Ο Χώρος Τέχνης Αδαμαντία μας έχει συνηθίσει σε πολλαπλές καλοκαιρινές εκθέσεις με ποικίλα θέματα. Σχεδόν όλες έχουν μεγάλο ενδιαφέρον, κάποιες ξαφνιάζουν, άλλες κινούνται στο ευρύτερο πεδίο των “εικαστικών” παρεμβάσεων, όλες όμως δίνουν έναν “άλλο αέρα” στα έτσι κι αλλιώς σπουδαία εικαστικά δρώμενα του νησιού!
✍️ 📷 Άννα Βούλγαρη
Φέτος η “Αδαμαντία” ξεκίνησε με την ομαδική εικαστική έκθεση “Ιστορίες από χρώμα και φως – telling stories” Αμαλία Μέλη, Λεονί Σταφυλά, Σοφία Σπανουδάκη και από την Κυριακή 18 Ιουλίου τη σκυτάλη πήρε ο “Συνοικισμός” του Νειμποριού…
Αύριο εγκαινιάζεται η Ομαδική Εικαστική Έκθεση ΥΔΡΟΥΣΑ – Πηγή Τέχνης. (και έπεται συνέχεια).
Αλλά ας γυρίσουμε στον Συνοικισμό….
Η έκθεση ξεδιπλώνεται σε πολλά χρωματικά επίπεδα. Η χαρακτική τέχνη έχει αυστηρούς κανόνες αλλά ταυτόχρονα είναι παιχνιδιάρικη, αυτό που βλέπεις στο χαραγμένο είναι το αρνητικό αυτού που θα τυπωθεί, όπου “σκάβει” ο καλλιτέχνης είναι το λευκό του χαρτιού και ότι προεξέχει ποτίζεται με χρώμα. Ξυλογραφίες, μεταξοτυπίες, χαλκογραφίες, μικτές τεχνικές δημιουργούν πανδαισία χρωμάτων που κοντράρει με την σκληρότητα των σκληρών μονόχρωμων.
Ο “Συνοικισμός” του Νειμποριού (ή Νιμπορειός ή Νημπορειός η ορθογραφία αντιδικεί ακόμα…) δημιουργήθηκε μετά την Μικρασιατική καταστροφή σε απόσταση αναπνοής από τη μεγαλοαστική Χώρα και αποτέλεσε την πρώτη στέγη Ρωμιών, Αρμενίων αλλά και Ανδριωτών που ζούσαν στη Σμύρνη προσφύγων. Το 1928 με το πρόγραμμα στέγασης του Ελευθέριου Βενιζέλου χτίστηκαν έφτιαξαν τα σπίτια, τους κήπους, μεγάλωσαν τα παιδά τους και σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα-μελετητή Νίκο Βασιλόπουλο “οι περισσότεροι συνέβαλαν στην ανάπτυξη της Άνδρου, χάρις στην εφευρετική ευρηματικότητα τους”
O Νειμποριός πριν κατοικηθεί από τους πρόσφυγες είχε το λιμάνι και λιγοστά κτίρια που σχεδόν όλα είχαν να κάνουμε με την επεξεργασία του μεταξιού. Η “Φάμπρικα” (πίσω από το ουζερί του Στυλιανού) λειτούργησε ως μεταξουργείο “Η μέταξα” από 1840 έως το 1870 με 50 περίπου εργατριες. Στη συνέχεια άλλαξε πολλές χρήσεις έγινε βυρσοδεψείο, σαπωνοποιείο, μακαρονοποιείο, αποθήκη λεμονιών.
Το “Λαζαρέτο” λοιμοκαθαρτήριο (κοντά στον Άγιο Νικόλαο, στις αποθήκες του ΝΟΑ)
Οι έξι εικαστικοί επιχείρησαν να αποδώσουν το αποτύπωμα του “Συνοικισμού”. Οι χαρακτικές εικόνες που δημιουργούν με τα μέσα και τις τεχνικές της χαρακτικής, μας βοηθά να ταξιδέψουμε στην ιστορία αυτής της γειτονιάς της Χώρας.
Ο “Συνοικισμός” καθρεφτίζει τη νεότερη ιστορία της Άνδρου αλλά και ολόκληρης της νεότερης Ελλάδας. Η ζωή των προσφύγων, κάποιοι από του οποίους ήταν τουρκόφωνοι, ήταν σπαρμένη με τα αγκάθια που κάθε ξένος νοιώθει στην προσπάθεια του να ενσωμαθωθεί σε νέο περιβάλλον. Πολλοί αναγκάστηκαν τη δεκαετία του 1950 να ακολουθήσουν ξανά τον δρόμο της ξενιτιάς, αυτή τη φορά για την Αμερική. Πέτυχαν να μπολιάσουν τους ντόπιους με τον πολιτισμό τους. Η έκθεση επιχειρεί να δείξει όλον αυτόν τον ξεχασμένο πλούτο της διαπολιτισμικής επικοινωνίας που κοντεύουμε σήμερα να ξεχάσουμε εν μέσω της πανδημίας. (από τον κατάλογο της έκθεσης)
Το πότε συναντιέται ο θεατής με το έργο ποικίλει και δεν είναι απαραίτητο ντε και καλά να γίνει. Εξαρτάται από την δύναμη του έργου και από τα αγνά ή έμπειρα μάτια του θεατή, μπορεί όμως η “συνάντηση” να πραγματοποιηθεί εντελώς τυχαίο. Στη συγκεκριμένη έκθεση εγώ και τα έργα “συναντηθήκαμε” αργότερα… όταν διέσχισα με την παρέα μου όλο τον Νειποριό και καθίσαμε για ένα ποτό στο ΝΟΑ. Εκεί λοιπόν κοντά στο Λαζαρέτο η αύρα και η ιστορία της περιοχής ξεδιπλώθηκε μπροστά μου, ανακατεύθηκαν οι φωνές με το δροσερό θαλασσινό αεράκι, τα χρώματα μπερδεύτηκαν με τα κύματα και τα γέλια της παρέας. (Απολύτως δοξαστικά της μίας και μοναδικής ζωής που ζούμε!)
Συμμετείχαν οι καλλιτέχνες:
Χρήστος Αγγελόπουλος, Κανούτο Κάλλαν, Ελένη Κάπρου, Γιάννης Κολιός, Ανδριάνα Κώτση, Δημήτρης Μηλιώτης.
Χώρος τέχνης Αδαμαντία
@adamantiaartspace · Εικαστικές τέχνες
www.facebook.com/adamantiaartspace
➞ Τα άρθρα του Νίκου Βασιλόπουλου για το Συνοικισμό στο androshistoria
—O Συνοικισμός της Χώρας androshistoria.blogspot.com
—Το Λαζαρέττο του Κάτω Κάστρου androshistoria.blogspot.com/2015