Της Αλέκας Μανδαράκα Σέπαρντ
Προέδρου Κέντρου Ναυτιλιακού Δικαίου & Φόρουμ Θαλασσίων Επιχειρήσεων Λονδίνο
Η διεθνής ναυτιλιακή βιομηχανία έχει πολύ καιρό να νοιώσει πως ενδιαφέρονται γι’ αυτήν οι πολιτικοί και οι κυβερνήσεις. Ο λόγος είναι πως η μεν ναυτιλία είναι διεθνής και αφορά τις ανοικτές θάλασσες, ενώ τα πολιτικά συστήματα είναι εθνικά και αναφέρονται κυρίως στη στεριά. Κι όμως το 95% περίπου του παγκόσμιου εμπορίου διεξάγεται από τη θάλασσα. Χωρίς την ύπαρξη επενδύσεων σε πλοία, σε λιμάνια, σε ασφαλιστικές διευκολύνσεις, σε ειδικευμένους ναυτικούς, το παγκόσμιο εμπόριο δεν έχει μέλλον. Αλλά όλα αυτά μοιάζει να μην ενδιαφέρουν τους πολιτικούς και τις κυβερνήσεις.
Κατά τον Φώτη Καραμήτσο, διευθυντή του ευρωπαϊκού συμβουλίου θαλασσίων μεταφορών, που μίλησε στο φόρουμ στο Λονδίνο, η παραπάνω κατάσταση εξηγείται από το ότι η ναυτιλία ιεραρχείται σχετικά χαμηλά στη γνώμη του κόσμου και συνεπώς και στο ενδιαφέρον των πολιτικών. Άλλωστε μέχρι πρότινος, λέει ο κ. Καραμήτσος, η κοινή αντίληψη για τις ναυτιλιακές δραστηριότητες συνδεόταν συχνά με τραγωδίες και περιβαλλοντικές καταστροφές. Η ναυτιλία φαινόταν μια βιομηχανία επιρρεπής στο κίνδυνο, με σκοτεινά εμπορικά ενδιαφέροντα, εκμεταλλευόμενη την ελευθερία των θαλασσών. Τα παραδείγματα των μεγάλων ναυτικών ατυχημάτων των Estonia, Amoco Cadiz, Torrey Canyon, Herald of Free Enterprise, Enika και Prestige είχαν οδηγήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επιτύχει πολιτική στήριξη για αυστηρά πρότυπα θαλάσσιας ασφάλειας.
Αλήθεια, αναρωτήθηκε ο ομιλητής, κατά πόσο η ναυτιλιακή βιομηχανία συμβάλει σήμερα στη διαμόρφωση των κανονισμών που την αφορούν; Αρκεί άραγε το γεγονός πως ο ευρωπαίος φορολογούμενος επενδύει πενήντα εκατ. ευρώ το χρόνο για να έχει περισσότερους από διακόσιους ειδικούς να εργάζονται αποκλειστικά σε ζητήματα θαλάσσιας ασφάλειας; Δυστυχώς μια απλή διαβούλευση γύρω από τα σοβαρά ζητήματα της ναυτιλίας και μερικοί ειδικοί στις Βρυξέλες δεν αρκούν.
Ακολούθως μίλησε στο φόρουμ ο Σπύρος Πολέμης, πρόεδρος του διεθνούς ναυτιλιακού επιμελητηρίου, και συμφώνησε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όντως έχει ένα δύσκολο σύστημα διαβούλευσης με τη βιομηχανία πάνω σε νέους κανονισμούς. Θα ήταν καλύτερο, είπε, αν η Επιτροπή πρώτα συζητούσε τις ιδέες της ανεπίσημα με αντιπροσώπους της διεθνούς ναυτιλιακής βιομηχανίας ώστε να μπορούμε να σημειώσουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα πριν διαμορφωθούν οι επίσημες προτάσεις, οι οποίες αργότερα είναι πιο δύσκολο να αποσυρθούν ή να τροποποιηθούν. Και θα ήταν καλό η Επιτροπή να είχε μόνιμη διαβούλευση με οργανισμούς όπως το διεθνές ναυτιλιακό επιμελητήριο και τη διεθνή ναυτιλιακή ομοσπονδία που έχουν εμπειρία στο να επιτυγχάνουν συναίνεση εντός της βιομηχανίας.
Τέλος, ο Lee Scott προσέθεσε πως η ναυτιλιακή βιομηχανία δεν έχει αξιοποιηθεί στο βέλτιστο από την Ευρωπαϊκή Ένωση τόσο σε ζητήματα πολιτικής όσο και σε ζητήματα κανονισμών. Και κατέληξε πως είναι ζωτικής σημασίας να εμπλέκονται οι άνθρωποι της ναυτιλίας από την αρχή των συζητήσεων για τη σύνταξη ενός νέου κανονισμού ή μιας νέας νομοθεσίας. Γιατί μόνο με αυτό τον τρόπο θα κατανοήσει η Επιτροπή την ναυτιλιακή βιομηχανία και θα υπάρξει μία σωστή και δημιουργική δέσμευση. Μόνο έτσι έχουμε νόμους και κανονισμούς, οι οποίοι είναι στέρεοι, εμπορικά αποδεκτοί και αποτελεσματικοί στην πράξη.
