“Το σπίτι του Πρόσφυγα“ έκθεση χαρακτικής σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Λήδας Καζαντζάκη! Αφιέρωμα στα 100 χρόνια της Μικρασιατικής καταστροφής και της εγκατάστασης των ξεριζωμένων στο νησί μας.
Της ΑΜΒ
Σε συνέχεια της περσινής έκθεσης “Συνοικισμός” στην αίθουσα τέχνης “Αδαμαντία” φέτος παρουσιάζεται το “Σπίτι του πρόσφυγα” και οι δύο εκθέσεις έχουν σαν θέμα την εγκατάσταση των προσφύγων της Μικρασιατικής καταστροφής στο Νειμποριό της Χώρας ‘Ανδρου. Ο “Συνοικισμός” έδωσε πέρσι το περίγραμμα, φέτος παρουσιάζεται το κέλυφος το “Σπίτι του πρόσφυγα”. Η επιλογή της χαρακτικής σαν τρόπος έκφασης των συγκεκριμένων εκθέσεων είναι εξαιρετική. Η πίεση της πλάκας του πιεστηρίου χαράζει το σχέδιο όπως χαραγμένες βαθιά για πολλές γενιές παραμένουν οι μνήμες του ξεριζωμού.
Η Αίθουσα τέχνης “Αδαμαντία” σε κάθε έκθεση μας εκπλήσσει ευχάριστα σε τέτοιο βαθμό που περιμένουμε την επόμενη έκθεση, όμως τούτην εδώ αξίζει να τη δούμε αρκετές φορές. Η “Αδαμαντία” είναι σε καλό πέρασμα!
Ιδιαίτερα “Ανδριώτικο ενδιαφέρον” έχει το παρακάτω απόσπασμα που υπογράφει η Λήδα Καζαντζάκη ιστορικός τέχνης, στο κείμενο του καταλόγου της έκθεσης:
Η περίπτωση του “Συνοικισμού” της Χώρας στην Άνδρο
Ο συνοικισμός του Νημπορειού της Άνδρου άρχισε να χτίζεται το 1928 σε διακριτή απόσταση αναπνοής από τη μεγαλοαστική Χώρα.
Τα σπίτια που φτιάχτηκαν ήταν καλά σχεδιασμένες μικρές κατοικίες με κεραμοσκεπή και αστική παρουσία όπως σημειώνει ο συστηματικός ερευνητής της αρχιτεκτονικής ιστορίας της Άνδρου, αρχιτέκτονας Νίκος Βασιλόπουλος αυτές επέτρεψαν στους κατοίκους τους να δημιουργήσουν τους όμορφους εξωτερικούς χώρους για τους οποίους μιλά ο Κωνσταντινίδης.
Οι άνθρωποι που τα πρώτο κατοίκησαν κάλυπταν σχεδόν όλο το φάσμα του προσφυγικού κύματος. Κάποιοι δούλεψαν ως αγρότες στα χωράφια και συμπορεύτηκαν με τους υπόλοιπους μετανάστες πριν και μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Αμερική. Κάποιοι άλλοι έμειναν και απλώς αν τις ρίζες του στον ξένο τόπο. Τον αναζωογόνησαν με τις γνώσεις τους και τη δημιουργικότητα τους. Οργάνωσαν τους γαλακτοπαραγωγούς φτιάξανε άγνωστα στους Ανδριώτες προϊόντα όπως γιαούρτι, ρυζόγαλο, σάμαλι, παγωτό.
Στήσανε τις πρώτες ταβέρνες στην πλατεία Καΐρη, γαλακτοπωλεία και οργανωμένα μπακάλικα κάτω από την Οξώπορτα και μανάβικο με ντόπια προϊόντα στα όρια του “Συνοικισμού”.
Ο “Συνοικισμός” των προσφύγων της χώρας έσβησε σταδιακά μέσα στην πορεία της επονομαζόμενης “ανάπτυξης”. Εικόνα του άρχισε να αλλοιώνεται από τη δεκαετία του ‘70, έτσι ώστε να αποτελεί σήμερα τμήμα του εμπορίου και πολλοί από τους νεότερους Ανδριώτες να μην ξέρουν καν ότι υπήρξε.
Η παρούσα έκθεση χαρακτικής επιχειρεί να φέρει στο φως τα ίχνη του με όχημα τη σκέψη του Άρη Κωνσταντινίδη. Συνεχίζοντας την περσινή αναζήτηση, γίνεται στην αίθουσα τέχνης “Αδαμαντία” της Αττικής Πιάγκου που γνώρισε τους πρόσφυγες ως παιδί. Βρίσκεται ανάμεσα από το μανάβικο των προσφύγων Κώστα και Ευγενίας, “της Γιαουρτούς” Πρώιου, τον “Συνοικισμό” και το καταρρέον ξενοδοχείο Ξενία-Τρίτων του Άρη Κωνσταντινίδου. Συμβαίνει 100 χρόνια μετά τη Μικρασιατική καταστροφή σε μία εποχή όπου οι πόλεμοι στην υφήλιο δημιουργούν συνεχώς νέα κύματα αθώων κατατρεγμένων.
Το σπίτι του πρόσφυγα
Δοχείο της ζωής και άλας της γης
Έκθεση χαρακτικής.
Επιμέλεια: Λήδα Καζαντζάκη, ιστορικός τέχνης
Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Κανούτο Κάλλαν, Ελένη Κάπρου, Γιάννης Κολιός, Αφροδίτη Κροντήρη, Ανδριάνα Κώτση, Δημήτρης Μηλιώτης
www.facebook.com/adamantiaartspace
Χορηγοί επικοινωνίας: Εκδόσεις Gutenberg, περιοδικό “Εύανδρος”, εφημερίδα “Ανδριακή”, Asteras92.
—Αίθουσα τέχνης “Αδαμαντία”, Νημπορειό Άνδρου. 1-31 Ιουλίου 2022. Καθημερινά: 11.00-14.00 & 19.00-22.00.