Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΛΛΙΒΡΟΥΣΗ
Ιατρού Επιδημιολόγου
«Επιδημία», «Πανδημία», «Οικονομία», «Κοινωνία»: Λέξεις και έννοιες που καταλήγουν ανεπεξέργαστες σε μυαλά ανθρώπων και αποκτούν διαφορετική σημασία για τον καθένα.
Το πρόβλημα όμως είναι συγκεκριμένο,κοινό για όλους και έχει ονοματεπώνυμο: Κορόναϊός SARSCOV-2 και για συντομία «Κορόνα».
Οι παντογνώστες συμπατριώτες μας, κουρασμένοι από την εξειδίκευσή τους στις διεθνείς σχέσεις, στα γεωπολιτικά, τα ενεργειακά, το μεταναστευτικό, τα πολιτικά και τα στρατιωτικά, άδραξαν την ευκαιρία και ξεπέρασαν σε «κορώνες» εκείνους που θα έπρεπε να έχουν τον πρώτο λόγο. Τους ειδικούς επιστήμονες, που δηλώνουν ότι παραμένουν επιφυλακτικοί στις προγνώσεις τους.
Αυτοί που τα ξέρουν όλα καλύτερα, κάνουν γνωματεύσεις, κάνουν προγνώσεις τύπου «Προ-Πο», δίνουν συμβουλές και κατακρίνουν με έμφαση, κάθε άλλη άποψη. Τι να πεις; Τόσα ξέρουν τόσα λένε. Έτσι έχουν μάθει να συμπεριφέρονται και δεν σκοπεύουν να αλλάξουν τώρα, που μπορούν επιτέλους να δείξουν πόσο δημοκρατικοί είναι, κατακρίνοντας τους πάντες και τα πάντα ως αυταρχικά, φασιστικά και συνέπεια της θρησκείας και της πλουτοκρατίας…
Γιατί όμως οι ειδικοί επιστήμονες είναι επιφυλακτικοί και συμβουλεύουν κυβερνήσεις και πολίτες να πάρουν μέτρα προφύλαξης που φαντάζουν αυταρχικά και αντικοινωνικά;
Αντιμετωπίζουν, απροετοίμαστοι, ένα φαινόμενο πρωτόγνωρο με απρόβλεπτη εξέλιξη και πλέουν σε αχαρτογράφητα νερά. Όσα ξέρουν κι έχουν μάθει από άλλες καταστάσεις, φαίνεται να μην ισχύουν εδώ:
Ο ιός μοιάζει μεν με τους άλλους της ομάδας του, η δράση του όμως είναι διαφορετική. Ενώ τα συμπτώματα που προκαλεί δείχνουν να είναι παρόμοια και πολλές φορές ηπιότερα από τη γνωστή γρίπη, η μετάδοσή του είναι πολύ πιο ραγδαία και η φονικότητα του πολύ μεγάλη σε ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες, διαφορετικές από ότι ο συγγενικός του ιός SARS, της προηγούμενης μεγάλης επιδημίας.
Ενώ ο προηγούμενος ιός προσέβαλε το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα (δηλαδή τους πνεύμονες) και προκαλούσε σύντομα πνευμονία, ο σημερινός περιορίζεται αρχικά στο ανώτερο αναπνευστικό (δηλαδή στη μύτη, το ρινοφάρυγγα και την τραχεία) προκαλεί αρχικά συνάχι, πονόλαιμο και αργότερα, σε ορισμένες περιπτώσεις βαριά έως βαρύτατη πνευμονία, που μπορεί να έχει θανατηφόρα κατάληξη.
Η τοπογραφική επιλογή του νέου ιού συνδέεται και με τη μεγαλύτερη μεταδοτικότητά του, όπως επισημαίνουν επιστήμονες που μελετούν την πορεία του. Η ανάλογη ποσότητα ιών που είναι απαραίτητη για να προκαλέσει νόσο, εκσφενδονίζεται γρηγορότερα και ευκολότερα από το ρινοφάρυγγα, από ότι από τους πνεύμονες, που είναι βαθύτερα κι έχουν να διανύσουν μεγαλύτερη απόσταση, μετά από βήχα, για να φτάσουν στο υποψήφιο νέο θύμα.
Πολλές φορές ο φορέας δεν έχει κανένα σύμπτωμα, δεν αισθάνεται άρρωστος κι εντούτοις με την ομιλία του, τη χειραψία του, το φιλί του ή και με μόνη την αναπνοή του, μεταφέρει τον ιό στο περιβάλλον του.
Δεδομένου ότι μέχρι τώρα δεν υπάρχει ειδικό φάρμακο για τη θεραπεία, ούτε εμβόλιο για την πρόληψη, η μεν περίθαλψη γίνεται με συμπτωματική θεραπεία (δηλαδή κλινική αντιμετώπιση των γενικών συμπτωμάτων και κυκλοφορική και αναπνευστική υποστήριξη) η δε πρόληψη, με διάφορα μέτρα προφύλαξης.
Η αυξημένη θνησιμότητα αφορά κυρίως υπερήλικες, στους οποίους συνήθως το ανοσοποιητικό σύστημα είναι αποδυναμωμένο και πάσχουν από διάφορα προβλήματα της ηλικίας. Μπορούν όμως να νοσήσουν και νεότεροι, που πάσχουν από χρόνια νοσήματα και ασθενές ανοσοποιητικό.
Στα παιδιά μπορεί να παρουσιαστεί δραματική καταρροή, χωρίς ιδιαίτερο κίνδυνο για τη ζωή και την υγεία τη δική τους, αλλά για ιδιαίτερα μεγάλο κίνδυνο μετάδοσης του ιού σε άλλους. Αυτή η κατά πολύ μεγαλύτερη καταρροή στα παιδιά, οφείλεται στο γεγονός, ότι οι μεν μεγάλοι έχουν έρθει πολλές φορές στη διάρκεια της ζωής τους σε επαφή με διάφορα παθογόνα κι έχουν δημιουργήσει ορισμένα αντισώματα, που καλύπτουν μέχρις ενός βαθμού το ανοσοποιητικό. Τα περισσότερα παιδιά εκτίθενται όμως για πρώτη φορά σε τέτοιους εισβολείς και το ανοσοποιητικό τους αντιδρά με σφοδρότητα παράγοντας μεγαλύτερη ποσότητα βλέννας, προκειμένου να τους αποβάλει. Έτσι όμως μολύνονται γρηγορότερα οι άλλοι.
Τα μέτρα προφύλαξης που προτείνουν οι αρμόδιοι κρατικοί φορείς, είναι η μόνη δυνατότητα να αποφύγουμε τη μόλυνση και τις δυσάρεστες συνέπειες, που είναι μια σειρά άλλων επίσης σοβαρών οικονομικών και κοινωνικών προβλημάτων.
Από την εμπειρία του παρελθόντος γνωρίζουμε, ότι οι επιδημίες, αφού κάνουν τον κύκλο τους εξαφανίζονται. Δεν είναι σίγουρο πότε θα έχει φτάσει η έξαρση στην κορυφή της καμπύλης και θα αρχίσει να εξασθενεί η μεταδοτικότητά του νέου ιού. Όπως επίσης δεν είναι σίγουρο ότι αφήνει ανοσία και δεν μπορεί το ίδιο άτομο να επανανοσήσει. Τέλος, δεν είναι επίσης σίγουρο, ότι η καλοκαιρινή ζέστη, θα σηματοδοτήσει το τέλος του. Όλα μελετώνται ακόμη.
Ο μόνος δόκιμος τρόπος λοιπόν για να αποφύγουμε ή τουλάχιστον να περιορίσουμε τις καταστροφικές συνέπειες είναι, να ακολουθούμε τις συμβουλές του κρατικού μηχανισμού, για πρόληψη, ώστε να αποφύγουμε την απότομη εξάπλωση της επιδημίας, που θα παραλύσει το σύστημα υγείας και θα γίνει έτσι αιτία για ακόμη περισσότερους θανάτους ανθρώπων που θα μείνουν εκτός νοσηλείας.
Ο πανικός είναι ο χειρότερος σύμβουλος, όπως και οι «κορώνες», μεάσκοπες κομματικές και προσωπικές αντιπαραθέσεις. Υπάρχει κυβέρνηση, υπάρχει καπετάνιος, ας τους εμπιστευτούμε γιατί και εκείνοι κινδυνεύουν κατά το ίδιο τρόπο όπως εμείς και θα κάνουν ότι μπορούν για να σωθούν, σώζοντας κι εμάς!