Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΤΘΑΙΟΥ
Η Ελλάδα σε κρίση… Η Ελλάδα κινδυνεύει με στάση πληρωμών, η ανεργία στο κόκκινο, νέες απολύσεις, μειώσεις μισθών και συντάξεων… Είναι μερικά από τα μηνύματα που δεχόμαστε σωρηδόν τα τελευταία χρόνια. Πως άραγε αποτυπώνεται αυτή η κατάσταση στα νεανικά μυαλά και πιο συγκεκριμένα, στους μαθητές και φοιτητές της χώρας μας- το μέλλον αυτού του τόπου. Τι επιδράσεις έχει στην ψυχοσύνθεση τους όσο και στις αποφάσεις τους;
Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι μας απ’ τα παιδιά που δίνουν πανελλαδικές εξετάσεις.
Αναμφίβολα, οι συγκεκριμένες εξετάσεις αποτελούσαν τόσο σημείο αναφοράς όσο και εξαντλητικής πίεσης για τους μαθητές. Θα λέγαμε όμως, υπάρχουν κάποιες σημαντικές διαφορές στον μαθητή που προετοιμαζόταν για αυτές, προ κρίσης, με αυτόν που προετοιμάζεται εντός κρίσης.
Εν αρχή, αναντίρρητα υπάρχουν πιο περιορισμένοι οικονομικοί πόροι για την προετοιμασία του (φροντιστήρια, βοηθήματα) αν και η ελληνική οικογένεια στην πλειονότητα της και προς τιμήν της, προτιμά να στερηθεί διάφορα άλλα αγαθά απ’ το να στερήσει στο παιδί της την απαιτούμενη εκπαίδευση. Παρ’ όλα αυτά, οι κυριότερες διαφοροποιήσεις εστιάζονται στο μυαλό του μαθητή. Διέπεται από επιπλέον άγχος, διότι γνωρίζει πόσες θυσίες κάνει η οικογένειά του για αυτόν και δεν θέλει ούτε να σκέφτεται την ιδέα της αποτυχίας. Η κρίση τον επηρεάζει ακόμη και στην τελική επιλογή του μηχανογραφικού. Ενώ παλαιότερα τον πιο σημαντικό ρόλο διαδραμάτιζε η επιθυμία για κάποιο συγκεκριμένο επάγγελμα, πλέον τη σκυτάλη πήρε η άμεση επαγγελματική αποκατάσταση. Εξ’ου και η αύξηση ζήτησης σε στρατιωτικές σχολές και παραϊατρικά επαγγέλματα.
Φθάνει λοιπόν η ειμαρμένη ημέρα, της εισόδου στο Πανεπιστήμιο. Ίσως η μοναδική ημέρα που τα συναισθήματα τόσο των παιδιών όσο και των οικογενειών τους είναι εφάμιλλα με εκείνων προ κρίσης…Ευτυχία! Αφού κοπάσουν οι πανηγυρισμοί, επιστρέφουμε στην σκληρή πραγματικότητα. «Πέρασε σε πόλη μακριά απ’ το σπίτι, θα τα καταφέρουμε(;) μήπως να πάρει μετεγγραφή;» Αυτά είναι τα πρώτα ερωτήματα που τριβελίζουν ένα σύγχρονο ελληνικό νοικοκυριό, λίγο μετά από την ανακοίνωση μιας… επιτυχίας.
Η φοιτητική ζωή, αποτελεί διαχρονικά στην ελληνική κοινωνία, ίσως το πιο θετικό και ξέγνοιαστο κομμάτι της ζωής του ανθρώπου. Αδιαμφησβήτητα, ισχύει το ίδιο και σήμερα, δίχως αυτό να σημαίνει ότι δεν έχει «διαταραχτεί» σε μεγάλο ποσοστό φοιτητών αυτή η ξεγνοιασιά. Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι παρατηρείται αύξηση των εργαζόμενων φοιτητών, που προσπαθούν με τα πενιχρά χρήματα του «μισθού» τους να εξασφαλίσουν κάποια έξοδα τους, ώστε να μην επιβαρύνουν επιπλέον τους γονείς τους. Επιπροσθέτως, πολλοί φοιτητές που σπουδάζουν μακριά απ’ την πατρική τους εστία, καταβάλουν εξαντλητική προσπάθεια για να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους το ταχύτερο δυνατόν. Άλλοι οι οποίοι έχουν μεγάλο όγκο μαθημάτων, να προσπελάσουν, κυριεύονται από πρωτοφανές άγχος και σκέψεις διακοπής σπουδών.
Αισίως, διανύσαμε ένα σημαντικό ταξίδι στην φοιτητική σταδιοδρομία και φθάνουμε σε έναν ακόμη σπουδαίο σταθμό, αυτόν της αποφοίτησης. Δε χρειάζεται να αναλωθούμε πολύ στο να περιγράψουμε τα συναισθήματα. Συγκίνηση, ευτυχία, ικανοποίηση για τους κόπους τόσο του φοιτητή όσο και της οικογένειας, είναι κάποια λίγα από αυτά. Στον απόηχό τους όμως δυστυχώς, κάνουν την εμφάνιση τους άλλα πιο δυσοίωνα συναισθήματα και λογισμοί. « Και τώρα τι;» «Πώς θα βγω στον επαγγελματικό στίβο;» «Χρειάζομαι μεταπτυχιακό;» «Θα με προσλάβουν;» «Τι μισθό θα παίρνω;» «Μήπως να φύγω για το εξωτερικό;»
Αυτές και άλλες πολλές είναι οι «ερινύες» που κυνηγούν τους νέους της χώρας μας. Και το έγκλημα για το οποίο τους κυνηγούν; Αυτό είναι το παράλογο, δεν θα μάθουν ποτέ… Πληρώνουν λάθη και ευθύνες άλλων…
Όμως, μέσα στο τόσο αρνητικό και αβέβαιο περιβάλλον, έχουν ακόμη την κατάσταση στα χέρια τους. Τους έφερε στον κόσμο η χώρα του πολιτισμού και της δημοκρατίας. Μπορεί κάποια στιγμή να απώλεσε αυτά τα ιδεώδη, οι νέοι της όμως μπορεί να τα επαναπατρίσουν. Η πλεύση προς την επιτυχία θα γίνει σε αχαρτογράφητα νερά … Και τι με αυτό; Οτιδήποτε άλλο θα ήταν πολύ βαρετό για ένα νέο άνθρωπο…