Με το παμπάλαιο αλλά τελικά πάντα καίριο ερώτημα για το εάν “Το νόμιμο θεωρείται και ηθικό;” -αφού συχνά οι νόμοι αφήνουν περιθώρια για νόμιμη παρανομία- ο ανεξάρτητος Δημοτικός Σύμβουλος Ιωάννης Μπακέλας επιχειρεί να λάβει απάντηση για τις απευθείας αναθέσεις έργων.
“Το νόμιμο θεωρείται και ηθικό;
Πολύς λόγος γίνεται τον τελευταίο καιρό για τις απευθείας αναθέσεις που πραγματοποιεί η σημερινή δημοτική αρχή των κυρίων Λοτσάρη, Γιαννίση, Μπάλλα για παροχή υπηρεσιών, προμήθεια υλικών, μελετών, εκτέλεσης δημοτικών έργων κ.α.
Αρχικά ως απευθείας ανάθεση νοείται η διαδικασία ανάθεσης χωρίς εκ των προτέρων δημοσιότητα, στο πλαίσιο της οποίας η αναθέτουσα αρχή αναθέτει στον οικονομικό φορέα της επιλογής της, κατόπιν έρευνας αγοράς και διαβούλευσης με έναν ή περισσότερους οικονομικούς φορείς , σύμφωνα με τα οριζόμενα στα άρθρα 118 και 328. Δηλαδή ο νομοθέτης δίνει το δικαίωμα της ανάθεσης έως το ποσό των 30.000 ευρώ (όπως τροποποιήθηκε) χωρίς διαγωνισμό, στην εκάστοτε δημοτική αρχή θεωρώντας ότι το ποσό είναι μικρό, χωρίς όμως να προϋποθέτει δημοσίευση ώστε να ενημερωθούν και να υποβάλουν τυχόν προσφορές οι ενδιαφερόμενοι. Έτσι φτάνουμε πολύ συχνά να αποτελεί «η γάγγραινα» των απευθείας αναθέσεων, έναν παράγοντα εξάρτησης μεταξύ της εκάστοτε δημοτικής αρχής και μερίδας των επαγγελματιών.
Οι απευθείας αναθέσεις μπορεί να είναι από τη μία ένα ευέλικτο εργαλείο, από την άλλη όμως δεν αποτελεί και την πιο διαφανή διαδικασία τόσο απέναντι στους επαγγελματίες, καθώς δεν ενισχύει τον υγιή ανταγωνισμό, όσο και απέναντι στους δημότες, αφού στοιχίζει ακριβά καθώς χάνονται οι εκπτώσεις που προκύπτουν από τους διαγωνισμούς.
Αναφορικά με το Δήμο μας, οι προϋπολογισμοί των τελευταίων 2 ετών στο σύνολό τους, «τρέχουν» με απευθείας αναθέσεις εκτός από των υποχρεωτικών διαγωνισμών, όπως π.χ. προμήθεια καυσίμων. Σε όλα τα παραπάνω να προσθέσω και τα «νομικίστικα» που επικαλούνται οι διοικούντες καθώς είναι ο μόνος Δήμος, πιθανόν σε όλη την Ελλάδα, που βρίσκεται σε κατάσταση «έκτακτης ανάγκης» εδώ και 2 χρόνια λόγω των άσχημων καιρικών φαινομένων (πλημμύρες) που έπληξαν το νησί μας στις 7-8 Οκτωβρίου 2019. Με λίγα λόγια η δημοτική αρχή εκμεταλλευόμενη την «κατάσταση έκτακτης ανάγκης» έχει προχωρήσει σε απευθείας αναθέσεις έργων αξίας 3.000.000 ευρώ τουλάχιστον, που αφορούν 6-7 έργα, όπως π.χ. ο δρόμος της Μεσσαριάς. Αν αυτά τα έργα γίνονταν με διαγωνισμούς, το κέρδος για το Δήμο μας, υπολογίζοντας μια έκπτωση της τάξεως του 20%, θα ήταν 600.000 ευρώ τουλάχιστον, χρήματα τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην αναβάθμιση των σχολικών μονάδων, στην ενίσχυση του Κέντρου Υγείας, στις μελέτες υποδομών του νησιού κ.α.
Τι πρέπει λοιπόν να γίνει από δω και πέρα, ώστε η δημοτική αρχή να κινείται με διαφάνεια αλλά και λογοδοσία προς τους δημότες;
- Να μεταδίδονται ζωντανά οι συνεδριάσεις της οικονομικής επιτροπής, ώστε να παρακολουθούν όλοι τον τρόπο και το σκεπτικό με το οποίο γίνονται οι αναθέσεις.
- Να δημοσιοποιείται έγκαιρα η πρόθεση ανάθεσης εκτέλεσης έργου ή παροχής υπηρεσίας, ώστε κάθε ενδιαφερόμενος επαγγελματίας να καταθέτει την προσφορά του.
- Να αναρτώνται εκ των προτέρων οι όροι που περιγράφουν την απευθείας ανάθεση, δηλαδή η ποσότητα, το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης μιας υπηρεσίας ή ενός έργου, η ποιότητα του προϊόντος που ενδιαφέρεται να προμηθευτεί κ.α.
Ας μην ξεχνάμε ότι για να είναι επιτυχημένες οι αποφάσεις μιας διοίκησης πρέπει να κινούνται μέσα στα όρια που επιτάσσει ο νομοθέτης και ταυτόχρονα εντός ηθικής… διότι διαχειρίζεται δημόσιο χρήμα.
Μπακέλας Ιωάννης Ανεξάρτητος Δημοτικός Σύμβουλος Άνδρου