Για τον ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ ΒΡΑΤΣΑΝΟ του Νικολάου Αντισμήναρχο εν Αποστρατεία Μηχανολόγο-Ηλεκτρολόγο Μηχανικό

Θα ήθελα να σας πω δυό λόγια γιά τον πατέρα μου Γιαννούλη Βρατσάνο. Πολλοί τον γνωρίζανε, αλλά λίγοι ξέρανε λεπτομέρειες για τη ζωή του, γιατί ποτέ δεν μιλούσε για τον εαυτό του, ακόμα και όταν τον προκαλούσαμε.

Ο Γιαννούλης Βρατσάνος γεννήθηκε το 1924 στη Νέα Υόρκη, παιδί Ελλήνων μεταναστών από την Ανδρο, του Νικολάου Βρατσάνου, από τα Λάμυρα που είχε ανοίξει εστιατόριο στο Perth Amboy του New Jersey,  και της Βιολάντης Στάμου, από τη Μεσαριά.

Το 1929 λόγω της οικονομικής κρίσης, η οικογένεια επέστρεψε στην Ανδρο και εγκαταστάθηκε στα Λάμυρα. Εκεί, απέκτησαν και μία κόρη, την Κατίνα, μελλοντική σύζυγο του Νικολάου Κορκόδειλου από τα Λάμυρα.

Ο Γιαννούλης φοίτησε στο Εμπειρίκειο Γυμνάσιο Ανδρου. Συμμαθητές και καθηγητές του πάντα μάς λέγανε ότι ήταν όχι απλά αριστούχος, όχι απλά ο πρώτος της χρονιάς, αλλά ο καλύτερος μαθητής που πέρασε ποτέ από αυτό το Γυμνάσιο. Μετά την αποφοίτησή του από το Εμπειρίκειο Γυμνάσιο Ανδρου το 1943, πήγε στην Αθήνα και γράφτηκε σε φροντιστήριο για το Πολυτεχνείο, έως το 1944, οπότε ανακοινώθηκε η ματαίωση των εισαγωγικών εξετάσεων, λόγω της εμπόλεμης κατάστασης. Ετσι το φθινόπωρο του 1944 όταν η Πολεμική Αεροπορία προκήρυξε διαγωνισμό για Αεροπόρους, έδωσε εξετάσεις και πέτυχε πρώτος στη Σχολή Ικάρων μεταξύ των 60 που προκρίθηκαν από τους 800 υποψήφιους.

Το πρόγραμμα ήταν να μεταφερθούν στη Ροδεσία, όπου οι Βρεταννοί είχαν ιδρύσει Σχολές Εκπαίδευσης Ιπταμένων, για να είναι μακριά από την Ευρώπη, και τον Πόλεμο. Καθώς μεσολαβούν τα Δεκεμβριανά, η εκπαίδευση στη Σχολή Αεροπορίας αρχίζει προσωρινά τον Απρίλιο του 1945 στο Τατόι. Η διαμονή ήταν στην Αθήνα, στη Βίλλα Δρακοπούλου στα Πατήσια, όπου για να χωρέσουν είχαν βάλει και σκηνές στον κήπο γύρω από το διώροφο κτήριο.

Το Σεπτέμβριο του 1945 δίνει εισαγωγικές εξετάσεις στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο και πετυχαίνει πρώτος στη Σχολή Μηχανολόγων-Ηλεκτρολόγων Μηχανικών. Παρακολουθεί και ολοκληρώνει το πρώτο έτος, παράλληλα με τη φοίτησή του στη Σχολή Ικάρων.

Εν τω μεταξύ, με το τέλος του Πολέμου, οι Σχολές στη Ροδεσία καταργούνται και οι μαθητευόμενοι Αεροπόροι προετοιμάζονται για εκπαίδευση στην Αγγλία.

Ο Γιαννούλης αυτήν την εποχή αναπτύσει έναν πρωτότυπο ναυτιλιακό αναγωγέα για την εύκολη και ταχεία εύρεση του μήκους μιας λοξοδρομίας πλοίου, με μαθηματικό υπολογισμό, χωρίς την επίπονη διαδικασία υπολογισμού με διαβήτη πάνω στους μερκατορικούς χάρτες. Γι αυτή την επινόηση πήρε εύφημη μνεία από το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας.

Καθώς η οικονομική κατάσταση της χώρας επιδεινώνεται δραματικά, ο Γιαννούλης αδυνατεί να παρατείνει τη διαμονή του στην Αθήνα, όπου εφιλοξενείτο σε συγγενείς, και διακόπτει τη φοίτησή του στο Πολυτεχνείο.

Ακολουθεί η εκπαίδευση των Ελλήνων Ικάρων στο Derby στην κεντρική Αγγλία (Midlands), και ολοκληρώνεται στο Τατόι όπου έγινε η ορκομωσία τους τον Μάιο του 1948 παρουσία του Βασιλέα Παύλου.

Στη συνέχεια οι Ίκαροι αποστέλλονται στην Κοζάνη, στο μέτωπο του Εμφυλίου Πολέμου που μαίνεται. Ο Γιαννούλης επιχειρεί με μονοκινητήριο αεροσκάφος τύπου Supermarine Spitfire. Τον Αύγουστο του 1948, μετά από βλάβη στο ψυκτικό σύστημα που προκλήθηκε από αντιαεροπορική ριπή του Δημοκρατικού Στρατού, κάνει αναγκαστική προσγείωση στο Αργος Ορεστικό. Το αεροπλάνο αναποδογυρίζει, και πάνω στην προσπάθεια απεγκλωβισμού του, τραυματίζεται σοβαρά στο αριστερό του χέρι. Νοσηλεύτηκε για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα στο Νοσοκομείο της Αεροπορίας στην Αθήνα (τότε στην Κυψέλη).

Από το 1949, μετά την ανάρρωσή του, ο Γιαννούλης εργάζεται στο Τατόι ως Εκπαιδευτής Ικάρων, με εκπαιδευτικά (διπλάνα) αεροσκάφη, μέχρι το 1953 και κατόπιν μετατίθεται στο Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας στη Διεύθυνση Εκπαίδευσης. Ηταν επίσης υπεύθυνος για την έναρξη έκδοσης του περιοδικού ΠΤΗΣΙΣ της Σχολής, όπου έγραψε και πολλά άρθρα σχετικά με την αεροπλοΐα.

Από το 1956 μέχρι το καλοκαίρι του 1957 φοιτά στη Σχολή Ηλεκτρολόγων του Πολυτεχνείου του Darmstadt στη Γερμανία, όπου απεστάλη από την Πολεμική Αεροπορία.

Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στη Γερμανία, ο Γιαννούλης δημοσιεύει σε επιστημονικό περιοδικό (Archiv der elektrischen Übertragung, Heft 2, 02/1957) μία πρωτότυπη εργασία που αφορούσε τον υπολογισμό της έντασης του ηλεκτρικού ρεύματος σε οποιονδήποτε κλάδο ενός δικτύου. Αυτή τη μέθοδο υπολογισμού περιέλαβε ο αξέχαστος καθηγητής Θεωρητικής Ηλεκτροτεχνίας στο Ε.Μ.Π. Γεώργιος Κακριδής, στο μάθημα του 3ου έτους με την επωνυμία «Θεώρημα Βρατσάνου».

Τον Οκτώβριο του 1957, φέροντας ήδη το  βαθμό του Επισμηναγού, ο Γιαννούλης αποφασίζει να συνεχίσει στο Μετσόβιο Πολυτεχνείο και γράφεται στο τρίτο έτος, όπου γνωρίζει τη μελλοντική σύζυγό του και επίσης μελλοντική μητέρα μου Ελένη Κλαδάκη, συμφοιτήτρια του Μηχανολόγο-Ηλεκτρολόγο.

Τον Ιούνιο του 1960 αποφοιτά από τη Σχολή Μηχανολόγων- Ηλεκτρολόγων του Ε.Μ.Π.

Το 1965 αποστρατεύεται με το βαθμό του Αντισμηνάρχου, και συνεχίζει τη σταδιοδρομία του ως μελετητής στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας και ως Καθηγητής Θεωρητικής Ηλεκτροτεχνίας στη Σχολή Μηχανικών Αεροπορίας (ΣΜΑ).

Κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας ασχολήθηκε κυρίως με την εκπόνηση τεχνικών μελετών για κτήρια, για πολιτικά αεροδρόμια, για οδοποιΐα, κλπ. Υπήρξε επίσης για πολλά χρόνια μόνιμος συνεργάτης της περιοδικής επιθεώρησης ΑΝΔΡΙΩΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ, που εξέδιδε ο καθηγητής Δ. Τατάκης. Εκεί δημοσίευσε πολλά άρθρα με επιστημονικά, τεχνικά, ιστορικά, ναυτιλιακά και άλλα θέματα.

Η μεγάλη όμως αγάπη του ήταν τα μαθηματικά των αρχαίων Ελλήνων. Καρπός αυτής της ερασιτεχνικής ενασχόλησης είναι τα εξής βιβλία που έγραψε με πάθος και τις περισσότερες φορές χωρίς κάν να το αντιληφθούμε:

Αρχαία Ελληνική Τριγωνομετρία (Εκδ. Δίαυλος 2006), Αρχιμήδους Μηχανικά Θεωρήματα (Εκδ. Δίαυλος 2009), Αρχιμήδους Κύκλου Μέτρησις (Εκδ. Δίαυλος 2010), Αρχιμήδους Τετραγωνισμός Παραβολής (Εκδ. Δίαυλος 2011), Αρχιμήδους Μηχανικά Α’ & Β’ (Εκδ. Δίαυλος 2012).

Είχε σκοπό να άρχίσει τη συγγραφή ενός έκτου βιβλίου σχετικά με ένα από τα πιό γοητευτικά έργα του Αρχιμήδη, το “Περί ελίκων”, που σχετίζεται με την λεγόμενη “Σπείρα του Αρχιμήδη”.

Δυστυχώς όμως δεν πρόλαβε.

Η κόρη σου