Του Κωνσταντίνου Στρατή
συνταξιούχου Πλοίαρχου
πρώην Καθηγητή Ναυτικών Μαθημάτων.
Γράφω μερικά άρθρα ναυτικού περιεχομένου σε πολύ απλή γλώσσα ώστε να γίνουν κατανοητά ακόμη και σε όσους δεν έχουν καμιά σχέση με τη θάλασσα και με τα πλοία. Τα άρθρα αυτά θα είναι σκόρπια ( από δω και από κει) και θα απαντούν σε κάποια ερωτήματα που τυχόν τίθενται από μη ναυτικούς για τη λειτουργία των πλοίων.
Σήμερα θα ξεκινήσω για διδακτικούς σκοπούς στους μη ναυτικούς φίλους και θα απαντήσω σε ένα ερώτημα που τίθεται:
Ερώτημα: Γιατί ένα σιδερένιο πλοίο δεν βυθίζεται, ενώ αν ρίξουμε στο νερό ένα οποιοδήποτε κομμάτι σίδερου αυτό θα βυθιστεί αμέσως; Ποιές είναι οι προυποθέσεις που κάνουν ένα σιδερένιο πλοίο να βυθιστεί και τί πρέπει να προσέχουμε ώστε να μην υπάρξουν ποτέ αυτές οι προυποθέσεις, που θα είναι οι αιτίες να βυθιστεί ένα σιδερένιο πλοίο;
Απάντηση:
Μελετώντας τη κατάσταση ισορροπίας ενός πλοίου πάνω στην επιφάνεια του νερού, όταν δεν υπάρχουν κάποιες μεταβαλλόμενες δυνάμεις από το χρόνο που μπορεί να είναι οι δυνάμεις των κυμάτων ή οι δυνάμεις των ανέμων, ενεργούν πάνω σε αυτό το Βάρος του και οι Δυνάμεις υδροστατικής προέλευσης. Σε ένα πλοίο υπάρχουν δύο ομάδες βαρών. Είναι τα μόνιμα βάρη που είναι το βάρος του υλικού κατασκευής του και τα βάρη που μεταβάλλονται και αυτά είναι το βάρος του φορτίου που μεταφέρει, είναι το βάρος των καυσίμων, είναι το βάρος του έρματος, είναι το βάρος του ποσίμου νερού και είναι το βάρος άλλων άλλων αντικειμένων καθώς και το βάρος του πληρώματος και των επιβατών.
Η συνισταμένη του συνόλου όλων αυτών των βαρών ονομάζεται ΕΚΤΟΠΙΣΜΑ και είναι η δύναμη που θέλει λόγω της βαρύτητας να μετακινήσει το πλοίο προς τα κάτω , η δύναμη αυτή θέλει να στείλει το πλοίο στο βυθό της θάλασσας.
Ομως το πλοίο παρά τη κολοσσιαία δύναμη των βαρών του επιπλέει! Πριν προχωρήσω να πω αυτό οτι η συνισταμένη όλων των βαρών που συνθέτουν το πλοίο εφαρμόζεται σε ένα σημείο το οποίο ονομάζεται ΚΕΝΤΡΟ ΒΑΡΟΥΣ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ.
Καταλαβαίνετε οτι αν ένα πλοίο κενό φορτίου ζυγίζει για παράδειγμα 2.000 μετρικούς τόννους ( 1 μετρικός τόνος είναι 1000 κιλά) και φέρει φορτίο 10.000 τόνων, τότε 12.000 τόνοι βάρους θέλουν να οδηγήσουν το πλοίο στο βυθό εξ αιτίας της κολοσσιαίας δύναμης της βαρύτητας.
ΟΜΩΣ για να μη βυθιστεί το πλοίο θα πρέπει κάποια άλλη δύναμη ΑΝΤΙΘΕΤΗ με τη δύναμη που εφαρμόζεται στο κέντρο βάρους του πλοίου, να ισορροπήσει τη δύναμη της βαρύτητας, και αυτή η δύναμη είναι η αντίθετη κατακόρυφη συνιστώσα προς τα πάνω του συνόλου των υδροστατικών πιέσεων που επενεργούν στα ύφαλα του πλοίου.
ΣΥΝΕΠΩΣ θα πρέπει να τηρείται η συνθήκη στο παράδειγμά μας. Αν το βάρος του πλοίου μαζί με το φορτίο του είναι 12.000 τόνοι, τότε και η δύναμη των υδροστατικών πιέσεων θα πρέπει να είναι εξ ίσου 12.000 τόννοι για να εξισορροπήσουν τη “θέληση” του πλοίου να βυθιστεί!
Ενα κομμάτι σίδερο βυθίζεται και πάει στον πάτο διότι η δύναμη του βάρους του είναι μεγαλύτερη από τη δύναμη των υδροστατικών πιέσεων που δέχεται που δεν φθάνουν να εξισορροπήσουν το βάρος του! Ενώ στο πλοίο εξ αιτίας του μεγέθους του όγκου της γάστρα του (των βρεχάμενων) επαρκούν! Οπως θα εξηγήσω στη συνέχεια.
Υ.Γ.: Γράφω σε πολύ σε απλή και εκλαικευμένη γλώσσα για να γίνουν κατανοητές οι δύσκολες αυτές έννοιες
ΝΑΥΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ Νο 1.
Συνεχίζεται