Η νεαρή μηχανικός που θα μπορούσε να ζει και να εργάζεται εκτός Άνδρου, ή ακόμη και στο εξωτερικό, επιλέγει τον τόπο καταγωγής της και δραστηριοποιείται στο νησί. Δυναμική, συγκροτημένη, τετράγωνη στη σκέψη, αναλυτική στο συναίσθημα, σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο επιδιώκει στο πρόβλημα να είναι μέρος της λύσης, έχοντας στόχο, άποψη και θάρρος να την εκφέρει.
Μιλήσαμε με την Μαρία Παπαχρήστου ζητώντας τα «φώτα» της σε θέματα καθημερινότητας των ακινήτων, που μας ταλαιπωρούν, άλλοτε λόγω τροποποιήσεων των νόμων, άλλοτε λόγω πλήρους αλλαγής τους, ψάχνοντας απαντήσεις για τα εκτός σχεδίου δόμησης οικόπεδα, τους δασικούς χάρτες, την ενεργειακή ταυτότητα των κτηρίων κ.α.
Τι ισχύει κ. Παπαχρήστου με το θέμα των κοινόχρηστων δρόμων εκτός σχεδίου και ποια ακίνητα μπορούν να οικοδομήσουν;
Είναι γεγονός ότι βρίσκεται στον «αέρα» η εκτός σχεδίου δόμηση, μετά από πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ, η οποία επιτάσσει όλα τα ακίνητα που βρίσκονται εκτός σχεδίου, ακόμα κι αν έχουν εμβαδόν άνω των 4.000 τ.μ., προϋφιστάμενα της ισχύος του του Ν. 3212/2003, να έχουν πρόσοψη 25 μέτρων σε κοινόχρηστο δρόμο αναγνωρισμένο με διοικητική πράξη αρμόδιου οργάνου. Ωστόσο, δεν έχει οριστεί ξεκάθαρα η διαδικασία με την οποία καθορίζεται ένας δρόμος ως κοινόχρηστος, ενώ οι κατά καιρούς εγκύκλιοι από το αρμόδιο υπουργείο δημιουργούν σύγχυση, τόσο στους αρμόδιους υπαλλήλους όσο και σε εμάς τους ιδιώτες μηχανικούς.
Πώς μπορεί να γνωρίζει κανείς ότι ο δρόμος είναι κοινόχρηστος σε ένα αγροτεμάχιο για να κτίσει;
Μέχρι την ολοκλήρωση των απαιτούμενων διαδικασιών, επιτρέπεται η μεμονωμένη αναγνώριση εκτός σχεδίου οδών που προϋφίστανται του 1923 και κύριων/μοναδικών δημοτικών οδών που ενώνουν οικισμούς, κατά βάση με την έκδοση σχετικού Προεδρικού Διατάγματος. Επειδή η διαδικασία είναι χρονοβόρα και κοστίζει ακριβά, οι ιδιώτες μηχανικοί και οι κατά τόπους πολεοδομίες εξετάζουν τα αποδεικτικά στοιχεία από τα οποία προκύπτει ότι ο δρόμος προϋφίσταται του έτους 1923 ή εάν ο δρόμος διανοίχθηκε με νόμιμο τρόπο. Να τονίσουμε ότι το θετικό για το νησί μας, είναι πως το οδικό δίκτυο των παλαιών μονοπατιών – στενών, λόγω του ότι προϋφίσταται του 1923 (ενδεικτικοί τρόποι απόδειξης: αναφορά σε συμβόλαιο προ του 1923, αεροφωτογραφίες κ.α.), σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι τίτλοι ιδιοκτησίας στο νησί μπορούν να είναι αρκετά παλαιοί χρονολογικά, δίνουν μια ανάσα πνοής, καθώς αναγνωρίζονται ως κοινόχρηστοι. Σε κάθε άλλη περίπτωση που δεν αποδεικνύεται η κοινοχρηστία, δυστυχώς υπάρχει ο κίνδυνος της μη έκδοσης οικοδομικής άδειας ή της ακύρωσης της μετά από δικαστική απόφαση. Κάνοντας αναφορά και στα αγροτεμάχια τα οποία είναι τυφλά ή και με δουλεία διόδου, ακόμα και αν η έκταση τους είναι άνω των 4 στρεμμάτων, σύμφωνα με τα ανωτέρω καθίστανται ως μη οικοδομήσιμα.
Ας μιλήσουμε για τους δασικούς χάρτες. Ανταποκρίθηκαν οι άνθρωποι/ιδιοκτήτες στο κάλεσμα να ξεκαθαρίσουν τα κτήματα τους;
Με τη συγκεκριμένη ερώτηση αναφερόμαστε σε ένα πολύ σημαντικό και ουσιαστικό ζήτημα, αυτό της ανθρώπινης ιδιοκτησίας και περιουσίας και μάλιστα πολλές φορές μιλάμε για γη πατρογονική, την οποία έχουμε λάβει από γονείς και παππούδες και σε αυτή την περίπτωση εκτός όλων των άλλων, σπουδαίο ρόλο έχουν και συναισθηματικοί δεσμοί που έχουμε και που πιθανότατα μας οδηγούν στην διεκδίκηση της. Παρ’ όλα αυτά πιστεύω πως ένας μεγάλος αριθμός ιδιοκτητών δεν προέβη τελικά σε αντίρρηση κατά του δασικού χάρτη για τα ακίνητα του, εντός του προβλεπόμενου χρονικού διαστήματος, που παρήλθε στις 31 Ιουλίου 2022. Κυρίως φαίνεται να μην προχώρησαν σε αυτήν τη διαδικασία ιδιοκτήτες σχετικά ορεινών ακινήτων, οι οποίοι προφανώς θεώρησαν ότι η αξία των ακινήτων τους δεν είναι η ανάλογη συγκριτικά με τα έξοδα στα οποία θα έπρεπε να καταβάλουν. Καθώς ακόμα και ιδιοκτήτες σε ακίνητα, όπου συνυπάρχουν πολλοί συγκληρονόμοι ή συνιδιοκτήτες. Στην προκειμένη περίπτωση ένα μικρό ποσοστό συνιδιοκτησίας, ήταν ο παράγοντας που συντέλεσε ανασταλτικά.
Είστε γυναίκα, μηχανικός και εργάζεσθεστην Άνδρο. Πόσο εύκολο και πόσο δύσκολο μπορεί να είναι;
Το συγκεκριμένο τρίπτυχο, συνδυάζει όλα όσα αγαπώ. Οι γυναίκες βγαίνοντας στο στίβο της εργασίας, συνειδητοποιήσαμε νομίζω έντονα πόσο πολυτάλαντες και άξιες είμαστε, τόσο ώστε να μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στις περισσότερες περιστάσεις και καταστάσεις που απαιτεί ένας επαγγελματικός χώρος, με ευστροφία και δυναμισμό. Αν και στερεοτυπικά λοιπόν, το επάγγελμα του πολιτικού μηχανικού θεωρείται αντρικό, εντούτοις πλέον δεν είναι λίγες οι γυναίκες που το ασκούν και μάλιστα με πολύ μεγάλη επιτυχία. Αυτός υπήρξε πάντα και ακόμα είναι και ο δικός μου στόχος, μέσα βέβαια από έναν προσωπικό καθημερινό αγώνα, πολύωρη μελέτη νομοθεσίας αλλά και πάθος για το όσο το δυνατόν ορθότερο αποτέλεσμα. Όλα τα παραπάνω ενισχύονται από το γεγονός ότι αποφάσισα να δραστηριοποιηθώ εδώ, στον τόπο που μεγάλωσα, στο νησί που αγαπώ από παιδί. Την επαγγελματική μου έδρα, το νησί της Άνδρου, δεν θα την άλλαζα. Είναι ο τόπος που μου δίνει πνοή και ώθηση να συνεχίζω. Είναι οι άνθρωποι που γνωρίζω από παιδί και που απολαμβάνω να συνεργάζομαι και να τους παρέχω τις γνώσεις και τις υπηρεσίες μου ως μηχανικός.
Πως αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το επάγγελμα;
Το επάγγελμα που επέλεξα και σπούδασα δεν αποτελεί συνέχεια κάποιου οικογενειακού επαγγέλματος, όπως συνήθως συμβαίνει στην Ελλάδα. Όμως νιώθω άρρηκτα δεμένη με αυτό, πρωτίστως ως χαρακτήρας, αφού στόχος γενικότερα στη ζωή μου υπήρξε η δημιουργικότητα και χαρακτηριστικά μου ήταν πάντα η αναλυτική σκέψη, η έμφαση στη λεπτομέρεια αλλά και οι καλές επικοινωνιακές ικανότητες. Τα παραπάνω ταυτόχρονα νομίζω πως αποτελούν και δεξιότητες που απαιτούνται και για το επάγγελμα του πολιτικού μηχανικού. Έτσι κάπως μοιραία οδηγήθηκα στην επιλογή, αφού ουσιαστικά φαίνεται να ταίριαζε στον χαρακτήρα μου.
Γιατί παραμένετε στην Άνδρο. Θα μπορούσατε να είχατε φύγει από το νησί. Γιατί μένετε;
Σαφώς και θα μπορούσα πράγματι να έχω φύγει από το νησί. Θα μπορούσα επιτυχώς να έχω επιλέξει από ένα μεγάλο αστικό κέντρο έως και μια μεγαλούπολη του εξωτερικού. Αυτά όμως που μας προσφέρει τούτος ο τόπος, η μαγεία του να ζεις και να εργάζεσαι στο νησί, να περιβάλλεσαι σε κάθε σου καθημερινή απασχόληση από φυσικά τοπία με ιδιαίτερη ομορφιά, ιστορία αλλά και προσωπικές αναμνήσεις, το γεγονός ότι οι άνθρωποι που συναναστρέφεσαι και συνεργάζεσαι διακρίνονται για την εντιμότητα και τις αξίες τους, είναι παράγοντες που δεν ανατρέπονται εύκολα, είναι δείκτες που με αποτρέπουν καθημερινά να ζήσω και να εργαστώ οπουδήποτε αλλού, είναι παράμετροι που κάνουν την Άνδρο ως τόπο κατοικίας και εργασίας αναντικατάστατη για μένα.
Τι σας διευκόλυνε και τι σας δυσκόλεψε στην άσκηση του επαγγέλματος σας.
Για όλους εμάς του καθημερινούς ανθρώπους τίποτα δεν είναι εύκολο και δεν μας χαρίζεται σε αυτή τη ζωή. «Τα αγαθά κόποις κτώνται» άλλωστε, κάτι που ισχύει και κατά μια ευρύτερη έννοια. Έτσι και στην περίπτωση μου, νομίζω πως διέθετα τη βάση μιας καλής επικοινωνίας αλλά και της υπομονής και της επιμονής, στοιχεία που πράγματι βοήθησαν και διευκόλυναν στον καθημερινό επαγγελματικό αγώνα μου. Από την άλλη πλευρά όμως τόσο η ταμπέλα του «αντρικού» επαγγέλματος, όσο και οι αλλεπάλληλες νομοθετικές τροποποιήσεις και καινοτομίες που εισήχθησαν την τελευταία σχεδόν δεκαετία (Νέος Οικοδομικός Κανονισμός, Νέο Χωροταξικό Άνδρου, Νομοθεσίες ένταξης αυθαιρέτων, Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης κλπ.) είναι δεδομένα που αυξάνουν και επιτάσσουν την συνεχή εκπαίδευση και ενημέρωση ενός μηχανικού.
Υπάρχουν προοπτικές για τους νέους ανθρώπους στο νησί;
Το νησί μας, δυστυχώς τα τελευταία χρόνια και κατά κοινή ομολογία νομίζω, στερείται μόνιμων νέων ανθρώπων, ιδιαιτέρως κατά τους χειμερινούς μήνες. Σημαντικοί παράγοντες κατά τη γνώμη μου είναι τόσο η δυσκολία των νέων στην πρόσβαση μιας δημιουργικής απασχόλησης αλλά και μιας απασχόλησης που να τους προσφέρει οικονομική ανεξαρτησία και επάρκεια. Παρατηρούμε από τη μια πλευρά αύξηση της επιχειρηματικότητας, κυρίως όμως αυτής που καλύπτει τους θερινούς μήνες. Με αποτέλεσμα οι θέσεις εργασίας που δημιουργούνται να είναι εποχικές αλλά και οι διέξοδοι ψυχαγωγίας των νέων, το ίδιο. Θα πρέπει να εστιάσουμε λοιπόν όλοι μαζί στη δημιουργία κινήτρων για την ετήσια διαμονή των νέων στην Άνδρο και όχι την εποχική, την πρόσκαιρη. Είτε μιλάμε για νέους που απασχολούνται στον πρωτογενή τομέα (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία), είτε στο εμπόριο και σε υπηρεσίες. Οι προοπτικές υπάρχουν, είμαστε ένα μεγάλο νησί σε έκταση, συγκριτικά με τα υπόλοιπα των Κυκλάδων, γεγονός που από μόνο του μπορεί να μας αποδώσει μια πληθώρα επαγγελματικών διεξόδων. Θα πρέπει όμως να διαχειριστούμε συλλογικά και προς όφελος μας την κοντινή απόσταση της Άνδρου με το κλεινόν άστυ, την Αθήνα, σε συνδυασμό με τη χρήση της τεχνολογίας, την εκμάθηση και εκπαίδευση σε αυτήν, η οποία μπορεί εν τέλει να μας φέρει κοντά σε όποια επαγγελματική θέση και αν κατέχουμε, μέσω της τηλεργασίας, ή να μας δώσει νέους ορίζοντες οργάνωσης, εκπαίδευσης και διαχείρισης της δικής μας εργασίας.
Ανδροσ
Η Μαρία Παπαχρήστου είναι Πολιτικός Μηχανικός τ.ε., MSc Μέλος Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, Επαγγελματικής και Επιστημονικής Ένωσης Τεχνολογικής Εκπαίδευσης Μηχανικών και Συλλόγου Τεχνικών Ασφαλείας Ελλάδος. Εργάζεται ως Ελεύθερη επαγγελματίας διατηρώντας τεχνικό γραφείο στην Άνδρος. Έχει αναλάβει και αναλαμβάνει ιδιωτικά έργα (μελέτες αδειών οικοδομής και επιβλέψεις, άδειες μικρής κλίμακας), τακτοποιήσεις αυθαιρέτων κ.λπ. Σε μια ευρεία γκάμα εργασιών πλέον ασχολείται με την έκδοση Ενεργειακών Πιστοποιητικών – ΠΕΑ – για μεταβιβάσεις, ενοικιάσεις, Τοπογραφικά διαγράμματα (δασαρχείου, συμβολαίων, κτηματολογίου), μελέτες πυρασφάλειας και άδειες – γνωστοποιήσεις λειτουργίας καταστημάτων, διεκπεραιώσεις φακέλων ΕΟΤ, ενώ ως Τεχνικός Ασφαλείας είναι εισηγήτρια θεμάτων ασφάλειας στην εργασία πιστοποιημένη από το Υπουργείο Εργασίας (από το 2021).
