“Το1972 ιδρύθηκε το Νομικό Πρόσωπο του Δήμου Άνδρου με την επωνυμία «Ναυτικό Μουσείο Άνδρου» έχοντας έδρα την πόλη της Άνδρου.
Σκοπός του συνιστώμενου νομικού προσώπου είναι η περισυλλογή και ο εμπλουτισμός τους με αντικείμενα ναυτικού περιεχομένου. Η αγάπη προς τη θάλασσα και το ναυτικό επάγγελμα, το οποίο εκ παραδόσεως ακολουθούν οι Ανδριώτες, ώθησαν στην ίδρυση του Μουσείου.
Το κτίριο δωρήθηκε από τον Δημήτριο Ράλλια στο Δήμο Άνδρου το 1957. Ήταν μια κατεστραμμένη και ερειπωμένη οικία, την οποία είχε αγοράσει ο Δημήτριος Ράλλιας από την Ειρήνη, χήρα Αντωνίου Καρυστινάκη την οποία ο Καρυστινάκης την είχε αγοράσει από τον Νικόλαο Κ. Εμπειρίκο.
Η οικογένεια Ράλλια είναι παραδοσιακή παλαιά εφοπλιστική οικογένεια και ο Δημήτριος Ράλλιας προσέφερε στον τόπο του ποικιλοτρόπως και αδιαλείπτως σε όλη του την ζωή.
Την τελική ταξινόμηση των εκθεμάτων του Μουσείου έκανε με πολύ μεράκι, πριν αποβιώσει, ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Παντζόπουλος, πλοίαρχος Ε.Ν.
Όσον αφορά στην αρχική ταξινόμηση των εκθεμάτων, είχε προσφέρει τις γνώσεις του ο Μαθιός Στυλιανίδης, γόνος Εμπειρίκων.
Οι παραδοσιακές Ανδριώτικες στολές έγιναν με την φροντίδα, το μεράκι και το ζήλο του αποβιώσαντος Μανώλη Μαντζαβελάκη. Οι στολές εκτίθενται σε βιτρίνα του Μουσείου. Με αντίγραφα των παραδοσιακών στολών ντύνονται τα ανδριωτόπουλα στις σχολικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Το Ναυτικό Μουσείο Άνδρου έχει τα εξής εκθέματα: παλαιά ναυλοσύμφωνα, παλαιά ασφαλιστήρια συμβόλαια Ανδριακού Συνεταιρισμού ασφαλιστικού οργανισμού, ανάλογα με τον παράλληλο συνεταιρισμό αμπελακίων, διάφορα ναυτικά ημερολόγια που περιγράφουν τη ζωή των Ανδρίων στα καράβια, πριν από τον αγώνα του 1821, λιθογραφίες ανδριώτικων καραβιών και μετέπειτα των πρώτων ατμοκίνητων φορτηγών της Ελλάδας κ.τ.λ. Επίσης διαθέτει μακέτες μοντέρνων και παλαιών Ανδριακών πλοίων αρχίζοντας από τις παλαιές σκούνες μέχρι τα σημερινά υπέρ-δεξαμενόπλοια.
Τα πιο πάνω εκθέματα είναι πρωτότυπα και παρουσιάζουν όλη την ιστορία της Ανδριώτικης εμπορικής ναυτιλίας από το 1750 μέχρι σήμερα.”
ΔΗΛΩΣΗ ΑΘΗΝΑΣ ΤΣΑΤΣΟΜΟΙΡΟΥ Ενημέρωση για το Ναυτικό Μουσείο της Άνδρου
Σαν Δημοτική Αρχή, από την πρώτη στιγμή που αναλάβαμε, θέσαμε ως προτεραιότητα την αναβάθμιση του Ναυτικού Μουσείου του νησιού μας, αναγνωρίζοντας την ιστορική και πολιτιστική του σημασία για τον τόπο μας και τη ναυτική μας παράδοση.
Το ίδιο το κτίριο, βρίσκεται στο ομορφότερο σημείο που θα μπορούσε να φιλοξενηθεί ένα μουσείο. Αν δεις τη Χώρα από ψηλά θυμίζει ενα καράβι και το Ναυτικό Μουσείο σαν να στέκεται στην πλώρη του, αν μάλιστα ήταν ιστιοφόρο τότε στο ακρόπρωρό του αντί για γοργόνα θα είχε τον Τουρλίτη. Τοποθεσία και περιεχόμενο συναντιούνται ιδανικά, και είναι χρέος μας να το αναδείξουμε όπως του αξίζει.
Όταν το παραλάβαμε το 2024, το μουσείο παρουσίαζε εικόνα εγκατάλειψης, χαρακτηριστικά αναφέρουμε πως τα κουφώματα ήταν καλυμμένα με χαρτόνια αντί για τζάμια, άρα μη επισκέψιμο.
Από τότε, ξεκινήσαμε μεθοδικά τις ενέργειες που απαιτούνται για την ουσιαστική αναβάθμισή του:
1. Αναθέσαμε σε μουσειολόγο και αρχιτέκτονα τη σύνταξη προσφορών για τις απαραίτητες μελέτες επισκευής, ανακαίνισης και λειτουργικής αναβάθμισης του μουσείου, ώστε να βρεθούν χρηματοδοτήσεις και οι μελετες να φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.
2. Προχωρήσαμε στην ίδρυση Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας με την επωνυμία “Φίλοι του Ναυτικού Μουσείου”, η οποία έχει ως στόχο την υποστήριξη όλων των ενεργειών για την ολοκλήρωση των μελετών και την εξεύρεση χρηματοδότησης. Η Α.Μ.Κ.Ε. θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο και μετά την αναβάθμιση, συμβάλλοντας στη σωστή και βιώσιμη λειτουργία του μουσείου.
Το μουσείο φιλοξενεί θαυμάσια εκθέματα που μαρτυρούν τον πλούτο της ναυτικής μας ιστορίας, από παλιούς ναυτικούς χάρτες και εξαρτήματα πλοίων μέχρι προσωπικά αντικείμενα ναυτικών του νησιού μας. Δυστυχώς, η αίθουσα στην οποία στεγάζονται σήμερα είναι περιορισμένης χωρητικότητας. Γι’ αυτό και στόχος μας είναι η επέκταση του μουσείου και στο ισόγειο του κτιρίου, έναν χώρο που είχε νοικιάσει παλαιότερα ο Δήμος, αλλά δεν είχε προβεί σε καμία επισκευή ή αξιοποίησή του. Είναι σημαντικό να τονιστεί πως το Ναυτικό Μουσείο ανήκει αποκλειστικά στον Δήμο και όλες οι ενέργειες για την αναβάθμιση και μελλοντική του λειτουργία τελούν υπό την ευθύνη του.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι ενώ καταθέσαμε αίτημα προς το Λιμενικό Ταμείο για την ένταξη των μελετών στον προϋπολογισμό του, ώστε να εξασφαλιστεί η σχετική χρηματοδότηση, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση δεν το ενέκρινε, αιτία ήταν δυστυχώς η καταψήφιση και η αναφορά μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου του Λ.Τ. Αυτή η εξέλιξη προκάλεσε καθυστερήσεις. Ωστόσο, μέσα από επιμονή, συνεργασία και συνεχή προσπάθεια, σήμερα με την υποστήριξη της υπό ίδρυση Α.Μ.Κ.Ε. βρισκόμαστε σε καλό δρόμο.
Δεν θέτουμε αυστηρό χρονικό ορίζοντα για την ολοκλήρωση του έργου, γνωρίζοντας ότι όλα αυτά είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα. Αυτό που προέχει είναι να δημιουργηθεί ένα μουσείο αντάξιο της ιστορίας και της ναυτικής μας κληρονομιάς.
Ένας χώρος που θα τιμά το παρελθόν μας και θα εμπνέει τις επόμενες γενιές. Και θα το πετύχουμε!!!”
