Του ΓΙΩΡΓΟΥ Δ. ΚΑΛΛΙΒΡΟΥΣΗ
Ιατρού Επιδημιολόγου
Για να καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλο, πρέπει να μιλάμε την ίδια γλώσσα. Ακόμη και στην εκλαϊκευμένη μορφή της επιστήμης, η γλώσσα είναι περισσότερο θέμα ορολογίας και λιγότερο φιλολογίας. Εάν αγνοούμε ή δεν είμαστε σε θέση να καταλάβουμε την έννοια που κρύβει κάθε ιατρικός όρος, φτάνουμε στο σημείο, να υποβιβάζουμε τη γρίπη, το φονικότερο ιό όλων των εποχών, σε «γριπούλα» και να την αθωώνουμε, εξισώνοντάς την με το κοινό κρυολόγημα.
Η γρίπη («ισπανική γρίπη» του1918-1920), σκότωσε περισσότερους ανθρώπους από ότι οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι μαζί και εξακολουθεί, βάσει στοιχείων του ΠΟΥ, να σκοτώνει, με άλλες μορφές, 290.000 έως 650.000 κάθε χρόνο. Είναι λοιπόν αναπόφευκτο να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα στοιχεία για τη σημερινή πανδημία, από επίσημες διεθνείς πηγές και έγκυρες επιστημονικές δημοσιεύσεις, ώστε να είμαστε σίγουροι, ότι μιλάμε για τα ίδια πράγματα: Covid-19 (Corona virus disease 2019) είναι μια ιογενής μολυσματική νόσος του αναπνευστικού συστήματος, με συμπτώματα όπως πυρετός, βήχας, δύσπνοια και πνευμονία. Την προκαλεί ο ιός SARS-CoV-2, ο οποίος είναι ένας νέος RNA- ιός της οικογένειας των Κορόνα- ιών. Η ασθένεια παρουσιάστηκε για πρώτη φορά, το Δεκέμβριο του 2019, στην κινεζική μεγαλούπολη Ουχάν και μεταδόθηκε ταχύτατα σε όλο τον πλανήτη (πανδημία). Ο ιός προέρχεται πιθανώς από ένα ζώο που εμπορεύονται στην τοπική κρεαταγορά και μεταδίδεται κυρίως δια σταγονιδίων από άνθρωπο σε άνθρωπο. Από τότε που ανακαλύφτηκε έχουν καταγραφεί, παγκοσμίως, περισσότερα από δυόμιση εκατομμύρια κρούσματα και σχεδόν διακόσιες χιλιάδες θάνατοι. Η μέχρι τώρα θεραπεία είναι κυρίως συμπτωματική. Δοκιμάζονται πολλά φάρμακα. Η δράση του αντιελονοσιακού φαρμάκου «χλωροκίνη» δεν επιβεβαιώθηκε, ενώ διάφορα αντιικά φάρμακα, όπως αυτό κατά του «Εμπολα», δοκιμάζονται με ελπιδοφόρα μηνύματα.
Εμβόλια που θα μπορούσαν να σηματοδοτήσουν την εξάλειψη της νόσου: έξι βρίσκονται ήδη στο στάδιο της 1ης φάσης της κλινικής έρευνας (2xΚίνα, 2xΗΠΑ, 1 Αγγλία, 1 Γερμανία) και σε άλλα 36 εργαστήρια, ανά τον κόσμο, εξακολουθεί η πειραματική έρευνα. Δεν γνωρίζουμε πότε θα κυκλοφορήσουν και πότε θα υπάρχει επάρκεια. Αυτό δείχνει τη σημαντικότητα των μέτρων προφύλαξης και την αναγκαιότητα να εξακολουθούμε να τα εφαρμόζουμε σχολαστικά. Αν και η δομή του SARS-Cov-2 δεν διαφέρει εμφανώς από τη δομή των άλλων ιών της ομάδας του, η συμπεριφορά του, ιδιαίτερα ως προς την ταχύτητα της μεταδοτικότητάς του, είναι σημαντικά διαφορετική. Αυτός ήταν ένας από τους λόγους που προβλημάτισε τόσο τους ερευνητές του, να μη μπορέσουν να εφαρμόσουν όλα όσα γνώριζαν από τις προηγούμενες πανδημίες SARS (2002/2003) και MERS (2012).
Έτσι οδηγηθήκαμε στη μοναδική λύση των «μισητών» μέτρων προφύλαξης, που όπως φαίνεται αποδίδουν. Όντως τα στοιχεία είναι ενθαρρυντικά, δείχνουν ότι ο ιός κουράζεται και η πανδημία φαίνεται ότι ακολουθεί το σχήμα εξέλιξης που είχε και στην Κίνα. Ενώ αρχικά ή μεταδοτικότητα του ξεπερνούσε τα 10 άτομα νέων μολύνσεων από ένα μολυσμένο άτομο, τώρα έπεσε κάτω από το 1, κάτι που δείχνει, ότι χάνει τις δυνάμεις αναπαραγωγής του και σύντομα θα υποχωρήσει, εάν δεν αναζωπυρωθεί από αλόγιστη συμπεριφορά και πρόωρη εγκατάλειψη των μέτρων προφύλαξης, που συστήνουν οι αρμόδιες κρατικές αρχές.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις άρχισαν να εξαγγέλλουν σταδιακή χαλάρωση των σκληρών μέτρων περιορισμού κατ οίκον και κλειστών σχολείων και καταστημάτων, εφόσον εξακολουθούν να ισχύουν, αυστηρότερα οι όροι τήρησης των αποστάσεων και της προσωπικής υγιεινής. Ύψιστη αρχή προφύλαξης είναι η απομόνωση (κλείνουμε τον «εχθρό» έξω και μένουμε μέσα), ακόμη και όταν χαλαρώσουν τα μέτρα απαγόρευσης της εξόδου. Το σχολαστικό πλύσιμο των χεριών και η μάσκα είναι επίσης σημαντικά μέσα προφύλαξης, εφόσον τηρούνται βέβαια οι αποστάσεις των 2 μέτρων. Με ένα δυνατό φτάρνισμα εκτός από τα σταγονίδια, μπορεί να εκσφενδονιστεί από το ρινοφάρυγγα μεγάλη ποσότητα μολυσμένης βλέννας και να επικολληθεί στη προστατευτική μάσκα, η οποία δεν φιλτράρει τους ιούς, όπως συμβαίνει σε μάσκες με ειδικά φίλτρα. Εάν το μολυσμένο άτομο φοράει τη μάσκα, θα εμποδιστεί βέβαια η… βολή. Δεν υπάρχουν προς το παρόν περιστατικά, στα οποία να έχει αποδειχτεί, ότι μολύνθηκαν με άλλο τρόπο, εκτός από την επαφή με μολυσμένα άτομα. Δηλαδή δεν έχει αποδειχτεί, ότι μολύνθηκαν με κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων. Αντίθετα υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης, εάν έχει προηγηθεί επαφή με υπολείμματα μολυσμένων κοπράνων, οπότε επειδή δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ποιός και κάτω από ποιες συνθήκες ακούμπησε προηγουμένως, πόμολα, χειρολαβές, βρύσες και άλλα αντικείμενα, καλό είναι να σαπουνίζουμε και να ξεπλένουμε συχνά και σχολαστικά τα χέρια μας.
Λόγω όμως της μειωμένης σταθερότητας των κορόναϊών στο περιβάλλον, η μόλυνση είναι πιθανή μόνο για σχετικά μικρό χρονικό διάστημα και εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως θερμοκρασία, υγρασία και είδος της επιφάνειας, καθώς και από το είδος και την ποσότητα των ιών. Συνήθως απενεργοποίηση της μολυσματικότητας, σε στεγνό περιβάλλον, συμβαίνει μεταξύ ωρών και μερικών ημερών.
Για τον SARS-CoV-2, πρώτα εργαστηριακά αποτελέσματα, μιας αμερικανικής ερευνητικής ομάδας, δείχνουν ότι μετά ισχυρή μόλυνση, ο ιός παραμένει μολυσματικός, μέχρι 3 ώρες ως αεροσόλ, μέχρι 4 ώρες σε επιφάνεια από χαλκό, μέχρι 24 ώρες σε χαρτόνι και 2 – 3 ημέρες σε ανοξείδωτο και πλαστικό. Παρόλο που η μετάδοση των ιών είναι σχετικά απίθανη από τα τρόφιμα ή εισαγόμενα προϊόντα, θα πρέπει να τηρούνται οι γενικοί κανόνες υγιεινής, με πλύσιμο χεριών επιφανειών και σκευών, κατά το μαγείρεμα. Επειδή οι ιοί είναι ευαίσθητοι στην υψηλή θερμοκρασία, μπορεί το ρίσκο μόλυνσης να μειωθεί ακόμη περισσότερο με βράσιμο, ψήσιμο κλπ. Καλλυντικά, όπως κραγιόν και μέικαπ, δεν θα έπρεπε να χρησιμοποιούνται από περισσότερα άτομα συγχρόνως και κρέμες από ανοιχτές συσκευασίες επιτρέπεται να παίρνονται μόνο με σχολαστικά πλυμένα χέρια, ή καθαρή σπάτουλα.
Πολλές πανδημίες του παρελθόντος ακολούθησαν περισσότερες φάσεις έξαρσης και ύφεσης ( η «ισπανική γρίπη του 1918 εξελίχθηκε σε 3 φάσεις, εκ των οποίων η δεύτερη ήταν φονικότερη της πρώτης). Η Covid-19 είναι συχνά διφασική, δηλαδή μετά τα πρώτα μέτρια έως βαριά συμπτώματα, ακολουθεί περίοδος μερικών ημερών απόλυτης ύφεσης που μοιάζει με ίαση, εμφανίζεται όμως ξαφνικά δεύτερη, πολύ πιο βαριά φάση. Χρειάζεται επαγρύπνηση ιδιαίτερα όταν τα μέτρα χαλαρώσουν και τα μυαλά πάρουν αέρα… Ο καθένας μας είναι υπεύθυνος για τον εαυτό του και το κοινωνικό σύνολο, στο οποίο ζούμε και είναι το σπίτι μας, η πατρίδα μας, ο πλανήτης μας.
Από το πρόσφατο παρελθόν έχουμε πια συνηθίσει, η χώρα μας να είναι ουραγός της Ευρώπης και να σπάει το ένα αρνητικό ρεκόρ μετά το άλλο… Η διαχείριση της πανδημίας την έφερε όμως στην κορυφή της Ευρώπης, με θετικό πρόσημο! Είναι η πρώτη φορά που η κυβέρνηση κατορθώνει, να οργανωθεί, να οργανώσει, να συνεργαστεί με σωστούς συμβούλους και το δυσκολότερο, να πείσει τους ατίθασους Έλληνες να την ακολουθήσουν. Με πενιχρά μέσα και το καταρρακωμένο ΕΣΥ, κατάφερε να κρατήσει τα κρούσματα σε χαμηλό επίπεδο, να προσφέρει σωστή νοσηλεία, χωρίς να χρειαστεί να στήσει νοσοκομεία εκστρατείας σε γήπεδα και κλειστά γυμναστήρια, όπως σε άλλες χώρες, και χωρίς να επιτάξει ή να κρατικοποιήσει ιδιωτικές κλινικές. Το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό ξεπέρασε κάθε όριο αυτοθυσίας και ανθρωπισμού. Έτσι το EUROMOMO (European Mortality Monitoring), στον υπολογισμό της «υπερ-θνησιμότητας», για την περίοδο 16 Μαρτίου – 17 Απριλίου, σε 24 χώρες της Ευρώπης, ενώ βρίσκει ότι υπάρχουν συνολικά 50.000 περισσότεροι θάνατοι κατοίκων άνω των 65 ετών, σε σχέση με τις αντίστοιχες περιόδους των προηγούμενων ετών, αυτό δεν ισχύει για την Ελλάδα, όπου δεν υπάρχει σημαντική διαφορά των θανάτων με τα προηγούμενα έτη, χωρίς πανδημία. Το ίδιο ισχύει και με τον αριθμό κρουσμάτων ανά εκατομμύριο κατοίκων, που είναι το μόνο συγκρίσιμο μέγεθος. Η Ελλάδα, προς το παρόν, βρίσκεται στις πρώτες θέσεις των λιγότερων κρουσμάτων με μόνο 229/1.000.000 ενώ η Ισπανία έχει 4.522, η Γερμανία 1.841, η Γαλλία 1.801, η Σουηδία 1.621, η Ελβετία 3.292 και η Τουρκία 1.224, ανά εκατομμύριο κατοίκους.
Όμως η παλιά συνήθεια της κομματικοποίησης των πάντων και το αντιπολιτευτικό μένος δεν άλλαξαν. Λίγες, αλλά θορυβώδεις φωνές, προσπαθούν να πείσουν τους όντως ταλαιπωρημένους και σαστισμένους ανθρώπους, ότι τα μέτρα ήταν λάθος, αντιδημοκρατικά και καταστροφικά για την οικονομία… Λάθος είναι, όταν καίγεται το σπίτι σου και κινδυνεύουν τα διπλανά σπίτια, να καλείς λαϊκή συνέλευση για να αποφασίσει, αντί να καλέσεις την πυροσβεστική για άμεση κατάσβεση!
Επίσης λάθος και ανάξιο είναι, όταν στην αρχή χειροκροτείς κι επευφημείς γιατρούς και νοσηλευτές για την αποτελεσματικότητά τους και μετά λοιδορείς και χλευάζεις τους γιατρούς ή τους προσάπτεις συνωμοτικές σκέψεις, επειδή δεν έχουν ακόμη βρει το εμβόλιο ή το φάρμακο κατά της πανδημίας. Μέγα λάθος είναι, ενώ ζητάς επίμονα εμβόλιο, κατηγορείς το οποιοδήποτε εμβόλιο, που θα, αλλά ακόμη δεν έχει κυκλοφορήσει, προσάπτοντας του εκ των προτέρων καταστροφικές ιδιότητες, πίσω από σκοτεινά σχέδια πλουτοκρατών και οργανωμένων εγκληματιών…
Καιρός είναι να σοβαρευτούμε και να περιφρουρήσουμε την υγεία μας και την κοινωνική συνοχή, που κινδυνεύουν πρωτίστως.
Γ.Δ.Κ.
#Εφημερίδα ΑΝΔΡΙΑΚΗ#andriakipress#coronavirus