβροχα) όσο το δυνατόν περισσότερα. Ωστόσο, σε περίπτωση διαρροής, είναι προτιμότερα τα μαλακά πετρώματα, ώστε να είναι και εύκολη η πρόβλεψη του εντοπισμού τους. Στη συνέχεια, κατασκευάζονται δεξαμενές για τη συλλογή των διαφευγόντων αποβλήτων στα σημεία που εκβάλλουν. Ένα σπασμένο βραχώδες υπόστρωμα είναι άκρως ανεπιθύμητο κάτω από χώρο υγειονομικής ταφής, διότι δεν μπορεί να γίνει πρόβλεψη του εντοπισμού αν διαφύγουν υπολείμματα. Θα πρέπει να αποφεύγονται δε, τα ορυχεία και λατομεία, επειδή συχνά επικοινωνούν με τα υπόγεια ύδατα.
Τι είναι επένδυση πυθμένα
Μπορεί να είναι ένα ή περισσότερα στρώματα πηλού ή μια συνθετική εύκαμπτη μεμβράνη (ή ένας συνδυασμός αυτών). Η επένδυση δημιουργεί ουσιαστικά μια μπανιέρα στο έδαφος. Αν η κάτω επένδυση αποτύχει, τα απόβλητα θα μεταναστεύσουν άμεσα στο περιβάλλον. Υπάρχουν τρεις τύποι επενδύσεων: πηλός, πλαστικό και σύνθετα.
- Ποιο είναι το πρόβλημα με μια επένδυση πηλού.
Ο φυσικός πηλός συνήθως ραγίζει ή σπάει. Ένας μηχανισμός που ονομάζεται διάχυση κινεί τις οργανικές χημικές ουσίες, όπως το βενζόλιο, διαμέσου τριών ποδιών πάχους πηλό και διαπερνά τον χιτώνα της υγειονομικής ταφής μέσα σε 5 χρόνια. Γι αυτό κάποιες χημικές ουσίες μπορούν να υποβαθμίσουν τις ιδιότητες του πηλού. - Ποιο είναι το πρόβλημα με μια επένδυση πλαστικού.
Οι καλύτερες επενδύσεις υγειονομικής ταφής σήμερα είναι κατασκευασμένες από σκληρό πλαστικό φιλμ που ονομάζεται πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας (HDPE). Ένας αριθμός των οικιακών χημικών ουσιών όμως υποβαθμίζουν το HDPE, και το διαπερνούν. Άλλα το μαλακώνουν και άλλα το σπάνε. Όμως, δεν είναι μόνο τα χημικά προϊόντα που υποβαθμίζουν τη πλαστική επένδυση, αλλά και διάφορα άλλα οικιακής χρήσης όπως η ναφθαλίνη και ακόμα πιο ήπια όπως η μαργαρίνη, το ξύδι, το κρασί, τα βερνίκια παπουτσιών, κ.ά. - Ποιο είναι το πρόβλημα με μια σύνθετη επένδυση.
Μια σύνθετη επένδυση είναι μια ενιαία επένδυση που αποτελείται από δύο μέρη, ένα πλαστικό κάλυμμα και συμπιεσμένο χώμα (συνήθως χώμα αργίλου). Οι εκθέσεις δείχνουν ότι όλα τα πλαστικά χιτώνια (ονομάζονται επίσης εύκαμπτες μεμβράνες ή FMLs) έχουν κάποιες διαρροές. Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι όλα τα υλικά που χρησιμοποιούνται ως χιτώνια είναι τουλάχιστον ελαφρώς διαπερατά σε υγρά ή αέρια και ένα ποσοστό της διαπερατότητας μέσω χιτωνίων θα πρέπει να αναμένεται. Πρόσθετα αποτελέσματα διαρροής μπορεί να είναι από ρωγμές, τρύπες, και ελαττωματικές ραφές. Μελέτες δείχνουν ότι ένα 10 στρεμμάτων ΧΥΤ θα έχει ένα ρυθμό διαρροής κάπου μεταξύ 0,2 και 10 γαλόνια ανά ημέρα.
Τι είναι το σύστημα συλλογής στραγγισμάτων
Το σύστημα αυτό επικοινωνεί με τα απόβλητα και συλλέγει το μολυσμένο νερό. Βρίσκεται στο κάτω μέρος του χώρου του ΧΥΤ και συνδέεται με ένα σύστημα σωλήνων. Η άντληση των στραγγισμάτων αντιμετωπίζεται σε μονάδα επεξεργασίας λυμάτων. (τα στερεά απομακρύνονται από τα υγρά και επιστρέφουν στο ΧΥΤ στεγνά). Αν οι σωλήνες συλλογής στραγγισμάτων φράξουν, και τα στραγγίσματα παραμείνουν στο χώρο υγειονομικής ταφής, τα υγρά γεμίζουν τη μπανιέρα του ΧΥΤ. Η προκύπτουσα πίεση των υγρών γίνεται κινητήρια δύναμη των αποβλήτων εξώθησης στο κάτω μέρος του χώρου υγειονομικής ταφής, με αποτέλεσμα η κάτω επένδυση λόγω πίεσης να ραγίσει.
Ποια είναι μερικά από τα προβλήματα με τα συστήματα συλλογής στραγγισμάτων
Το σύστημα συλλογής στραγγισμάτων μπορεί να φράξει σε λιγότερο από μια δεκαετία. Η αποτυχία οφείλεται σε πολλούς γνωστούς λόγους:
* Φράζει από προσχώσεις ή λάσπη.
* Φράζει από αύξηση μικροοργανισμών στους σωλήνες.
* Φράζει λόγω χημικής αντίδρασης που οδηγεί στην κατακρήμνιση ορυκτών στις σωληνώσεις.
* Οι σωλήνες αποδυναμώνονται από τη χημική επίθεση (οξέα, διαλύτες, οξειδωτικούς παράγοντες, ή διάβρωση) και στη συνέχεια μπορεί να συνθλιβούν από τους τόνους των σκουπιδιών που είχαν συσσωρευτεί πάνω τους.
Τι είναι η κάλυψη
Ένα κάλυμμα ή καπάκι είναι μια ομπρέλα πάνω από την υγειονομική ταφή για να κρατήσει το νερό έξω (για την πρόληψη του σχηματισμού στραγγισμάτων). Αποτελείται γενικά από διάφορα κεκλιμένα επίπεδα: πηλός ή μεμβράνη για να εμποδίσει τη βροχή.
Ποια είναι τα προβλήματα με τα καλύμματα
Είναι ευάλωτα σε επιθέσεις από τουλάχιστον επτά πηγές:
- Η διάβρωση από φυσική αποσάθρωση (βροχή, χαλάζι, χιόνι, κύκλους κρύου-ζέστης, και του ανέμου)
- Βλάστηση, όπως θάμνοι και δέντρα που συνεχώς ανταγωνίζονται με τα χόρτα για διαθέσιμο χώρο, στέλνοντας τις ρίζες τους να διεισδύσουν στο κάλυμμα.
- Διάφορα θηλαστικά που διαβιούν (ποντίκια, τυφλοπόντικες, κ.ά), ερπετά (φίδια, χελώνες), έντομα (μυρμήγκια, σκαθάρια), και τα σκουλήκια που δημιουργούν συνεχείς απειλές για την ακεραιότητα του καλύμματος.
- Το φως του ήλιου στεγνώνει τον πηλό (επιτρέποντας ανάπτυξη ρωγμών), και καταστρέφει τη πλαστική μεμβράνη μέσω της δράσης της υπεριώδους ακτινοβολίας.
- Οι καθιζήσεις που προκαλούνται από την καθίζηση των αποβλήτων ή της οργανικής αποσύνθεσης των αποβλήτων, ή από την απώλεια υγρών από χώρους υγειονομικής ταφής μπορούν να οδηγήσουν σε ρωγμές στο πηλό ή «δάκρυα» στη μεμβράνη, η οποία μπορεί να κάνει ένα καπάκι από πηλό ευαίσθητο ή να υπαγάγει το καπάκι σε πιέσεις λόγω κρύου και ζέστης.
- Ελαστικά, τα οποία “επιπλέουν” προς τα πάνω σε ένα χώρο υγειονομικής ταφής
- Οι ανθρώπινες δραστηριότητες πολλών ειδών.
Ανεξάρτητο ίδρυμα περιβαλλοντικής έρευνας
Πηγή: http://www.ejnet.org/landfills/ kokoras.net 27.5.2015
