* Γιώργος Σαλταφέρος
Όταν επαναλαμβάνει κανείς τα ίδια και τα ίδια κινδυνεύει να γίνει κουραστικός. Εφόσον μάλιστα οι αλήθειες που λέει θίγουν ορισμένους και τα συμφέροντα ορισμένων, κινδυνεύει να γίνει μισητός και να κατηγορηθεί ότι υπερβάλλει. Όταν όμως οι αλήθειες αυτές αφορούν τη δημόσια υγεία, όποιος τις γνωρίζει δεν επιτρέπεται να σιωπά, γιατί διαφορετικά κινδυνεύει να κατηγορηθεί σαν συνένοχος ή σαν συνειδησιακά υπεύθυνος…!
Όπως κάθε καλοκαίρι, εμφανίστηκαν πάλι κι εφέτος πολλά κρούσματα γαστρεντερίτιδας. Στο παρελθόν έχω αναλύσει επισταμένα, τόσο σε άρθρα στην ΑΝΔΡΙΑΚΗ, όσο και σ’ επιστημονικές μελέτες τη σημαντική σχέση των καλοκαιρινών ιώσεων στην Άνδρο με τα ακατέργαστα βοθρολύματα της Πλακούρας και τα γνωστά ανδριώτικα μελτέμια που εφέτος ξεπέρασαν σε ένταση και διάρκεια κάθε πρόγνωση.
Όπως επισημαίνει σε σχετική οδηγία ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) οι εποχικές γαστρεντερίτιδες οφείλονται συνήθως σε εντεροϊούς, που περιέχονται στα κόπρανα μολυσμένων ατόμων. Επειδή είναι στην πράξη ανέφικτο να γίνει διαχωρισμός των περιττωμάτων υγειών και μολυσμένων ατόμων, όλα τα αστικά λύματα πρέπει ν’ αντιμετωπίζονται σαν να προέρχονται από μολυσμένα άτομα. Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους ο νομοθέτης απαγόρευσε με καταληκτική προθεσμία το 2005 την απόρριψη ανεπεξέργαστων αστικών λυμάτων στη θάλασσα.
Τα άλλα νησιά, που είχαν την τύχη να διοικούνται από αξιόλογους δημοτικούς άρχοντες, φρόντισαν να εγκαταστήσουν μονάδα βιολογικού καθαρισμού πριν εκπνεύσει η προθεσμία της 31.12.2005 (η Μύκονος από το 1996, η Ερμούπολη από το 2000, Πάρος 2001, Νάξος 2002, Σαντορίνη 2001 και 2003, Ίος 2001, Σέριφος 2000). Ακόμη και οι Λειψοί, η κουκκίτσα των 800 κατοίκων στο χάρτη του Αιγαίου και οι Παξοί, η άλλη κουκκίτσα στο Ιόνιο, έχουν επίσης εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων.
Η Άνδρος το «αρχοντονήσι» του Αιγαίου και το δεύτερο σε μέγεθος νησί των Κυκλάδων, επειδή ατύχησε με τους ανάξιους τοπικούς άρχοντες, έμεινε χωρίς βιολογικό καθαρισμό μέχρι σήμερα (2013(!) με όλες τις δυσάρεστες συνέπειες που αυτό συνεπάγεται για τη δημόσια υγεία και την ποιότητα ζωής.
Μετά από σχετική καταγγελία που έφερε την υπογραφή εκατοντάδων πολιτών, ο εισαγγελέας άσκησε ποινική δίωξη κατά του τέως δημάρχου, ο οποίος στις 15 Μαΐου καταδικάστηκε από το τριμελές πλημμελειοδικείο σε δεκάμηνη φυλάκιση για ρύπανση και παράβαση καθήκοντος.
Εξάλλου ο δήμος έχει τιμωρηθεί για τον ίδιο λόγο με διάφορα διοικητικά πρόστιμα, το μεγαλύτερο των οποίων ήταν 10.000 ευρώ προ τριετίας.
Παρά ταύτα και η σημερινή δημοτική αρχή εξακολουθεί να «μολύνει» δημότες και περιβάλλον, διοχετεύοντας ασύστολα όλο και περισσότερα βοθρολύματα στη Πλακούρα.
Ναι μεν σκάβουν χαντάκια (όπως πολλές φορές στο παρελθόν) προμηθεύονται τεράστιες αντλίες, τις οποίες εγκαταλείπουν στο παλιό ελικοδρόμιο, όπου και σκουριάζουν, για την τύχη όμως της υποτιθέμενης απαλλοτρίωσης του χώρου της εγκατάστασης του βιολογικού τηρούν «σιγήν ιχθύος»…
Οι νέοι αγωγοί έχουν σταματήσει στη Πλακούρα. Τα μαυρόνερα των λυμάτων κατακλύζουν τις ακτές μέχρι τον Αφανή Ναύτη, η Γενική Γραμματεία Υδάτων χαρακτηρίζει τα νερά ακατάλληλα για κολύμβηση και η Καμάρα χαίρει μεγάλης δημοσιότητας στο ΒΗΜΑ online ως η 1 από τις μόνο 4 κολυμβητικές ακτές της Ελλάδας με ανεπαρκή ποιότητα υδάτων.
Και ως συνέπεια όλων αυτών, η γαστρεντερίτιδα θερίζει κάθε καλοκαίρι κολυμβητές, κατοίκους, τουρίστες, περαστικούς κι επισκέπτες.
Σε σχέση με τη γαστρεντερίτιδα ακούστηκαν φέτος φωνές που ήθελαν ν’ απενοχοποιήσουν τα βοθρολύματα της Πλακούρας και να εστιάσουν τις υποψίες ενοχής στο πόσιμο νερό της δημοτικής ύδρευσης. Πρόκειται για μια πολύ σοβαρή καταγγελία, χωρίς όμως το ένα ν’ αναιρεί το άλλο.
Γεγονός είναι ότι σε δειγματοληψίες, που διενεργεί κατά καιρούς η Υπηρεσία Υγείας και Πρόνοιας, έχουν ανιχνευτεί στο πόσιμο νερό μικροβιακοί δείκτες μεγαλύτεροι από το μηδέν. Το πόσιμο νερό καλής ποιότητας πρέπει να έχει μηδενική ποσότητα μικροβίων κοπρανώδους προέλευσης.
Όταν ανιχνεύονται μικροβιακοί δείκτες (κολοβακτηρίδια, κοπρανώδεις στρεπτόκοκκοι) αυτό σημαίνει, ότι το νερό μολύνεται από κάπου με στοιχεία κοπράνων.
Εντεροϊοί που βρίσκονται στα κόπρανα ακατέργαστων αστικών λυμάτων δεν πολλαπλασιάζονται μεν εκτός του ξενιστή οργανισμού, είναι όμως πολύ ανθεκτικοί στο νερό και γενικά σε συνθήκες υγρασίας και σκοτεινού περιβάλλοντος. Αγαπούν ιδιαίτερα το υγρό χώμα και μπορούν να επιβιώσουν μέχρι και 3,5 χρόνια. Μέσα δε στο χώμα μπορούν να διανύσουν αποστάσεις ακόμη και 100 μέτρων.
Όλα αυτά είναι προ πολλού γνωστά στις Αρχές. Ένας σήμερα πασίγνωστος αιρετός τοπικός παράγοντας, όταν πρωτοεμφανίζονταν στο τοπικό πολιτικό στερέωμα, πριν πολλά χρόνια, έκανε την ύδρευση σημαία του προεκλογικού του αγώνα ισχυριζόμενος ότι ο υδροφόρος ορίζοντας είναι μολυσμένος και πρέπει να παρθούν μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας.
Τόσα χρόνια μετά δικαιούμαστε να μάθουμε τι πραγματικά μέτρα έχουν ληφθεί, τι δείχνουν οι αναλύσεις, πως γίνεται η χλωρίωση ή άλλη απολύμανση, πότε καθαρίστηκε για τελευταία φορά και πόσο συχνά καθαρίζεται η δεξαμενή, σε τι κατάσταση βρίσκεται το δίκτυο ύδρευσης και πως συντηρείται. Γενικά ποιος είναι υπεύθυνος και τι γνώσεις έχει για το αντικείμενο.
Η ύδρευση χρειάζεται μεγάλη υπευθυνότητα και δεν είναι παιχνίδι για ερασιτέχνες, όπως επιβεβαιώνει το παράδειγμα που ακολουθεί:
Το 1993 στο Milwaukee των ΗΠΑ παρά την ύπαρξη εγκατάστασης καθαρισμού αποβλήτων και την εξασφάλιση υπολειμματικού χλωρίου, το πρωτόζωο κρυπτοσπορίδιο, το οποίο ανιχνεύτηκε στα κόπρανα ανθρώπων για πρώτη φορά το 1976, προκάλεσε επιδημία με 400.000 ασθενείς, από τους οποίους 100 πέθαναν. Ήδη το Milwaukee αντικατέστησε τη χλωρίωση με την πιο αποτελεσματική οζόνωση.
Η απερχόμενη δημοτική αρχή θα πρέπει να επιληφθεί με υπευθυνότητα, όπως έχει υποχρέωση για την προστασία της δημόσιας υγείας! Τεχνάσματα, αδιαφορία και υπεκφυγές συνιστούν εγκληματική συμπεριφορά και χρήζουν καταγγελίας… Στο σημείο αυτό δεν μπορώ ν αντισταθώ στον πειρασμό να αναφέρω ένα απόσπασμα της αγόρευσης του εισαγγελέα της έδρας στη τακτική δικάσιμη της 15ης Μαΐου ενώπιον του τριμελούς πλημμελειοδικείου Σύρου: «Επίορκοι και επιλήσμονες τοπικοί άρχοντες, όταν τελειώσουν τα γλέντια κι οι πανηγυρισμοί για την εκλογή τους ξεχνούν το καθήκον τους και αδιαφορούν…..»
* Έργο του Γιώργου Σαλταφέρου στην gallerygenesis υπό τον τίτλο «La mer est ton miroir» (η θάλασσα είναι ο καθρέπτης σου) που διαρκεί μέχρι 23 Νοεμβρίου. Ο Γιώργος Σαλταφέρος γεννήθηκε στην Άνδρο το 1966. Σπούδασε Παιδαγωγικά και Πολιτικές Επιστήμες στην Αθήνα και Διδακτική της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Βέρνης, Χαρακτική, Έρευνα στο Σχέδιο και Ιστορία της Τέχνης στη Σχολή Καλών Τεχνών της Βέρνης στην Ελβετία. Έλαβε Μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στη Διδακτική της Τέχνης και Μουσειοπαιδαγωγική από το Πανεπιστήμιο της
Βέρνης. Έχει πραγματοποιήσει 20 ατομικές εκθέσεις στην Ελλάδα, Ελβετία και Γαλλία, ενώ έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
