Την Τετάρτη 17 Αυγούστου 2022 στο “Σινέ Αυλή” ο Νίκος Βασιλόπουλος παρουσίασε το νέο του βιβλίο “Τα Τρία κάστρα”. Για το βιβλίο μίλησαν ο Αχιλλέας Σταματιάδης μεταπτυχιακός ερευνητής κάτοχος ΜΑ in Humanities από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου, η Ελένη Σαλουβάρδου αρχιτέκτων μηχανικός ο Γιάννης Ξανθός δικηγόρος και ο συγγραφέας.
Η πρώτη έκπληξη της βραδιάς ήρθε από το… κοινό που γέμισε εντελώς τη συμπαθητική αυλή του Δημοτικού κινηματογράφου. (ούτε σκαμνάκι κενό). Δεν είναι δα λίγο μερικές μέρες μετά της Παναγίας, με ζέστη, χωρίς αέρα να μαζεύονται τόσοι άνθρωποι για να ακούσουν κάποιους άλλους να μιλούν για ένα βιβλίο και μάλιστα ένα βιβλίο ιστορίας! Φαίνεται πως “ο κόσμος” ανταποδίδει στο Νίκο Βασιλόπουλο το δώρο της “Λατινοκρατίας”! Μέχρι την έκδοση της οποίας ενώ είχαμε απτές αποδείξεις σε ονόματα, επώνυμα, τοπωνύμια, δεν είχαμε καταλάβει πως οι Λατίνοι έμειναν τόσο πολύ καιρό στην Άνδρο και πως η κληρονομιά τους είναι διάσπαρτη παντού στο νησί. Ο Νίκος Βασιλόπουλος μας γνώρισε τους Λατίνους, μας ξανασύστησε με ένα παρελθόν που δεν είναι εξαιρετικά μακρινό, είναι σαγηνευτικά όμορφο, γεμάτο ιστορίες και θραύσματα. Βεβαίως στους ειδικούς όλα αυτά ήταν γνωστά και χιλιοειπωμένα. Για να έχει όμως κάτι μεγάλη απήχηση πρέπει να είναι γραμμένο απλά, με ένα τέτοιο τρόπο σαν ο συγγραφέας να τραβά αθόρυβα και γλυκά μια κλωστή και να ξεμπλέκει με μιας όλο το κουβάρι. Κάτι τέτοιο συνέβη εδώ με την “Λατινοκρατία” και θα συμβεί στο πιο ειδικό “Τα τρία Κάστρα της Άνδρου”
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει ένα ρεύμα, μια τάση γύρω από την ιστορία. Ζωντανό παράδειγμα η ομιλία της Μαρίας Ευθυμίου που διοργάνωσε η “Καΐρειος Βιβλιοθήκη” από κοινού με το “Σύλλογο Φίλων της Καϊρείου Βιβλιοθήκης” στο Ανοικτό Θέατρο Άνδρου. Η προσέλευση του κοινού αριθμητικά ήταν σχεδόν ίδια με τη συναυλία του Γιάννη Κότσιρα! Πριν λίγα χρόνια θα ήταν παράδοξο τόσοι άνθρωποι να ακούν υπομονετικά για 2-3 ώρες ιστορία, ένα μάθημα που στο σχολείο ήταν μια σκέτη απομνημόνευση χρονολογιών. Ακριβώς σε αυτούς τους δρόμους κινείται η συγραφική – ερευνητική δουλειά του Βασιλόπουλου. Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε αποσπάσματα των ομιλιών της βραδιάς.
Απόσπασμα από την ομιλία του Αχιλλέα Σταματιάδη
Το βιβλίο του Βασιλόπουλου έχει μεταξύ άλλων ορισμένα πολύ θετικά χαρακτηριστικά:
Πρώτον, παραθέτει πηγές από σημαντικούς περιηγητές της Άνδρου όπως λόγου χάριν τους: Christophoro Buontelmonti, Berto Summarripa, Vincenzo Coronelli, Pitton de Tournefort, André Thevet αλλά και άλλους όπως επί παραδείγματι τον κόμη Πας βαν Κρίνεν. Το υλικό αυτό αποτελεί μια δευτερογενή μεν αλλά πρώτη πήγη όπως λέμε – την prima materia όλων των ιστορικών ερευνητών*.
Δεύτερον, το φωτογραφικό υλικό που παραθέτει συγκρίνοντας επι παραδείγματι τους αμυντικούς πύργους του Κάτω Κάστρου με αυτούς του château της Laressingle είναι πολύ σημαντικό διότι μας βοηθάει να οπτικοποιήσουμε αρχιτεκτονικές πτυχές του Κάτω Κάστρου.
…
Η εκτενής βιβλιογραφία αλλά και ο συνοπτικός κατάλογος των ηγεμονικών οίκων της Άνδρου στο οπισθόφυλλο του βιβλίου συμπληρώνουν μια άρτια έκδοση που αξίζει να κοσμεί κάθε Ανδριακή βιβλιοθήκη διότι η Ενετοκρατία είναι κάτι πολύ δικό μας.
Απόσπασμα από την ομιλία της Ελένης Σαλουβάρδου
Ο Νίκος Βασιλόπουλος ερευνά μέ μέθοδο τήν Αρχιτεκτονική του παιδεία. Αντικείμενο, αλλά καί εργαλείο του, είναι η καταγραφή καί μελέτη τών κτισμάτων τών προγόνων μας. Εργασία καθόλου εύκολη! Γιατί τόν τόπο μας έχουν βαρύνει καί αλλοιώσει αφ’ ενός βάναυσες συγκρούσεις καί επιθέσεις, (άς θυμηθούμε μόνο ότι εδώ, ο τόπος πού πατάμε αυτή τήν ώρα γνώρισε μία μεγάλη καταστροφή 300 χρόνια πρίν), αφ’ ετέρου ο ελλιπής σεβασμός στήν ιστορία μας. Ελλιπής σεβασμός, πού πηγάζει από τήν ελλιπή γνώση τής ιστορίας μας! Καί αυτό τό κενό έρχεται νά καλύψει η έρευνα τοΥ Νίκου Βασιλόπουλου.
Ο Δικηγόρος Ιωάννης Ξανθός αναφέρθηκε στην σημαντική συμβολή των δύο τουλάχιστον Κάστρων της ‘Ανδρου και κυρίως αυτών του Κάτω Κάστρου (Χώρας) και του Επάνω Κάστρου (Κοχύλου) τα οποία αποτέλεσαν την “μήτρα” για την διαμόρφωση των σημερινών Κωμοπόλεων και οικισμών του νησιού και συνετέλεσαν στην ανθρωπογεωγραφία, στην κοινωνική, ιστορική και οικονομική διαδρομή του τόπου μας, στην γλώσσα του, στις συνήθειες και έθιμα μέχρι σήμερα, καθώς επίσης για την αξία του νέου βιβλίου του Νικου Βασιλόπουλου ώστε να κατανοήσουμε και να γνωρίσουμε την ιστορία του τόπου μας που είναι ακόμη ζώσα και καθόρισε αμετάκλητα την πορεία της ‘Ανδρου.
Οι Καλύτερες στιγμές του βιβλίου:
—Το φωτογραφικό υλικό με σχέδια, όψεις, κατόψεις, σχεδιαγράμματα, παραδείγματα.
—Ο κατάλογος προς το τέλος του βιβλίου των Ηγεμόνων της Άνδρου / Seigneurs d’ Andros, που επισήμανε ο Αχιλλέας Σταματιάδης.
—Οι παρατηρήσεις, οι πληροφορίες για τις εκκλησίες.
—Η επαγγελματική εμπειρία του συγγραφέα, αρχιτέκτων μηχανικός είναι πανταχού παρούσα σε όλες τις σελίδες του βιβλίου. (Καθόλου τυχαίο, “μια φορά αρχιτέκτονας, για πάντα αρχιτέκτονας”)
—Νίκος Βασιλόπουλος Τα τρία κάστρα της Άνδρου. Εκδόσεις Οσελότος.
Α. Το Μέσα και το Κάτω Κάστρο Κάστρο
Β. Το Πάνω Κάστρο
Γ. Το Κάστρο στο Μακροτάνταλο (Μακροντάντουλο)
—Λατινοκρατία στην Άνδρο. Κάστρα, Πύργοι, Εκκλησίες και Φέουδα.
Ιστορική και χωροταξική προσέγγιση της φεουδαρχίας.
Η αποδόμηση της και οι συνέπειες στον σχηματισμό της ανδριακής κοινωνίας.
Από τον καθολικισμό στην Ορθοδοξία.
👉 Τα βιβλία μπορείτε να προμηθευτείτε από τα βιβλιοπωλεία της Άνδρου.
👉 Άρθρα του Νίκου Βασιλόπουλου μπορείτε να βρείτε στο: androshistoria
