Γυρίζοντας χρόνια πίσω, αναμοχλεύω το παρελθόν για να θυμηθώ τις ωραίες και αξέχαστες αναμνήσεις που είχα από το Κόρθι, σαν μαθητής του Δημοτικού και μετέπειτα από τη Χώρα, σαν μαθητής στις πρώτες τάξεις του Γυμνασίου, γιατί μετά συνέχισα τις γυμνασιακές μου σπουδές στην Αθήνα.
Θυμάμαι λοιπόν πώς περάσαμε τα μαθητικά μας χρόνια και δεν είναι λίγες οι φορές που με φίλους και συμμαθητές μας αναπολούμε εκείνη την εποχή.
Στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού Σχολείου ΄Ορμου Κορθίου δασκάλα είχαμε την τόσο συμπαθητική και καλοκάγαθη Κατίνα Σταματούδη-Πούμπουρα που με τόση καλοσύνη και υπομονή μας έδωσε τα πρώτα πνευματικά εφόδια.
Στις επόμενες τάξεις, δάσκαλό μας είχαμε τον αυστηρό και ασυμβίβαστο Αντώνιο Βενίτη που ήθελε τους μαθητές του επιμελείς, καταρτισμένους, αλλά και πειθαρχημένους. Νοιώθαμε στην κυριολεξία, εκτός από μαθητές και σαν μικρά στρατιωτάκια. Στο σχολειό μας λειτουργούσε ο θεσμός του παιδονόμου, αφού οι μαθητές κυκλοφορούσαν στους δρόμους μόνο τις καθορισμένες ώρες. Το Σχολικό Δικαστήριο για τυχόν μαθητικές παραβάσεις εντός ή εκτός του σχολείου ή Επιμελητεία, ο υποχρεωτικός εκκλησιασμός, η σχολική εκκλησιαστική χορωδία, το κούρεμα… «με την ψιλή» , η καθημερινή επιθεώρηση ατομικής καθαριότητας και τόσα άλλα που μας έδιναν την αίσθηση ενός πειθαρχημένου και υπεύθυνου ατόμου μέσα στο μικρό κοινωνικό σύνολο που ζούσαμε. Σο καθημερινό σχόλασμά μας συντασσόμεθα σε ομάδα με σειρά ανά τριάδες και παρελαύναμε στην αγορά τραγουδώντας πατριωτικά τραγούδια όπως «Στη γλυκιά μας την Πατρίδα τη τρανή κι ιστορική σύ απέμεινες ελπίδα νεολαία ελληνική», ή τον ύμνο του Σχολείου μας «είμαστε του ΄Ορμου το Σχολείο ή βιτρίνα του Κορθίου” κλπ.» και μετά επακολουθούσε η διάλυση της ομάδας στο τέλος της αγοράς. Σαν δάσκαλό μας του οφείλουμε πολλά γιατί μας έθεσε τα θεμέλια για την μελλοντική πνευματική μας άνοδο.
Λίγα χρόνια πριν, δάσκαλος στο Δημοτικό Κορθίου ήταν ο Αυγουστής Καρυστινός που κι΄ αυτός με τη σειρά του προσέφερε πρόθυμα και ακούραστα τις γνώσεις του στους μαθητές του, που σήμερα αισίως διανύουν το στάδιο της τρίτης ηλικίας.
Στο Γυμνάσιο της ΄Ανδρου, Γυμνασιάρχη είχαμε τον τόσο τυπικό και αυστηρό Βασίλη Τσαφαρά και καθηγητές τους Νικόλαο Βεντούρη – μετέπειτα Παπά-Βεντούρη, Μιχάλη Βασιλόπουλο και Αυγουστή Χαζάπη φιλόλογους, βαθείς γνώστες των φιλολογικών μαθημάτων αλλά και της παιδαγωγικής ψυχολογίας, που με τόση επιμονή και σχολαστικότητα μας μετέδιδαν τις απέραντες γνώσεις τους και που άφησαν εποχή στα δικά μας αλλά και στα επόμενα χρόνια.
Ιδιόρρυθμος και αινιγματικός ο Παπά-Λειβαδάς, που καίτοι Θεολόγος και κληρικός, ποτέ δεν έπαυε το καυστικό και πολλές φορές ενοχλητικό – ιδιαίτερα για τις κοπέλες – χιούμορ. Ακούραστος και μεθοδικός ο Καλογεράς πού ήξερε να μας κάνει εύκολη και εύληπτη τη μάθηση της ΄Αλγεβρας και της Τριγωνομετρίας. Ο Βαρδακώστας στα τεχνικά, σωστός καλλιτέχνης, λάτρης του Ωραίου και του Καλού. Ήξερε με λίγες δικές του γραμμές να σκιτσάρει και να δίνει πνοή και ζωή στη νεκρή φύση που τόσο συμπαθούσε. Πάντα πρόθυμη και πολλές φορές πιεστική η Γαλανού να μας διδάξει φυσική και να μας μάθει τον Νόμο του Νεύτωνα.
Ο κατά πάντα συμπαθής και αξιόλογος κατά πολύ νεώτερος των άλλων, Δημήτρης Τατάκης, ήταν πολύ πιο κοντά μας από όλους τους άλλους καθηγητές, λόγω της νεαρής του ηλικίας. Έτσι του είχαμε μεγαλύτερο θάρρος να του εκθέσουμε το κάθε τι που μας απασχολούσε. Πάντα υπομονετικός και κατανοήσιμος συμπαρίστατο στα προβλήματά μας και οι σχετικές του εισηγήσεις στο Συμβούλιο των καθηγητών ήταν πάντα για εμάς ευνοϊκές. Ο αεικίνητος και ακούραστος Σαραντόπουλους, καθηγητής Γυμναστικής, ήταν σε κάθε στιγμή πρόθυμος, να μας λέει με το λεπτό κα πηγαίο χιούμορ του τα έξυπνα και χαριτωμένα ανέκδοτά του.
Αυτό όλο το πνευματικό επιτελείο λειτουργούσε άψογα και μεθοδικά με κάθε επίγνωση της παιδαγωγικής του αποστολής. Είχε με τους μαθητές του μία υπέροχη συνεργασία και κατανόηση, πάντα δε απένειμε ακριβοδίκαια την πρέπουσα λύση σε όποιο πρόβλημα και αν ανέκυπτε. Ποτέ οι καθηγητές μας δεν ήθελαν να μας αδικήσουν, αλλά εκεί που έπρεπε ήταν αδιάλλακτοι και αυστηροί. Εστηλίτευαν και ετιμωρούσαν οποιαδήποτε ασυδοσία ή απρέπεια που θα παρέκκλινε από τη γραμμή που είχαν χαράξει.
Αυτή η σταθερή στάση τους και η σωστή τακτική τους μας είχε εμπεδώσει την απόλυτη εμπιστοσύνη και σεβασμό απέναντι τους και έτσι κάθε απόφασή τους ή ενέργειά τους ήταν για εμάς νόμος απαράβατος και την αποδεχόμαστε ανεπιφύλακτα. Μας ενέπνεαν την άμιλλα της μάθησης και μας έδιναν δύναμη και κουράγιο να ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις μας οι οποίες ήταν πολλαπλάσιες των ολίγων δικαιωμάτων μας, που εν πολλοίς ήταν άγνωστα.
Μας έδιναν την ευκαιρία, με τον τρόπο που εκείνοι ήξεραν, να πλουτίζουμε πολλαπλώς τις γνώσεις μας και μας έδιναν τέτοια καλοπροαίρετα ερεθίσματα, ώστε να μαθαίνουμε πολύ περισσότερα και πέραν της διδασκόμενης ύλης.
Η διακριτική τους παρακολούθηση στα νεανικά μας παραπτώματα κυριολεκτικά μας αφόπλιζε, αφού με τη πρέπουσα και διακριτική συμπεριφορά τους εκ των προτέρων μας απέτρεπαν να τα επαναλάβουμε και μας ανάγκαζαν να τα συναισθανθούμε και να νοιώσουμε μόνοι μας ένοχοι και υπόλογοι γι΄ αυτό που ίσως, – λόγω της νεαρής μας ηλικίας – άθελά μας είχαμε κάνει.
Η συνεχής και συνετή διδαχή τους, δοσμένη σωστά, χωρίς υπερβολές και ακρότητες αλλά με ελεγχόμενη αυστηρότητα μας έδιναν το αίσθημα μιας λογικής υποταγής και πειθαρχίας που δεν σε κούραζε σαν μαθητή αλλά ούτε ένοιωθες «καταπιεσμένος», όπως θα έλεγαν οι σημερινοί μας νέοι.
Υπήρχε η απόσταση ασφαλείας μεταξύ διδασκόντων και διδασκομένων, αλλά οι διαστάσεις της ήταν εκατέρωθεν ελεγχόμενες. Δεν σου επέβαλαν εκείνοι να την τηρήσεις, αλλά μόνος σου, σεβόμενος το κύρος που διέθεταν, την αυξημένη και πληθωρική προσωπικότητά τους και το πνευματικό τους ανάστημα ήσουν υποχρεωμένος, άθελά σου, να τηρείς ευχαρίστως τις αποστάσεις και να τους απονείμεις τον πρέποντα σεβασμό και την ανάλογη εκτίμηση.
Αυτή σαν μια καλή και ανεξίτηλη ανάμνηση από τα μαθητικά μας χρόνια του Δημοτικού και του Γυμνασίου και σαν ένα πνευματικό μνημόσυνο και φόρο τιμής στους δασκάλους και καθηγητές μας που σήμερα έχουν φύγει απ΄ τη ζωή, απόλυτα ικανοποιημένοι πώς επετέλεσαν στο ακέραιο το καθήκον που η Πολιτεία τους ανέθεσε και πώς τον όρκου που έδωσαν απόλυτα και σχολαστικά τον ετήρησαν και ότι το έργο τους έπιασες τόπο. Γι’ αυτό τόσο εγώ όσο και οι συμμαθητές μου και καλοί μου φίλοι δεν θα τους ξεχάσουμε ποτέ, αποδίδοντάς τους τον απεριόριστο σεβασμό και την πρέπουσα ευγνωμοσύνη μας, γιατί πράγματι, σαν πνευματικοί μας γονείς, μας χάρισαν το «ευ ζην»… Τους αξίζει λοιπόν ένα μεγάλο «ευχαριστώ».
Γιάννης Παπασταθόπουλος, Δικηγόρος ε.τ.
