Την ανάγκη για ολιστική, αναπτυξιακή χωροταξική στρατηγική για το νησί μας επισημαίνει στο σχετικό άρθρο του “Χωροταξικός σχεδιασμός στην Άνδρο: καιρός να τον μετατρέψουμε σε αναπτυξιακό πλεονέκτημα” ο Χρήστος Βουραζέρης
Η Άνδρος είναι το νησί με τους περισσότερους οικισμούς σε σύγκριση με τα άλλα νησιά των Κυκλάδων. Έχει 87 οικισμούς, από τους οποίους οριοθετημένοι είναι μόνο 24 οικισμοί ενώ οι υπόλοιποι 63 είναι χωρίς όρια.
Από τους 87 οικισμούς, οι 34 έχουν χαρακτηριστεί ως παραδοσιακοί.
Πέρα από τη πολεοδομική νομοθεσία που ισχύει για το Νησί μας για την εκτός οικισμού δόμηση, η ιδιαιτερότητα των 87 οικισμών της Άνδρου συνδέεται με νόμους και διατάγματα που έχουν εκδοθεί για κάθε οικισμό εδώ και πολλά χρόνια και ενδέχεται να έχουν τροποποιηθεί κάποια από τα άρθρα που διέπουν αυτούς τους οικισμούς, με μεταγενέστερους νόμους.
Παράλληλα, οι δασικοί χάρτες δημιούργησαν όχι μόνο νέα δεδομένα αλλά και νέα προβλήματα.
Επισημαίνω ότι μετά την κύρωση των δασικών χαρτών στις χαρακτηριζόμενες ως χορτολιβαδικές εκτάσεις δεν μπορεί να εκδοθεί άδεια δόμησης. Με δεδομένο ότι χαρακτηρίζονται ως χορτολιβαδικές το 70% των εκτάσεων της Άνδρου, αυτό σημαίνει ότι αποκλείεται η δόμηση σε αυτές και αχρηστεύονται ακόμα και παραθαλάσσια οικόπεδα που έχουν χαρακτηριστεί ως χορτολιβαδικές εκτάσεις.
Ο σκοπός και ο στόχος της παρέμβασης μου δεν είναι να περιγράψω απλά την κατάσταση.
Πιστεύω ότι έχει έρθει η ώρα να διαμορφώσουμε , εμείς και όχι άλλοι, μια ολοκληρωμένη χωροταξική και αναπτυξιακή στρατηγική για το νησί μας.
Να συνδυάσουμε την προστασία του περιβάλλοντος με την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των πολιτών .
Και θέτω τις προτεραιότητες αυτής της νέας χωροταξικής και αναπτυξιακής στρατηγικής για την Άνδρο:
1ον) Την επέκταση των ρυμοτομικών σχεδίων και την ένταξη και άλλων περιοχών μέσα σε αυτά, κυρίως στη Χώρα, στο Γαύριο, στο Κόρθι και στο Μπατσί.
2ον) Την αναθεώρηση, τον εκσυγχρονισμό και την προσαρμογή παρωχημένων και πολύπλοκων διατάξεων που διέπουν τους οικισμούς της Άνδρου ( είναι χαρακτηριστικό ότι υπάρχουν ΦΕΚ 50 ετών που έγιναν μέσα σε συνθήκες που έχουν ξεπεραστεί)
3ον) Την οριοθέτηση οικισμών στους οποίους δεν υπάρχουν όρια. Διαφορετικά δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη, αξιοποίηση περιουσιών.
4ον) Την διεκδίκηση αναθεώρησης της νομοθεσίας για την απαγόρευση δόμησης στις χορτολιβαδικές εκτάσεις. Μπορεί να βρεθεί λύση, να τεθούν κανόνες και περιορισμοί, διαφορετικά αχρηστεύεται το 70% των εκτάσεων της Άνδρου.
5ον) Την ένταξη στον αντικειμενικό προσδιορισμό αξίας των ακινήτων όλων των οικισμών.
Και κάτι τελευταίο: το Υπουργείο Οικονομικών προτίθεται να επανεξετάσει το θέμα του προσδιορισμού των αντικειμενικών αξιών σε κάθε περιοχή.
Με νομοσχέδιο που θα κατατεθεί και θα ψηφιστεί το επόμενο διάστημα , δίνει τη δυνατότητα στους Δήμους να καταθέσουν τεκμηριωμένες προτάσεις που αποκαθιστούν αδικίες και στρεβλώσεις μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου.
Και αυτό δεν αφορά μόνο τη δημοτική αρχή, μας αφορά όλους.
Όπως μας αφορά όλους η διαμόρφωση μιας ολιστικής χωροταξικής και αναπτυξιακής στρατηγικής για την Άνδρο.
Σε αυτό το νησί θα πρέπει να μάθουμε, επιτέλους, να συζητάμε και να συνεργαζόμαστε.
Πολύ καλά κάνει ο αξιότιμος συμπατριώτης και θίγει τα ζητήματα του Χωροταξικού Σχεδιασμού ως βασικου εργαλείου και προϋπόθεσης για τον Αναπτυξιακό και Βιώσιμο προγραμματισμό κάθε τοπικής κοινωνίας. Απλά θα προσδοκούσα κάτι τέτοιο να ΄έχει προέλθει Νωρίτερα και Ευρύτερα από τους καθ’ ύλη αρμοδιότερους – συναδέλφους μου Μηχανικούς και πιό ιδαίτερα από τους Αρχιτέκτονες, Πολεοδόμους και Χωροτάκτες ! Έστω και έτσι όμως ο καλός επαγγελματίας λογιστής Χρήστος ανοίγει ένα τόσο σημαντικό ζήτημα. Εδώ όμως θέλω αρχικά να προσθέσω και να συμφωνήσω με τον Χρήστο, ότι η Αδιαφορία και η Ανεμελεία που μας κατατρέχει τους Ανδριώτες στην ενεργότερη συμμετοχή μας στα κοινά και στην απουσία μας από Ανοικτό Διάλογο μας έχει στερήσει διαχρονικά από πολλά προτερήματα που τα άλλα νησιά των Κυκλάδων απολαμβάνουν. Θα σταθώ δε ιδιαίτερα σε δύο, αφού και στα δύο έκανα προσωπική Παρέμβαση στα ανώτερα δυνατά κλιμάκια της Κυβέρνησης πρόσφατα : Α/ στην από το 2011 κηρυγμένη σε ολ΄΄οκληρο το νησί “Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου Άνδρου” (Ζ.Ο.Ε.) που ουσιαστικά μας έχει υποχρεώσει να μένουν Εντελώς αναξιοποίητα – Μή Άρτια και Μη Οικοδομήσιμα – τα γήπεδα-αγροτεμάχια κάτω των 4 στρεμμάτων. Την ίδια στιγμή λοιπον που τα Διατάγματα για την Εκτός Σχεδίου Δόμηση (από το 1978) Επιτρέπουν την Κατά Παρέκκλιση Δόμηση ακόμη και σε αγροτεμάχια 1500 τ.μ. σε ΟΛΟΚΛΗΡΗ την Ελλάδα και τα Νησιά, και θα έχετε σίγουρα ακούσει οτι με Νόμο 4759 του 2020 αυτό θα σταματήσει μεν να ισχύει μετα την 9η Δεκεμβρίου 2022 – όμως εκατοντάδες Φορείς όπως το Τεχνικό Επιμελητήριο και η Ομοσπονδία Ιδιοκτητών ζητούν φορτικά να δοθεί παράταση 1-2 ετών . Ε’ λοιπόν αυτό που σε όλα τα νησιά έχουν το προτέρημα να αξιοποιούν οι Ανδριωτες το στερηθήκαμε από το 2011 , “χωρίς να ανοίξει μύτη” !
Πού ήταν οι Δήμαρχοι και οι Έπαρχοι από τότε να αντιδράσουν ; Τι έκανε ο Σύλλογος Μηχανικών Άνδρου (του οποίου είμαι μέλος) και η Εταιρεία Ανδρίων Επιστημόνων 11 χρόνια τώρα ; Ποιά Ένσταση κατέθεσαν οι Δικηγόροι και Λογιστές της Άνδρου ; Γιατί θεωρήθηκε η Άνδρος “Υπερκορεσμένο” και “Υπεροικοδομημένο” νησί – για να ψηφιστεί η Ζ.Ο.Ε. απο το Υπουργείο – και Όχι η Μύκονος , η Σαντορίνη, η Πα΄ρος , η Ρόδος , η Κώς κ.αλ. ; Τελικά λοιπόν με αφορμή ιδιωτική Ανάθεση που μου έγινε για Ένταξη στα ωφελήματα του Αναπτυξιακού Νόμου για τον Τουρισμό και την Απαγορευτική Απόφαση της Πολεοδομίας Άνδρου – λόγω ισχύος της Ζ.Ο.Ε. Άνδρου – υπέβαλα στο Υπουργείο και στο σύνολο των βουλευτών Κυκλάδων εμπεριστατωμένη Ένσταση ζητώντας την υποβολ΄΄η Επερώτησης στην Βουλή και παράλληλα Αναστολή της Ζ.Ο.Ε. έως την ημερομηνία που θα δοθεί η παράταση για τον Νόμο 4759. Β/ Το 2002 η κυρία Ελισάβετ Παπαζώη μας είχε “ρεζιλέψει” συνολικά τους Ανδριώτες – κατοίκους και επαγγελματίες – γιατί στην πολυετή προηγηθείσα Ανοικτή Διαβούλευση για το Ειδικό Χωροταξικό Σχέδιο για την Άνδρο – του τότε ΥΠΕΧΩΔΕ και της Νομαρχίας Κυκλάδων – δεν είχε κατατεθεί ΟΥΔΕΜΙΑ Πρόταση, ενώ όταν τελικά δημοσιεύθηκε το Ε.Χ.Σ. παρουσιάστηκαν εκατοντάδες “διαμαρτυρόμενοι” !! Το ίδιο όμως έγινε και 8 χρόνια μετά όταν παρουσιαστηκε Επικαιροποιημένο το Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο Βιώσιμης Ανάπτυξης για Άνδρο και Τήνο. πάλι Κανείς θεσμικός εκπρόσωπος η Φορέας της Ανδρου, δεν ενεργοποιηθηκε. Μόλις μια συνάντηση στο Ξενοδοχείο “Περρακη” που διοργάνωσε ο τότε Έπαρχος κος Δ. Λότσαρης όπου η Μελετητική Ομάδα παρουσίασε το Ε.Χ.Π.Β.Α. και ζητήθηκε στην συνέχεια να συνδράμουν με τις αντι-προτάσεις τους φορείς, συλλογικότητες, επαγγελματικά σωματεία, ο Σύλλογος Μηχανικών Άνδρου , η Ε.Α.Ε. Ε λοιπόν και πάλι Αδιαφόρησαν οι πάντες και υπήρξα ο ενας απο τους ελάχιστους που υπέβαλα εμπεριστατωμένη έκθεση Προτάσεων και Διαφοροποιήσεων τον Μαρτιο του 2015 και μάλιστα μέσω της ειδικής θυρίδας που ειχε δημιουργήσει η Τεχνική Υπηρεσία του Επαρχείου Άνδρου . Γ/ “Επιχειρηματικό Σχεδιο Αγροτικης Ανάπτυξης ΑΝΔΡΟΥ_ΕΣΠΑ 2014-2020”- Γνωρίζει κανείς στην Άνδρο για αυτό ; Και όμως δημοσιεύθηκε το 2013 και Κανείς εκ των θεσμικών μας εκπροσώπων και Αγροτικών συνεταιρισμών Δεν υπέβαλε προτάσεις ή ενστάσεις.
Εννοείται ότι αν μου ζητηθεί από την Σύνταξη της ιστοσελίδας θα σας προωθήωσ την Επιστολή προς τους βουλευτές Κυκλάδων και το Υ.Π.ΕΝ. για Επερώτηση σχετικά με την Ανισονομία και την Αντθσυνταγματικότητα της ψηφισμένης Ζ.Ο.Ε. Ανδρου (του 2011).
Είναι κρίμα σε μια εποχή που θέλουμε να υπάρξει προσπάθεια για οργανωμένο σχεδίο και βιώσιμη ανάπτυξη όπως σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες να αναλωνόμαστε στο στρεβλό αναχρονιστικό μοντέλο της εκτός σχεδίου δόμησης και το ακόμη πιο στρεβλό μοντέλο των παρεκκλίσεων αυτής. Η έγκριση της Ζώνης Οικιστικού Ελέγχου ήταν ευτήχημα και παρακαταθήκη για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και του πολιτιστικού πλούτου της Άνδρου και δυστυχώς ακόμη και σήμερα ορισμένες διατάξεις της παραβλέπονται με συνέπεια την απόδοση έργων χαμηλής ποιότητας προς τους κατοίκους. Φυσικά, περισσότερες ενέργειες πρέπει να πραγματοποιηθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Με τα επερχόμενα τοπικά χωρικά σχέδια υπάρχει ελπίδα ρύθμισης της απαράδεκτης κατάστασης όσον αφορά τις επιτρεπτέες χρήσεις γης.
Οι προτάσεις στο δημοσιευμένο άρθρο άπτονται κυρίως σε πολεδομικά θέματα και φυσικά είναι ευπρόσδεκτη οποιαδήποτε προσπάθεια οριοθέτησης των οικισμών του νησιού. Όμως όσον αφορά το χωροταξικό σχεδιασμό τα θέματα είναι πιο σύνθετα και η διοίκηση σε συνεργασία με τους πολίτες θα πρέπει με εμπεριστατωμένο και διεπιστημονικό τρόπο να χαράξει σαφή χωροταξική στρατηγική και σχέδιο για μια σειρά από κρίσιμα ειδικά θέματα όπως ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, προστασία γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας, βιομηχανικές ζώνες, αλιεία, υποδοχείς τουριστικών εγκαταστάσεων κλπ. Θέματα δηλαδή που έχουν ήδη τεθεί σε προηγούμενες απόπειρες σχεδιασμού και χρήζουν ενδελεχούς εξειδίκευσης μέσω υψηλής ποιότητας μελετών υπό την εποπτεία και των έλεγχο των αρχών για την πληρότητα και ορθότητά τους.
Και απόλυτα σχετική στην τρέχουσα συγκυρία , δημοσιεύθηκε η έναρξη της Δημόσιας Διαβούλευσης Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (Ε.Π.Μ.) των περιοχών -Natura- στις Περιφ. Ενότητες Σύρου, Άνδρου, Τήνου, Μυκόνου, Κέας-Κύθνου, Μήλου :
https://dasarxeio.com/2022/11/17/119410/
Αναρωτιέμαι και θα περιμένω να δώ ποιοί εκ των θεσμικών εκπροσώπων και Φορέων της Άνδρου θα βρολυν λίγο χρόνο να καταθέσουν προτάσεις , ή – όπως συνήθως – θα γκρινιάζουμε αργότερα ζητώντας – παρακαλώντας για “παρατάσεις” !!