Από τα πολλά που συνέβησαν στην Άνδρο θα επιχειρήσουμε εδώ ένα απάνθισμα μερικών ώστε να πάρει μια ιδέα ο αναγνώστης για κάποια πολιτιστικά δρώμενα που άφησαν το μικρό ή μεγάλο στίγμα τους στο καλοκαίρι του 2011.
Έκθεση παιδικού παιχνιδιού στο ξενοδοχείο Παράδεισος
Αρχίζουμε με μια έκθεση. Την έκθεση παιδικού παιχνιδιού που με πρωτοβουλία της κ. Ειρήνη Βασιλοπούλου – Μαντζαβελάκη παρουσιάστηκε στο ξενοδοχείο Παράδεισος.
Η έκθεση άφησε εξαιρετικές εντυπώσεις σε όσους την επισκεφθήκαν. Δεν είναι και λίγο να περιδιαβαίνεις ανάμεσα σε παιχνίδια άλλων εποχών, άλλων χωρών, άλλων πολιτισμών. Το παιδικό παιχνίδι αποτυπώνει με τον τρόπο του την κουλτούρα κάθε εποχής και κοινωνίας. Και η έκθεση αυτή έφερε στο νησί μας πολλές εποχές και πολλές κουλτούρες. Τα εκατοντάδες παιχνίδια αποτελούσαν μέρος της προσωπικής συλλογής της κ. Νίνας Καρακώστα. Η έκθεση προσέλκυσε σημαντικό αριθμό επισκεπτών. Χάραξε ένα μονοπάτι πέρα από όσα ξέραμε καθώς μας υποχρέωσε να ανοίξουμε όλοι διάπλατα ένα παράθυρο στην παιδική μας ηλικία. Συγχρόνως μας μύησε στην διαχρονική κουλτούρα του παιχνιδιού, αλλά και στα υλικά από τα οποία κάθε εποχή έφτιαξε και φτιάχνει τα παιχνίδια της. Όσοι πήγαμε μάθαμε πολλά. Και θυμηθήκαμε περισσότερα. Επιπλέον υπήρξε έντονη συγκινησιακή φόρτιση γιατί ανακαλέσαμε κάτι από την παιδική μας ηλικία η οποία μερικές στιγμές μοιάζει έτσι χαμένη κάπου ανάμεσα στο χθες και στο προχθές.
Ανδριώτες λογοτέχνες στο δημοτικό θέατρο της Χώρας
Συνεχίζουμε με την εκδήλωση του «φιλολογικού κύκλου» στο δημοτικό θέατρο της Χώρας. Εκεί Ανδριώτες παρουσίασαν ανδριώτες λογοτέχνες. Σπουδαίους ή και λιγότερο σπουδαίους. Ίσως το πλέον σημαντικό στοιχείο της βραδιάς ήταν ο τρόπος με τον οποίο οι Ανδριώτες που αγαπούν τη λογοτεχνία παρουσίασαν τους ανδριώτες δημιουργούς. Υπήρχε στους περισσότερους πάθος και ένταση στην παρουσίαση. Βέβαια υπήρξαν και αυτοί που μίλησαν σαν από … υποχρέωση. Κρίμα γιατί ήταν και σχετικοί με τα Γράμματα. Ευτυχώς όμως οι περισσότεροι το ζούσαν. Είχε ενδιαφέρον να ακούς πώς παρουσιάζει τη λογοτεχνία και τους λογοτέχνες ένας παλιός καπετάνιος, ένας πρώην δημοσιογράφος, μια ευγενική κυρία, ένας ένθερμος αναγνώστης. Με συγκίνησε το πάθος με το οποίο ο καπετάν Γιώργης Καμπάνης από το Κόρθι ξετύλιξε τον βίο του επιφανούς λογοτεχνικού κριτικού της σπουδαίας γενιάς του 1930 Ανδρέα Καραντώνη. Ή, ο αναβλύζων λυρισμός με τον οποίο ο Γιάννης Κυριακάκος προσέγγισε τον παλαμικό, αλλά και μέγα σουρεαλιστή ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκο.
Τα «Αστικά Σπίτια της Άνδρου» της Λίας Δανιόλου
Από τις πολλές παρουσιάσεις βιβλίων επισημαίνουμε τρεις: Τα «Αστικά Σπίτια της Άνδρου» της Λίας Δανιόλου, την «Ανδριώτικη Κουζίνα» της Βιβής Παλαιοκρασά και το «Αρόδο» του Γιάννη Μαμάη. Και τα τρία υπερέβαιναν τα όρια ενός απλού φωτογραφικού άλμπουμ. Το πρώτο γιατί είχε και τις ιστορίες των παλιών σπιτιών που παρουσίαζε. Το δεύτερο γιατί είχε και πολλές από τις παλιές συνταγές της ανδριώτικης μαγειρικής (Ανδριώτικη Κουζίνα).
Το τρίτο γιατί συνοδευόταν και από μια ιστορική περιήγηση της εποχής μέσα από σχόλια ειδικών (Αρόδο). Από τα πολλά και συνήθως ευγενικά που λέγονται σε αυτές τις περιπτώσεις , αποτυπώσαμε μια φράση που είπε ο ιστορικός Δημήτρης Κυρτάτας: «Η ιστορία που περικλείουν οι φωτογραφίες του Αρόδο εκτός από τις αναμνήσεις μιας εποχής περιλαμβάνουν και την αφήγηση μιας καθυστέρησης. Αποκαλύπτουν το ότι η Άνδρος της σπουδαίας εμπορικής ναυτιλίας δεν αξιώθηκε ένα αξιόλογο λιμάνι μέχρι τις μέρες μας. Και συγχρόνως επισημαίνουν τις ευθύνες που είχαν και έχουν αυτοί που διοίκησαν μέχρι σήμερα…».
Θέατρο “καμπαρέ” στο ξενοδοχείο «Μικρά Αγγλία»
Σε μια εποχή οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής κρίσης όπως η φετινή ταιριάζει το θέατρο του καμπαρέ. Είχαμε, λοιπόν, και από αυτό το θεατρικό είδος στο ξενοδοχείο «Μικρά Αγγλία».
Το θεατρικό που ανέβηκε εκεί σα να θύμιζε κάτι από βερολινέζικο καμπαρέ της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Ήταν και τότε μια εποχή τεράστιας οικονομικής κρίσης που κατέληξε σε μεγάλες πολιτικές ανατροπές. Και πρώτα και κύρια στην ανατροπή της δημοκρατίας. Αυτή η ανατροπή οδήγησε σε έναν ολοκληρωτικό παγκόσμιο πόλεμο. Τότε στα καμπαρέ του μεσοπολεμικού Βερολίνου ήταν ο μεγάλος Κάρλ Βάλεντιν, δάσκαλος του Μπέρτολτ Μπρεχτ, ο οποίος μετέτρεπε σε παράσταση τον εαυτό του («εγώ ο Κάρλ Βάλεντιν είμαι ο γιός ενός …ανθρώπου»!) σατιρίζοντας τα ψευδεπίγραφα που κατέρρεαν γύρω του. Σήμερα η Ελλάδα ζει κάτι από την εποχή της Βαϊμάρης. Η δημοκρατία είναι σε κρίση. Οι θεσμοί έχουν αποδυναμωθεί. Η κοινωνία βγαίνει ξαφνιασμένη από τον καταναλωτικό λήθαργο. Ευτυχώς ο πόνος της κοινωνίας μας δεν είναι τόσο μεγάλος όσο ήταν τότε της γερμανικής. Ίσως γι’ αυτό και το θέατρο του καμπαρέ που φιλοξενήθηκε στους χώρους της «Μικράς Αγγλίας» ήταν πιο ελαφρό και λιγότερο αυτοσαρκαστικό από το καμπαρέ του Βερολίνου. Είχε μάλλον κάτι πιο ανάλαφρο πλησιάζοντας παριζιάνικο καφέ καθώς προσπάθησε με τον τρόπο του να αγγίξει κάτι από τα εύκολα και τα δύσκολα μιας περίπλοκης εποχής…
100 χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Γκάτσου
Μέσα σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία είναι πολύ σημαντικό να γιορτάζεις στην Άνδρο τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Γκάτσου. Του Αρκάδα ποιητή, που ύμνησε το Αιγαίο, τη θάλασσα, την Αμοργό. Και γίνεται σημαντικότερο αν καταφέρεις σε μια συναυλία στην πλατεία Γηροκομείου της Χώρας να μαζέψεις 1500 άτομα. Το κατάφερε ο πολιτιστικός σύλλογος Συνετίου δίνοντας με το τραγούδι μια βαθειά ελληνική διάσταση σε ένα καλοκαίρι μεγάλης οικονομικής και κοινωνικής αβεβαιότητας.
Έκθεση βιβλίου στην Χώρα
Πριν κλείσουμε πρέπει να αναφέρουμε με την επιτυχημένη έκθεση βιβλίου στην Χώρα στην οποία συμμετείχαν βιβλιοπωλεία από όλο το νησί. Για μια εβδομάδα ο Σύλλογος Γονέων του Δημοτικού Σχολείου Χώρας πέτυχε να φέρει το βιβλίο κοντά στον κόσμο. Μάλιστα στα πλαίσια της έκθεσης διοργανώθηκε και φιλολογική βραδιά στο καφέ του Μουσείου Γουλανδρή όπου ο γνωστός ανδριώτης λογοτέχνης Σταμάτης Μ. Καμπάνης μίλησε για το βιβλίο του «Γυρισμός στην Άνδρο», του οποίου η τρίτη έκδοση αναμένεται το φθινόπωρο.
