Χθες μίλησα με την φίλη μου την Έλσα. Αφού είπαμε πρώτα τα συνηθισμένα και τα τυπικά, για τους γάμους και τα βαφτίσια του καλοκαιριού, για τα μπάνια στα φουρτουνιασμένα αλλά καθαρά (;…) νερά του νησιού και ένα σωρό άλλα πράγματα, μετά μου πετάει και την κουβέντα που φοβόμουνα από καιρό:
«Πότε θα γράψεις κάτι; Πάει καιρός από την τελευταία φορά». «… Τι να γράψω; Την τελευταία φορά παραλίγο να μας το κλείσει η λογοκρισία. Άσε καλύτερα. Άσε να γράψει αντί για έμενα κάποιος άλλος, κάποιος καλύτερος. Αυτός που μου κράταγε όλο το καλοκαίρι συντροφιά με το υπέροχο βιβλίο του. Καλά το καταλάβατε.
Πρόκειται για τον Αντώνη Καραουλάνη και το βιβλίο του «Φωνές της Άνδρου».
Και όσο το σκέφτομαι τόσο με ζώνουν οι τύψεις. Τόσα χρόνια, να μη σας πω πόσα, είχα κάτω από τη βεράντα μου ένα τέτοιο θησαυρό και δεν το ‘χα πάρει είδηση.
Τον έβλεπα κάθε μέρα να ανεβοκατεβαίνει την αγορά, ζωντανός και νευρώδης, πότε με τα πόδια, πότε με ποδήλατο, πότε φορτωμένος, πότε με παρέα, κάποια φορά και με κολλάρο στο λαιμό, βιαστικός και φουριόζος, αλλά πάντα με μια χαιρετούρα και μια καλή κουβέντα για τον καθένα που συναντούσε στο διάβα του. Τον έβλεπα και δεν μπορούσα ποτέ να φανταστώ τι μαγικός κόσμος κρυβόταν κάτω απ’ αυτή τη μοναδική φιγούρα. Ακόμα και όταν έφυγε και τον έχασα δεν το καλοκατάλαβα.
Το βιβλίο του έπεσε στα χέρια μου επηρεασμένος από κάποιο άρθρο της Ανδριακής και το ρούφηξα κυριολεκτικά. Και τότε πέρασαν μπρος από τα μάτια μου, σαν κινηματογραφική ταινία, όλα τα χρόνια της περασμένης μου ζωής στην Άνδρο. Και όχι μόνο αυτά, αλλά και τα χρόνια της ζωής του νησιού πριν γεννηθώ.
Έτσι είδα σκηνές που τις είχα ζήσει και τις θυμόμουνα και άλλες που τις είχα ξεχάσει (περνούν τα χρόνια, βλέπετε), αλλά και άλλες που δεν τις ήξερα η δεν τις είχα καταλάβει. Να σας αναφέρω ένα παράδειγμα: Όλοι μας ξέρομε την Καμάρα και όλοι μας έχομε πάει εκεί για περίπατο, αρκετοί και για μπάνιο, (βουτιές από το Λάζαρο), για να δούμε και να ακούσουμε τα πασχαλινά μάσκουλα η να δούμε την φεγγαράδα και να απολαύσομε τους ήχους μιας περαστικής φυσαρμόνικας…
Ποιά είναι όμως είναι η Καμάρα και από που πήρε το όνομα της; Εγώ νόμιζα ότι ήταν από την καμάρα της στοάς που είναι στην πλατεία Καίρη στο παλιό μαγαζί του Καραουλάνη, αλλά είχα κάμει λάθος. Όπως λέει λοιπόν το βιβλίο, Καμάρα ή Ρίβα είναι η παλιά πόλη που πήρε το όνομα της από την ημικυκλική γέφυρα που ενώνει τη στεριά με το Κάστρο.
«Μα ποιο κάστρο; Ρώτησε κάποιος. Η Άνδρος είναι γεμάτη κάστρα, άλλα παλιά κι άλλα καινούργια». Ναι. Αλλά ένα είναι το Κάστρο. Αυτό που είναι απέναντι από την πλατεία της Ρίβας, και που το αγναντεύει μέρα -νύχτα μαζί με το πέλαγος ο Αφανής Ναύτης κουβαλώντας τον σάκο στην πλάτη του.
Το τελευταίο μου θύμισε τα λόγια κάποιων γυναικών των ναυτικών, που έλεγαν στους άνδρες τους, όταν αυτός είχε μείνει πολλούς μήνες ξέμπαρκος στη στεριά: «΄Αντε, πολύ έκατσες! Πάρε το σάκο σου και δρόμο». Κι έβλεπα μετά τα παιδιά τους λυπημένα να κατεβαίνουν στον προβλήτα για το κατευόδιο του πατέρα τους και να σμίγει το δάκρυ τους με τα απόνερα του βαποριού που τον έπαιρνε μακριά τους, ποιός ξέρει για πόσον καιρό…
Όμως ξεφύγαμε. Ας επανέλθομε στις «Φωνές της Άνδρου», τις φωνές που ξυπνούν μέσα μας ένα σωρό παλιμπαιδισμούς, όπως θα έλεγε και ο φίλος μου ο Θρασύβουλος.
Αναμνήσεις, νοσταλγίες, γιορτές, πανηγύρια, εκδρομές, χυλόπιτες (ποιός δεν τις έχει γευτεί, αλήθεια!)… Όλα αυτά και άλλα παρόμοια αποτελούν τις φωνές της Άνδρου, της Άνδρου που αγαπήσαμε με όλη μας την καρδιά.
Όσο για τους παλιμπαιδισμούς, μην ανησυχείτε. Θα επανέλθομε σύντομα και σ’ αυτούς.
LE VAL
