Το Green New Deal

Του ΠΕΤΡΟΥ ΣΤΡΑΤΗ

Την 22/10/2019 ο Dr. Robert Pollin, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Μασαχουσέτης/ Άμερτστ Συν-διευθυντής του Ερευνητικού Ινστιτούτου Πολιτικής Οικονομίας (PERI) παρουσίασε τις ενδιαφέρουσες προτάσεις για την ανάπτυξη της Ελλάδας βασιζόμενη στο Green New Deal. Αν και τις προτάσεις πολλοί θα μπορούσαν να πουν είναι αυτονόητες και ότι ο καθένας από εμάς θα μπορούσε να σκεφτεί, στην συγκεκριμένη περίπτωση έχει πραγματοποιηθεί μία μελέτη βασιζόμενη σε αριθμούς και καταστάσεις. Αποτέλεσμα είναι να δημιουργείται ένα πλάνο που μπορεί να πραγματοποιηθεί με συγκεκριμένα αναμενόμενα αποτελέσματα. Καταλήγει σε ένα πλάνο ανάπτυξης που απαιτεί επενδύσεις κατά μέσο όρο 2,8% του ΑΕΠ της Χώρας μας, από το 2020 έως το 2050, όταν σήμερα η οικονομία αναπτύσσεται με ρυθμούς περίπου 2% το έτος. Τελικά όμως η Ελλάδα θα κερδίσει ότι το 2050 θα έχει απεξαρτοποιηθεί πλήρως από την εισαγωγή ορυκτών καυσίμων ή άλλων πηγών ενέργειας.

Το Green New Deal έχει τρία βασικά συστατικά:

1. Επενδύσεις που θα αυξήσουν σημαντικά την ενεργειακή αυτονομία.
2. Επενδύσεις που θα αυξήσουν σημαντικά την χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, κυρίως ηλιακή και αιολική ενέργεια. 100% καθαρές ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για τις ανάγκες ολόκληρης της Ελλάδας μέχρι το 2050.
3. Κατεύθυνση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων, πετρελαίου, λιγνίτη και φυσικό αέριο, στο «0» μέχρι το 2050. Σήμερα, τα ορυκτά καύσιμα χρησιμοποιούνται για να καλύψουν το 84% των αναγκών σε ενέργεια της Ελλάδος.

Είναι απαραίτητο λοιπόν να μεταβούμε σταδιακά στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ωστόσο, η λύση σε ιδιαίτερα μεγάλου όγκου και δυναμικότητας έργα φαίνεται ότι δεν θα εξυπηρετήσει τον καθημερινό πολίτη, ιδίως για την περίπτωση της Ελλάδα. Αντί αυτό, όπως τόνισε ο Dr. Pollin, υπάρχει η εναλλακτική της προώθησης της χρήσης μικρών φωτοβολταϊκών σε σκεπές και χώρους στάθμευσης σχεδόν από κάθε ιδιοκτήτη ή χρήστη κατοικιών και άλλων κτηρίων. Αντί λοιπόν να επιδοτούμε την εγκατάσταση και τις κιλοβατόρες σε 2-3 εταιρείες σε ολόκληρη την Ελλάδα, μπορεί να γίνει ένα πλάνο για την σωστή θέση εγκατάστασης, λαμβάνοντας υπόψη την γνώμη και τον πολιτών, ενώ ο κάθε πολίτης θα μπορεί να συμμετάσχει στην σταδιακή αυτονομία της χώρας, ακόμα και αν ο ίδιος τελικά επιδοτηθεί για την εγκατάσταση και τη λειτουργία μικρών αυτόνομων μονάδων στην περιουσία του. Άλλωστε ένας μηχανισμός που αρχίζει να εξελίσσεται ήδη παγκοσμίως είναι το net-metering, το οποίο αφορά τη δυνατότητα παραγωγής ενέργειας από όλους και την πώληση ή αγορά κάθε φορά από τους γείτονές του ή άλλους παραγωγούς ενέργειας.

Πραγματοποιείται λοιπόν μία ανάλυση σύμφωνα με την οποία είναι εφικτό έως το 2050 να έχουμε απεξαρτηθεί πλήρως από τα ορυκτά καύσιμα, λαμβάνοντας υπόψη ότι θα χρησιμοποιηθεί η παρούσα τεχνολογία. Με λίγα λόγια η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί υπερ μας και τελικά πολύ σύντομα να έχουμε σταματήσει να καταναλώνουμε ορυκτά καύσιμα στην Χώρα μας. Επιπλέον, σύμφωνα με τους τρέχοντες υπολογισμούς του Δρ. Pollin επενδύοντας το 2,8% του ΑΕΠ της Χώρας σήμερα, θα μπορέσει το πλάνο να επιτευχθεί. Αξίζει να σημειωθεί ότι αν τα οικονομικά της Ελλάδας βελτιωθούν και συνεχίσει να επενδύει το 2,8%, θα έχει ως αποτέλεσμα ο στόχος να επιτευχθεί νωρίτερα του προγραμματισμένου. Όχι μόνο αυτό, επί του παρόντος η Ελλάδα εξάγει το 2,8% του ΑΕΠ της για την εισαγωγή ενέργειας (προμήθεια πετρελαίου, ορυκτών καυσίμων κ.α.). Έτσι σταδιακά όσο η ενέργεια θα παράγεται από τον ήλιο, τον αέρα ή άλλες μορφές όπως την βιομάζα (π.χ. δημιουργία βιοαερίου από την ζύμωση των οργανικών απορριμμάτων  μας) κ.α., δεν θα χρειάζεται να εξάγεται κεφάλαιο για την προμήθεια καυσίμων. Αξίζει να σημειωθεί σε αυτό το σημείο ότι η παραγωγή βιομάζας από καλλιεργούμενα αγροτεμάχια, τα οποία τελικά αντί για τρόφιμα παράγουν ενέργεια, είναι καταδικαστέο αυτήν τη στιγμή, όταν υπάρχει μεγάλο μέρος του πληθυσμού που δεν έχει τα απαραίτητα προς το ζην.

Το μοντέλο που δημιούργησε ο Dρ. Pollini για την Ελλάδα, βασίζεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το Climate Neutral by 2050 Program. Επιπλέον, για το μοντέλο του χρειάστηκε να τροποποιήσει τον γνωστό σε αρκετούς IPCC, πάνω στον οποίο έχει χτίσει τα μοντέλα του τα τελευταία 10 χρόνια. Τέλος, χρήσιμο είναι να αναφερθεί ότι έχει υπολογίσει ότι η μείωση κατανάλωσης ενέργειας ποσότητας 1 Q-BTU απαιτεί 20 Δις €, ενώ η παγκόσμια τράπεζα σε μελέτη της το υπολογίζει στο υποδεκαπλάσιο (αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό γιατί από εκεί προκύπτουν οι αποφάσεις για δανεισμό και το επιτόκιο προς επιχειρήσεις που αποφασίζουν να επενδύσουν σε δομές όπως αυτές). Αντίστοιχα η επίσης γνωστή MC Kinsey υπολογίζει το ποσό σε 40-50 Δις €, κάτι που για τον Δρ. Pollini είναι ιδιαίτερα υψηλή.

Αξίζει να κλείσουμε το άρθρο με τα λόγια της εισαγωγής του Δρ. Pollin, ο οποίος ανέπτυξε μία σκέψη που προβληματίζει αρκετούς. Αξίζουν όλα αυτά αν τελικά η κλιματική αλλαγή είναι ένα παιχνίδι της βιομηχανίας πράσινης ενέργειας, έτσι ώστε να αρχίσουμε να ξοδεύουμε σε υποδομές διαφορετικές από αυτές που έχουμε σήμερα? Τί γίνεται αν όλα αυτά είναι μόνο μία προσπάθεια πλουτισμού αυτών που κατασκευάζουν ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά, ή άλλες εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι οποίες δεν είναι άλλες από τις πλούσιες και πάλι χώρες? Η απάντηση στηρίζεται στο γεγονός ότι περισσότερο από το 90% των επιστημόνων, σήμερα, αποδέχεται το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής και θεωρεί γεγονός ότι υπάρχει ένα πρόβλημα που τελικά δημιουργείται από ανθρωπογενείς δράσεις. Επίσης, πλέον έχει θεσπιστεί Ευρωπαϊκή και όχι μόνο, νομοθεσία για την προστασία του περιβάλλοντος. Συνεπώς, αν σκεφτούμε ότι επενδύοντας το 2,8% του ΑΕΠ της Χώρας μας (κάτι που πρέπει να κάνει βέβαια κάθε Χώρα το συντομότερο) για την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα μέχρι το 2050, έτσι ώστε να αποφευχθούν τα προβλήματα που πιθανολογείται ότι θα προκύψουν μελλοντικά, τελικά ακόμα και να μην οφείλεται η κλιματική αλλαγή στην χρήση των ορυκτών καυσίμων, επενδύουμε σε ένα νοητό ασφαλιστήριο που θα δίναμε σε μία ασφαλιστική εταιρεία για την κάλυψη των ζημιών που θα πάθουμε στο μέλλον π.χ. από μία πλημμύρα στο σπίτι μας ή κάποιο άλλο ακραίο καιρικό φαινόμενο, ή ακόμα και από προβλήματα υγείας που πιθανόν θα αποκτήσουμε νωρίτερα αν η κλιματική αλλαγή και η ρύπανση προχωρήσουν τα επόμενα χρόνια. Έτσι, είναι συμφέρον για όλους, και ιδίως στην μελλοντική γενιά, αν ως κοινωνία επενδύσουμε στην φιλική προς το περιβάλλον παραγωγή ενέργειας για να μην αλλάξει το κλίμα του πλανήτη (αν αυτό τελικά γίνει όπως το 90% των επιστημόνων αποδέχεται).

Τελικά από τα παραπάνω θα μπορούσαμε να κλείσουμε αναφέροντας πως η Άνδρος δεν πρέπει να πει όχι στις ανεμογεννήτριες ή κάθε άλλη ήπια μορφή ενέργειας, αλλά πρέπει να αντισταθεί στην αρπακτική διάθεση που μπορεί να έχει καθένας που επιθυμεί να ζει σε βάρος των συμπολιτών του, απαιτώντας χωρίς καμία διαφάνεια και ενημέρωση των πολιτών να αλλάζει σε μεγάλο βαθμό το περιβάλλον που εκείνοι ζουν, ορίζοντας πενιχρά ποσά αποζημίωσης για εκείνους. Όχι μόνο αυτό, αν κάποιος Ανδριώτης αποφασίσει να τοποθετήσει μία μικρή μονάδα παραγωγής ρεύματος για το δικό του σπίτι, δεν θα έχει το δικαίωμα της άδειας να το κάνει, ακόμα και ο ηλιακός θερμοσίφωνας πολλές φορές απαγορεύεται. Συνεπώς οι ανεμογεννήτριες θα έχουν σκοπό το κοινό καλό ή όχι?

Αξίζει κάποιος να παρακολουθήσει την ομιλία στο Κέντρο ΓΑΙΑ του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας στον σύνδεσμο https://www.gnhm.gr/