Ανοικτή Επιστολή προς τους Υποψηφίους Δημάρχους
Του Φαίδωνα Βασιλειάδη
Χειρουγού Ουρολόγου
Αξιότιμοι κύριοι
Έχοντας τη πεποίθηση ότι η αγαπημένη μας και πανέμορφη Άνδρος είναι στο κέντρο του ενδιαφέροντος αλλά και της λατρείας όλων μας, θα ήθελα να σας παραθέσω μερικές σκέψεις μου, ενόψει του προεκλογικού σας αγώνα.
Θα σας ρωτήσω κατ’ αρχήν εάν γνωρίζετε επακριβώς σε ποιά κατάσταση ευρίσκεται αυτή τη στιγμή – έτος 2010 – το νησί μας από πλευράς οικονομίας, υποδομών, ανάπτυξης, συγκοινωνίας, δημόσιας υγιεινής, καθαριότητας, οικολογίας και περιβάλλοντος, ενέργειας, υδάτινων πόρων και διαχείρισης τους, πολεοδομικού και χωροταξικού ελέγχου, πολιτιστικού γίγνεσθαι, και τέλος, πού βρίσκεται ο πληθυσμός του νησιού (όσον αφορά τον αριθμό, την σύνθεση του, και την ηλικία του).
Το νησί μας, παρόλο που είναι από τα πιο ευνοημένα από τη φύση, διαπιστώνω συγκρίνοντας το με άλλα του Αιγαίου, ότι είναι από τους ουραγούς σε όλους τους τομείς που προανέφερα! Πιθανώς κάποιοι να σπεύσουν να με χαρακτηρίσουν κινδυνολόγο, μηδενιστή, μεμψίμοιρο και οτιδήποτε άλλο. Αν όμως δει κανείς τα πράγματα ψύχραιμα και χωρίς συναισθηματισμούς θα αντιληφθεί τη σκληρή πραγματικότητα η οποία σε πολύ γενικές γραμμές έχει ως εξής:
Οικονομία-ανάπτυξη-συγκοινωνία:
Η περήφανη Άνδρος των εφοπλιστών, των καραβοκύρηδων και των νοικοκυραίων είναι μισο-απομονωμένη συγκοινωνιακά το χειμώνα (ένα μόνο καράβι!) και το καλοκαίρι με ανεπαρκή έως ανύπαρκτη σύνδεση με νησιά εκτός Τήνου και Μυκόνου.
Πολλές υποδομές είναι απαρχαιωμένες και δεν υπάρχει στον ορίζοντα σχέδιο κάποιας μεσο-μακροπρόθεσμης ανάπτυξης.
Το νησί φθίνει οικονομικά χωρίς να γίνεται κάποιο σοβαρό αναπτυξιακό έργο.
Ας πούμε για παράδειγμα το υποτιθέμενης μεγάλης σημασίας αλιευτικό
καταφύγιο έχει μελετηθεί καλά; ή έγινε και αυτό με μελέτες του «ποδιού»; Μελετήθηκε τόσο καλά, όσο και η μαρίνα στο Μπατσί όπου εξ αιτίας της, η παραλία «μεταναστεύει» σιγά-σιγά, αλλοιώνοντας ένα από τα τελευταία κομμάτια φυσικού τοπίου πού είχαν απομείνει στο Μπατσί;
Έργα γίνονται αποσπασματικά χωρίς μακρόπνοο και σοβαρό σχεδιασμό.
Αντί παραδείγματος χάριν, να ανοιχθεί περιφερειακός δρόμος στις Στραπουργιές (απαραίτητος για πυρασφάλεια αλλά και για πρόσβαση και απομάκρυνση) ασφαλτοστρώνουμε το δρόμο για Εβρουσιές που κανείς δε γνωρίζει (προς το παρόν) τι εξυπηρετεί.
Για την ισχνή και παραπαίουσα τουριστική οικονομία ούτε λόγος να γίνεται!
Τα δύο πολύ σημαντικά πολιτιστικά γεγονότα που διοργανώνονται στη Χώρα το καλοκαίρι, από τα Ιδρύματα Γουλανδρή και Κυδωνιέως δεν τα εκμεταλλευόμαστε έτσι ώστε κόσμος πού έρχεται γι’ αυτά, να «κερδηθεί» και να γίνει μόνιμος επισκέπτης όλου του νησιού.
Χειμερινός τουρισμός και επέκταση της τουριστικής περιόδου; Άγνωστες λέξεις. Περιπατητικός; Οικοτουρισμός κλπ; Μάλλον έμειναν στα χαρτιά ή έστω σε βρεφική κατάσταση με τις ανάλογες ασθένειες.
Συνεδριακός τουρισμός; Τι είναι τούτο πάλι; Εκκλησιαστικός τουρισμός;
Το μοναστήρι να’ ναι καλά αλλά ο κόσμος πού έρχεται με συγκεκριμένους προορισμούς και περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες, οβολό έχει μόνο για το παγκάρι και για πουθενά αλλού.
Αναρωτήθηκε κανείς γιατί ένα νησί που βρίσκεται στην καρδιά του Αιγαίου έχει
πολύ χαμηλό αριθμό επισκέψεων ιστιοπλοϊκών και μηχανοκίνητων σκαφών, τα οποία προτιμούν να επισκέπτονται τα άλλα νησιά για να βρουν ικανοποιητικού επιπέδου μαρίνα και να «αφήσουν τα ωραία λεφτουδάκια τους»; Γιατί στη λεγόμενη μαρίνα του Γαυρίου (για την οποία ξοδεύτηκαν κάποια εκατομμύρια) να μη λειτουργεί καμία κεφαλή και τα όποια σκάφη, για να πάρουν νερό από τις δύο μοναδικές λειτουργούσες παροχές νερού πρέπει να «περάσουν» πάνω από τα αραγμένα ψαροκάικα αν βέβαια τους το επιτρέψουν οι ιδιοκτήτες τους. Υπάρχουν συγκεκριμένες μαρτυρίες που οι άνθρωποι αυτοί ξένοι και έλληνες εκτός του ότι αντιμετωπίζουν πολλές φορές απαράδεκτη συμπεριφορά -με απούσες τις ντόπιες αρχές- δεν μπορούν καν να «δέσουν»γιατί οι θέσεις αυτές ανήκουν στους ψαράδες! Και φυσικά όπως είναι επόμενο αναχωρούν για Κύθνο ή Τζιά! Ας είναι καλά οι άνθρωποι του ΝΟΑ που με προσωπικές σχέσεις και μεγάλες προσπάθειες διοργανώνουν τον Ιστιοπλοϊκό αγώνα Φαλήρου-Άνδρου όπου έτσι ακούγεται η Άνδρος και έρχονται και κάποια σκάφη.
Το θέμα ακρίβειας και συμπεριφοράς ας μη το θίξουμε τώρα.
Ακούγονται διάφορες προτάσεις για αεροδρόμια (εδώ και χρόοονια) καθώς και για δρομολόγια υδροπλάνων, τη στιγμή που δεν υπάρχει οργανωμένη ναυσιπλοΐα και ανταπόκριση καραβιών με άλλα νησιά εκτός Τήνου και Μυκόνου για να έρχονται και να πηγαίνουν προς τα εκεί τουρίστες!
Φθίνει όμως και πληθυσμιακά και «γερνάει» η Άνδρος!
Η νεολαία της χωρίς να έχει δυνατότητες αξιοποίησης του δυναμισμού της, χωρίς εργασιακές ευκαιρίες και χωρίς δυνατότητα μέλλοντος, φεύγει από το νησί προς αναζήτηση ευκαιριών και καλύτερης τύχης. Έτσι, αναπόφευκτα το αλλοδαπό στοιχείο αυξάνει αριθμητικά (μακριά από εμένα ξενοφοβικές τάσεις και αντιλήψεις). Πάλι καλά που βρίσκονται και οι ξένοι στο νησί και γίνονται οι αγροτικές και οι οικοδομικές δουλειές, η «φύλαξη» γερόντων, η περιποίηση κτημάτων και τέλος πάντων το χειμώνα υπάρχει και λίγο ζωή. Βέβαια και πληθυσμιακά η Άνδρος όπως κι άλλα νησιά αλλοιώνεται από την εποίκηση της, από μη Ανδριώτες (να ‘ναι καλά οι άνθρωποι και καλώς να ορίσουν).
Οι άνθρωποι, αγαπούν το νησί μεν, αλλά υπό άλλο πρίσμα. Αγαπούν το νησί σαν όμορφο τόπο παραθερισμού, χαλάρωσης και ξεκούρασης. Γι’ αυτούς η Άνδρος είναι κατά τρόπο τινά ένα καταναλωτικό προϊόν, το οποίο αγόρασαν ίσως και σε ακριβή τιμή, μία επένδυση, με την οποία δεν τους συνδέουν δεσμοί αίματος και εντοπιότητας. Έτσι υπάρχουν οικισμοί ολόκληροι αλλά και χωριά όπως πχ το Υψηλού όπου οι κάτοικοι είναι σχεδόν άγνωστοί μεταξύ αγνώστων μη έχοντας δεσμούς μεταξύ τους αλλά και καμία επαφή με τα τεκταινόμενα και τα προβλήματα του νησιού. Απλοί αξιόλογοι, αλλά και διάσημοι άνθρωποι της κοινωνίας, της οικονομίας, του επιχειρηματικού κόσμου, των τεχνών και άλλοι, διάλεξαν την Άνδρο σαν τόπο εποχικής ή και μακρότερης παραμονής. Κανείς όμως δεν προσπάθησε να τους εντάξει πιο πολύ στην κοινωνία μας και να γίνουν κι αυτοί ένα, έστω ως ένα βαθμό, με τους ντόπιους. Κοινωνίες στις οποίες οι πολίτες είναι απομονωμένοι, απόμακροι μεταξύ τους, αμέτοχοι και ανενεργοί, μόνο παθογένειες μπορούν να παρουσιάσουν, και τότε είναι που χαίρονται οι λύκοι και χορεύουν τα ποντίκια.
Υποδομές-Καθαριότητα- Υγιεινή:
Έχουμε γίνει γραφικοί να συζητάμε τόσα χρόνια για τους βόθρους της Χώρας, για το αποχετευτικό, τους αγωγούς λυμάτων και το φάντασμα του βιολογικού καθαρισμού
(εδώ ο βιολογικός εκεί ο βιολογικός πού είναι ο βιολογικός;). Θα μου πεις βέβαια ως χώρα και ως νησί είμαστε πλούσιοι και μπορούμε να χάνουμε τις συγχρηματοδοτήσεις και να πληρώνουμε τα πρόστιμα στην Ε.Ε. Έχουμε αναλογιστεί ότι αν, λέμε τώρα αν, γινόταν κάποια στιγμή ο βιολογικός, ότι εκτός από την καθαρότερη θάλασσα θα είχαμε κι άλλες θέσεις εργασίας στην Άνδρο;
Και τα σκουπίδια!! Αχ τα σκουπίδια! κάθε χρόνο τα ίδια και τα ίδια!! Η ιστορία αγγίζει τα όρια της γελοιότητας! Άραγε θα έχουμε και φέτος πάλι ευόσμους και χυμώδεις λόφους σκουπιδιών; Δεν μπορεί να βρεθεί πουθενά επιτέλους ένας χώρος υγειονομικής ταφής των σκουπιδιών μας;
Υδάτινοι πόροι
Κατάντησε πληγή και ανέκδοτο η ιστορία με τα νερά του νησιού μας. Ένα νησί Υδρούσα με τόσο μεγάλο υδάτινο πλούτο σπαταλάει, μολύνει και καταστρέφει τα νερά του. Ιδιώτες και δήμοι ανεξέλεγκτα κάνουν γεωτρήσεις που αποδεδειγμένα επιστημονικά, καταστρέφουν τις φυσικές φλέβες νερού και τις ιαματικές πηγές. Στην Δυτική Άνδρο πχ αλλά και αλλού, σχεδόν κάθε ιδιοκτησία έχει και γεώτρηση. Την ώρα που όλοι οι οργανισμοί διεθνώς, κρούουν τον κώδωνα για μείωση και υποβάθμιση των νερών, ελάττωση των βροχοπτώσεων και προτείνουν χρηστή διαχείριση, και αξιοποίηση των επιφανειακών νερών μέσω φραγμάτων εμείς ή «τραβάμε» μία γεώτρηση ή αφήνουμε τα νερά να φεύγουν στη θάλασσα!!
Δεν υπάρχει Ανδριώτης μεγαλύτερος των τριάντα χρονών που να μη μιλάει για μείωση του νερού των πηγών σε σχέση με παλιότερα.
Από την άλλη, βέβαια τα ποτάμια μας (που όμοια τους δεν υπάρχουν σε κανένα άλλο νησί του Αιγαίου) είναι ιδανικοί τόποι απόθεσης και απόρριψης κάθε λογής απορριμμάτων, μπαζών, παλιών ηλεκτρικών συσκευών, εγκαταλελειμμένων αυτοκινήτων, μηχανημάτων, και ότι άλλο καλό παράγει ο πολιτισμός μας. Αλήθεια δεν μας νοιάζει καθόλου το μέλλον αυτού του τόπου και των παιδιών μας; Το περίσσευμα πάντως του νερού είναι τέτοιο που θα μπορούσαμε που λέει ο λόγος, να πουλάμε νερό σε άλλα νησιά φέρνοντας στο νησί έσοδα και θέσεις εργασίας. Αντ’ αυτού φτάσαμε σε κωμικοτραγικές καταστάσεις το καλοκαίρι χωριά ολόκληρα να μένουν χωρίς νερό!
Οικολογία-Περιβάλλον-Ενέργεια
Στην Ανεμόεσσα Άνδρο ο αέρας και ο ήλιος μένουν ανεκμετάλλευτα (βέβαια μέχρι στιγμής τα φωτοβολταϊκά δεν επιτρέπονται). Έτσι, ενεργειακά και κατ’ επέκταση οικονομικά, εξαρτιόμαστε από το πετρέλαιο και τη ΔΕΗ, με ένα μοναδικό υποθαλάσσιο καλώδιο από το Αλιβέρι – ο Θεός να μας φυλάει μην πάθει τίποτα και ξεμείνουμε από ρεύμα – την ώρα που θα μπορούσαμε (θεωρητικά λέμε τώρα και σε ι-Δανικές συνθήκες) να είμαστε ενεργειακά αυτάρκεις. Λόγγοι βουνά ραχούλες άμα θέλαμε, θα γεμίζανε ανεμογεννήτριες, κόσμος θα δούλευε, χρήμα θα κυκλοφορούσε στην Άνδρο και ενέργεια θα είχαμε καθαρή και φτηνή με έσοδα για το δήμο.
Η πιθανότητα εκμετάλλευσης κατά τους χειμερινούς μήνες των ποταμιών για παραγωγή υδροηλεκτρικά ενέργειας μάλλον θεωρείται παρανοϊκό σενάριο επιστημονικής φαντασίας.
Ο ΧΥΤΥ που είπα και πιο πάνω άλλη πονεμένη ιστορία. Είναι μεγάλη η ευθύνη όλων των δημοτικών αρχών για το ότι δεν βάλανε όλοι τα δυνατά τους να έχει λήξει αυτό το θέμα τόσα χρόνια αλλά και για το ότι δεν ενημέρωσαν επαρκώς τον κόσμο για το τι είναι ακριβώς ο ΧΥΤΥ. Ένας ΧΥΤΥ κατασκευασμένος με όλες τις σύγχρονες προδιαγραφές σε συνδυασμό με μία συστηματική ανακύκλωση και επιστημονική διαχείριση απορριμμάτων δεν επιβαρύνει το περιβάλλον τουλάχιστον όσο οι τωρινές χωματερές και φέρνει έσοδα στο Δήμο και θέσεις εργασίας.
Πολεοδομικός και χωροταξικός έλεγχος-πολιτισμός:
Φυσικά και χρειάζεται πολεοδομικό γραφείο όχι μόνο για γρήγορη έκδοση οικοδομικών αδειών αλλά και για επαρκή έλεγχο τους. Να ελπίζω άραγε ότι με την επάνδρωση του πολεοδομικού γραφείου θα μειωθούν αυθαιρεσίες, παρανομίες και άλλα προβλήματα;
Με τα σύγχρονα λοιπόν κτίρια και δομές θα ασχοληθεί η πολεοδομία, όμως με τα μοναδικά σε είδος και αρχιτεκτονική, ιστορικά μνημεία, γεφύρια (θυμάστε το γεφύρι στο Παραπόρτι που το πήρε πριν χρόνια ο ποταμός;), εκκλησίες, πύργους (οι περισσότεροι υπό κατάρρευση πχ πύργος Μπίστη) νερόμυλοι και άλλα, αλήθεια ποιος θα ασχοληθεί; Ούτως ή άλλως υπάρχει ένας μακρινός γραφειοκρατικός δυσκίνητος και αδιάφορος εν πολλοίς, κρατικός μηχανισμός που αφορά όλα αυτά τα μνημεία (εφορίες αρχαιοτήτων, νεωτέρων μνημείων κλπ), με αποτέλεσμα τα μνημεία να παραμελούνται, και άνθρωποι που νοιάζονται γι αυτά να μη μπορούν να βοηθήσουν οικονομικά αλλά ούτε να βγάλουν άκρη.
Δε θα μπορούσε να υπάρχει ένας τοπικός φορέας, που θα παρακολουθούσε, μεσολαβούσε, κινητοποιούσε, παρενέβαινε, απαιτούσε, πίεζε, «κυνηγούσε» τα θέματα τα σχετικά με τη αρχιτεκτονική και ιστορική μας κληρονομιά;
Είναι άξιοι και άξιοι συγχαρητηρίων και πολλών επαίνων συντοπίτες μας, οι οποίοι με προσωπικό και ομαδικό μεράκι, με σκληρή δουλειά και πολύ αγώνα
προάγουν και παράγουν πολιτισμό με διάφορες εκδηλώσεις. Χρειάζονται όμως και περισσότερη στήριξη από τις «αρχές του τόπου». Είναι κρίμα η Άνδρος του Καΐρη, του Εμπειρίκου, των Πολέμηδων και τόσων άλλων, να αφήνει ανεκμετάλλευτη τέτοια πολιτιστική και πνευματική κληρονομιά, ενώ θα μπορούσε, να την προβάλλει τόσο πανελλήνια όσο και σε διεθνές επίπεδο.
Αξιότιμοι κύριοι υποψήφιοι,
Σε μια περίοδο ιδιαιτέρως δυσχερή για τη πατρίδα μας και σε μια νέα πραγματικότητα για την Άνδρο ως ενός ενιαίου πλέον δήμου, καλείται ο εκλεκτός (ελέω λαού) από εσάς, να αναλάβει ένα πολύ δύσκολο, υψηλών απαιτήσεων και με πολλές «προκλήσεις» έργο.
Ξεκινώντας από το ότι η σημερινή κατάσταση χαρακτηρίζεται τουλάχιστον από στασιμότητα και νιρβανοειδή νοοτροπία με πολλές ευκαιρίες και πολύ χρόνο για το νησί να έχουν χαθεί άδικα, μπορεί υπό ορισμένους όρους και με σκληρή και ομαδική δουλειά να επιτευχθούν σημαντικά για το μέλλον πράγματα!
Δεν καλείστε να γίνετε απλοί διαχειριστές καταστάσεων, σκουπιδιών, λυμάτων, και προβλημάτων. Δεν καλείστε να φροντίζετε μόνο τα παρτέρια, τα αρμυρίκια και τα φώτα. Δεν καλείστε να ισορροπήσετε, να συμβιβάσετε ή να μπαλώσετε καταστάσεις. Δεν καλείστε να μην δυσαρεστήσετε ή να ευχαριστήσετε κάποιους. Δεν καλείστε να συνεχίσετε κάποιο έργο.
Αν πραγματικά γνωρίζετε επακριβώς και έχετε πλήρη συναίσθηση για την κατάσταση του νησιού τότε:
Καλείστε να αλλάξετε το έργο. Καλείστε να δυσαρεστήσετε κάποιους. Καλείστε να ταρακουνήσετε τα πράγματα και τις ισορροπίες. Καλείστε να κάνετε έργα με σοβαρό και μακρόπνοο σχεδιασμό που να δώσουν ζωή και μέλλον στο νησί. Καλείστε να δώσετε λύσεις σε θέματα που δε δώσανε οι προηγούμενες αρχές. Καλείστε να καλύψετε το χαμένο δρόμο. Καλείστε να αφυπνίσετε την ωραία κοιμωμένη Άνδρο. Καλείστε να εκμεταλλευτείτε τις τεράστιες δυνατότητες που έχει το νησί. Καλείστε να χρησιμοποιήσετε επιτέλους τις δυνατότητες της σύγχρονης τεχνολογίας. Καλείστε να εμπνεύσετε, κινητοποιήσετε και να αξιοποιήσετε το έμψυχο υλικό της Άνδρου ντόπιους και «ξένους», Έλληνες και μη. Καλείστε να βάλετε το πήχη επιτέλους ψηλά.
Ο νέος δήμος θα έχει τεράστιες δυνατότητες αρκεί να αξιοποιηθούν σωστά και προς τη σωστή κατεύθυνση και να μη «σπαταληθούν» σε προχειρότητες και βιτρίνες. Τέλος να μου επιτρέψετε να σας πω και κάτι για το αιώνιο ζήτημα των «πόρων και της χρηματοδότησης» των ΟΤΑ που σίγουρα είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα. Πόροι πρέπει σίγουρα να υπάρχουν μέσω μηχανισμών που θεσμοθετούνται από την κεντρική εξουσία.
Πόροι όμως μπορεί να υπάρξουν και μέσω της παραγωγής πλούτου τοπικά, και πλούτος παράγεται μέσω και μόνο μέσω της παραγωγής έργου είτε με υπηρεσίες είτε με προϊόντα.
