Λάμπρος Ορφανός και μια σπάνια συλλογή ενός χαρτονομίσματος, παρουσίαζει η εφημερίδα “Ανδριακή” στο φύλλο του Φεβρουαρίου 2020.

Λάμπρος Ορφανός και μια σπάνια συλλογή ενός χαρτονομίσματος
Λάμπρος Ορφανός, Χαράκτης. Στάδιο Χάραξης (ETAPES) Κεφαλής Βασίλισσας Ελισάβετ Β’ Etape Vignette: Queen Elisabeth II. Lambros Orfanos, Master Engraver of the Bank of Greece’s Printing Works (IETA)

 

Στις 16 Ιουνίου 2020 συμπληρώθηκαν 25 χρόνια, από την ημέρα που έφυγε από την ζωή ο σπουδαίος Έλληνας ζωγράφος -χαράκτης Λάμπρος Ορφανός, αφήνοντας το έργο του σημαντική παρακαταθήκη στην τέχνη της χαρακτικής στην πατρίδα μας. Ευτυχώς στην Τράπεζα της Ελλάδος υπάρχουν ακόμη άνθρωποι που θυμούνται. Το κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύθηκε στην έντυπη έκδοση της εφημερίδας ΑΝΔΡΙΑΚΗ τον Φεβρουάριο 2020. 

 

 

“Εάν ο σκοπός της τέχνης είναι να δώσει στην ζωή σχήμα, όπως έλεγε ο  Σαίξπηρ, τότε ο Έλληνας χαράκτης και ζωγράφος Λάμπρος Ορφανός το πέτυχε καθολικά.

 

Λάμπρος Ορφανός και μια σπάνια συλλογή ενός χαρτονομίσματος
Λάμπρος Ορφανός, Χαράκτης. Κεφαλή Βασίλισσας Ελισάβετ Β’ Vignette: Queen Elisabeth II. Lambros Orfanos, Master Engraver of the Bank of Greece’s Printing Works (IETA)

Γιατί εάν δεν είναι σχήμα στην ζωή η χάραξη ενός χαρτονομίσματος των 10 $ (1965) της Κεντρικής Τράπεζας του Καναδά με βινιέτα (vignette) την κεφαλή της βασίλισσας Ελισάβετ II της Αγγλίας, τότε τί είναι.

Είναι στην ζωή σχήμα να είσαι ο πρώτος και μοναδικός Έλληνας χαράκτης που μπόρεσε να συνεργαστεί με διεθνή εκτυπωτική εταιρία υψηλής ασφάλειας κρατικών εγγράφων (τραπεζογραμμάτια, γραμματόσημα, μετοχές κ.λπ.), εκτός Ελλάδος.

Είναι μεγάλη η χαρά και η τιμή ο γιος του ζωγράφου Μίνως Ορφανός να μοιράζεται με τους αναγνώστες της ΑΝΔΡΙΑΚΗΣ Εφημερίδας/#andriakipress  την «ξενάγηση» σε «μία εξαιρετικά σπάνια συλλογή χαρακτικής δημιουργίας χαρτονομισμάτων, η οποία έχει φιλοτεχνηθεί από τον χαράκτη και ζωγράφο Λάμπρο Ορφανό (1916-1995), ο οποίος διετέλεσε διευθυντής του τμήματος χάραξης (1964 -1977) του Εθνικού Νομισματοκοπείου της Τράπεζας της Ελλάδος (ΙΕΤΑ).

Λάμπρος Ορφανός και μια σπάνια συλλογή ενός χαρτονομίσματος
Λάμπρος Ορφανός, Χαράκτης. Στάδιο Χάραξης (ETAPES) Κεφαλής Βασίλισσας Ελισάβετ Β’ Etape Vignette: Queen Elisabeth II. Lambros Orfanos, Master Engraver of the Bank of Greece’s Printing Works (IETA)
Λάμπρος Ορφανός και μια σπάνια συλλογή ενός χαρτονομίσματος
Λάμπρος Ορφανός, Χαράκτης. Στάδιο Χάραξης (ETAPES) Κεφαλής Βασίλισσας Ελισάβετ Β’ Etape Vignette: Queen Elisabeth II. Lambros Orfanos, Master Engraver of the Bank of Greece’s Printing Works (IETA) Προσωπικές Διορθώσεις.

Συγκεκριμένα «η συλλογή αφορά τα κύρια στάδια της εξελικτικής διαδικασίας του χαρτονομίσματος των 10 $ (1965) της Κεντρικής Τράπεζας του Καναδά. Το ως άνω χαρτονόμισμα ήταν πρόταση της Organisation Giori, Lausanne προς το Καναδικό κράτος. Ο Λάμπρος Ορφανός ήταν ο πρώτος και μοναδικός έλληνας χαράκτης που μπόρεσε να συνεργαστεί με ανάλογη διεθνή εκτυπωτική εταιρία υψηλής ασφάλειας κρατικών εγγράφων (τραπεζογραμμάτια, γραμματόσημα, μετοχές κ.λπ.), εκτός Ελλάδος. Είναι πλήρης (70 τεμάχια), τμήμα της περιλαμβάνει 29 στάδια χάραξης (vignettes) της κεφαλής της βασίλισσας Ελισάβετ II της Αγγλίας.

Συνοδεύεται με εκτενή αλληλογραφία, επίσημες φωτογραφίες της βασίλισσας, δύο μεταλλικές πλάκες αρχικών σταδίων χάραξης της κεφαλής της Ελισάβετ, μικροχαρακτικά πορτραίτα του ιδίου θέματος άλλου καλλιτέχνη και την τελική μακέτα του χαρτονομίσματος σε ασπρόμαυρη μορφή. Η σπανιότητα της έγκειται αφενός μεν στο γεγονός ότι η Giori Company πρώτη ανακάλυψε την επαναστατική μέθοδο χάραξης πολυχρωμικών χαρτονομισμάτων σε ατσάλινες πλάκες στα τέλη της δεκαετίας του 1940.

 

Λάμπρος Ορφανός και μια σπάνια συλλογή ενός χαρτονομίσματος
Λάμπρος Ορφανός, Χαράκτης. Στάδιο Χάραξης (ETAPES) Κεφαλής Βασίλισσας Ελισάβετ Β’ Etape Vignette: Queen Elisabeth II. Lambros Orfanos, Master Engraver of the Bank of Greece’s Printing Works (IETA) Προσωπικές Διορθώσεις. Χάραξη σε ατσάλι.

Η συγκεκριμένη τεχνική ισχύει έως σήμερα για την παραγωγή χαρτονομισμάτων διεθνώς. Η εν λόγω εταιρία (πλέον αγγλικών συμφερόντων, De La Rue – Giori Company) κατέχει σήμερα το 98% της παγκόσμιας αγοράς. Αφετέρου δε καθώς περιλαμβάνει σχεδόν όλα τα στάδια χάραξης ενός χαρτονομίσματος αποτελεί μία συλλογή πολλαπλών αναγνώσεων, καλλιτεχνική, ειδική στην μικροχαρακτική και εκπαιδευτική ταυτόχρονα. Η ως άνω συλλογή θεωρείται εξαιρετικής υψηλής σπανιότητος καθώς περιέχει 29 μοναδικά αντίτυπα σταδίων χάραξης της κεφαλής της Βασίλισσας Ελισάβετ II της Αγγλίας, κάποια εκ των οποίων φέρουν ιδιόχειρες σημειώσεις – ενδείξεις του χαράκτη Λ. Ορφανού.»

 

Λάμπρος Ορφανός και μια σπάνια συλλογή ενός χαρτονομίσματος
Λάμπρος Ορφανός, Χαράκτης Χαρτονόμισμα 10$ (δολαρίων 1963-1965) Τράπεζα του Καναδά Τελική Πρόταση. Organisation Giori Lausanne Scenes of Canada Series (1963) Proposal for the 10 $ note (1963-1965), Organisation Giori, Lausanne / Roberto Giori Co, Lausanne. Lambros Orfanos, Master Engraver of the Bank of Greece’s Printing Works (IETA)

Για τα δύο χαρτονομίσματα ο επίσημος τίτλος της πρότασης προς το Καναδικό κράτος ήταν Scenes of Canada. The ten dollar proposal (1963) by the organization GIORI, Lausanne,  Switzerland. 

Λάμπρος Ορφανός και μια σπάνια συλλογή ενός χαρτονομίσματος
Λάμπρος Ορφανός, Χαράκτης Χαρτονόμισμα 10$ (δολαρίων 1963-1965) Τράπεζα του Καναδά Τελική Πρόταση. Organisation Giori Lausanne Scenes of Canada Series (1963) Proposal for the 10 $ note (1963-1965), Organisation Giori, Lausanne / Roberto Giori Co, Lausanne. Lambros Orfanos, Master Engraver of the Bank of Greece’s Printing Works (IETA)

 

Η σειρά του 1963 Scenes of Canada της Κεντρικής Τράπεζας του Καναδά ήταν μια απόπειρα για ασφαλέστερο τραπεζογραμμάτιο. Για την υλοποίηση αυτής της σειράς εκλήθησαν πολλές διεθνείς εκτυπωτικές εταιρείες ασφάλειας να καταθέσουν τις προτάσεις τους. Μια εξ αυτών ήταν η ελβετικών συμφερόντων Organization GIORI η οποία εξέλιξε μια πολυχρωμική πρέσσα και “ανέβασε” κατά πολύ την ασφάλεια των χαρτονομισμάτων. Η πρόταση αυτή της GIORI των δύο χαρτονομισμάτων των 10 και 20 δολλαρίων μπορεί να μην υλοποιήθηκε τελικά, παραταύτα δεν αναιρεί  την σπουδαιότητα του γεγονότος: Ένας Έλληνας χαράκτης, ο Λάμπρος Ορφανός συμμετείχε στην πλέον πρωτοποριακή αισθητικά και τεχνικά πρόταση της εποχής του. 

Λάμπρος Ορφανός και μια σπάνια συλλογή ενός χαρτονομίσματος
Λάμπρος Ορφανός, Χαράκτης Χαρτονόμισμα 10$ (δολαρίων 1963-1965) Τράπεζα του Καναδά Ασπρόμαυρη μακέτα. Πρόσθια Όψη Scenes of Canada Series (1963) Proposal for the 10 $ note (1963-1965), Organisation Giori, Canadian banknote Company Limited (CBNC) Lambros Orfanos, Master Engraver of the Bank of Greece’s Printing Works (IETA), Jean Stinis (IETA).
Λάμπρος Ορφανός και μια σπάνια συλλογή ενός χαρτονομίσματος
Λάμπρος Ορφανός, Χαράκτης Χαρτονόμισμα 10$ (δολαρίων 1963-1965) Τράπεζα του Καναδά Ασπρόμαυρη μακέτα. Οπισθία Όψη. Scenes of Canada Series (1963) Proposal for the 10 $ note (1963-1965), Organisation Giori, Canadian banknote Company Limited (CBNC) Lambros Orfanos, Master Engraver of the Bank of Greece’s Printing Works (IETA), Jean Stinis (IETA).

ΛΑΜΠΡΟΣ ΟΡΦΑΝΟΣ Ζωγράφος – Χαράκτης (1916-1995)

Ο Λάμπρος Ορφανός γεννήθηκε στην Αθήνα στις 26 Οκτωβρίου του 1916 και πέθανε στην Αθήνα στις 16 Ιουνίου του 1995. Γονείς του ήταν ο Μηνάς Ορφανός και η Φλώρα Ορφανού, το γένος Χαλκέα. Σε πολύ νεαρή ηλικία κατάφερε να εισαχθεί στο νεοϊδρυθέν τότε Πειραματικό Σχολείο του Νίκου Εξαρχόπουλου στην Αθήνα, όπου διδάχθηκε από επιφανείς καθηγητές και άρχισε να καλλιεργεί τις καλλιτεχνικές του τάσεις. Το 1936 εκθέτει για πρώτη φορά τέσσερα έργα του στον Παρνασσό ως σπουδαστής του Προκαταρκτικού Τμήματος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών (ΑΣΚΤ).

Λάμπρος Ορφανός και μια σπάνια συλλογή ενός χαρτονομίσματος
Λάμπρος Ορφανός, Χαράκτης. (1916-1995) Lambros Orfanos (1916-1995) Master Engraver of the Bank of Greece’s Printing Works (IETA)

Δύο χρόνια αργότερα γίνεται δεκτός στα εργαστήρια ζωγραφικής της ΑΣΚΤ όπου σπούδασε με δασκάλους τους Ουμβέρτο Αργυρό και Επαμεινώνδα Θωμόπουλο για τέσσερα χρόνια, ανάμεσα σε συμφοιτητές όπως ο Γ. Βακιρτζής, η Ειρήνη Λύτρα, και η Αλίκη Χρηστέα. Το 1943, πτυχιούχος πια στον τομέα της ζωγραφικής, γράφτηκε στο εργαστήριο της Χαρακτικής, όπου και σπούδασε υπό τον Γιάννη Κεφαλληνό μέχρι το 1947. Ανάμεσα στους συμφοιτητές του ήταν η Λουίζα Μοντεσάντου, ο Α. Μπαχαριάν, η Σμαράγδα Βαλάτα, η Μαρία Ράμφου και άλλοι. Παράλληλα, διδάχθηκε Ιστορία της Τέχνης από τον Παντελή Πρεβελάκη και αφού απέκτησε το δίπλωμα Θεωρητικών και Ιστορικών Σπουδών, διετέλεσε Επιμελητής του Τμήματος. Η ειδίκευση στη χαρακτική σε όρθιο ξύλο σπάνιζε εκείνη την περίοδο, καθώς και οι ειδικοί τεχνίτες παρασκευής του ήταν ελάχιστοι, αλλά και τα απαραίτητα υλικά ήταν ακριβά και δυσεύρετα. Ο Γιάννης Κεφαλληνός, ωστόσο, επιδίωκε να διδάσκει τους μαθητές του με τέτοιο τρόπο ώστε να κατακτήσουν την ίδια τεχνική αρτιότητα που κατείχε ο ίδιος σε αυτό τον τομέα. Προκειμένου λοιπόν να βρει λύση στην έλλειψη υλικών, εξασκούσε τους μάθητές του σε μικρά κομμάτια από ξύλο ή χαλκό.

Με αυτόν τον τρόπο, ο Λάμπρος Ορφανός απέκτησε πρώτα απ’ όλα άψογη τεχνική κατάρτιση στη χαρακτική. Μετά την αποφοίτησή του από την Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, ο Λάμπρος Ορφανός διορίστηκε καθηγητής Τεχνικών σε ένα Γυμνάσιο θηλέων στην Κοζάνη, όπου παρέμεινε ως το τέλος της διδακτικής χρονιάς και στη συνέχεια επέστρεψε στην Αθήνα. Το 1949 παντρεύτηκε τη ζωγράφο και ψηφιδογράφο Έλλη Μουρέλου.Την ίδια χρονιά προσλήφθηκε από την Τράπεζα της Ελλάδος ως Αρχιτεχνίτης Προϊστάμενος στην Υπηρεσία Καλλιτεχνικού Σχεδιασμού και Χάραξης του Ιδρύματος Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών (ΙΕΤΑ), κατόπιν δημόσιου διαγωνισμού και προσωπικής σύστασης του ίδιου του Κεφαλληνού, ο οποίος τον διέκρινε ως άτομο με εξέχουσα επίδοση στη χάραξη. To 1952 υπήρξε ο πρώτος καλλιτέχνης γραφικών τεχνών που εξασφάλισε υποτροφία μεταπτυχιακών σπουδών από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ), και αναχώρησε για σπουδές στο Παρίσι. Εκεί μετεκπαιδεύτηκε για τρία χρόνια στο εργαστήριο χαρακτικής της Ecole Nationale Superieure des Beaux-Arts, με καθηγητή τον φημισμένο χαράκτη Robert Cami. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του τιμήθηκε με το δεύτερο και τρίτο βραβείο χαρακτικής το 1953 και με το πρώτο βραβείο το 1954. Το 1955 του απονέμεται ο τίτλος του Maitre du Burin, τίτλος εξαιρετικά σπάνιος και τιμητικός για ένα χαράκτη στη Γαλλία.

Ο Cami άσκησε ιδιαίτερη επιρροή στο έργο του καλλιτέχνη, και έδειξε μάλιστα βαθιά εκτίμηση και θαυμασμό για την ικανότητα του Ελληνα μάθητή του, ρωτώντας τον χαρακτηριστικά: «Toi, qu’est-ce que tu cherches ici? Je n‘ai rien a t‘apprendre» («Εσύ τί γυρεύεις εδώ; Δεν έχω τίποτα να σου μάθω»). Παράλληλα, ο Ορφανός το ίδιο διάστημα φοιτούσε στο College Technique Estienne (Arts et Industries du Livre), όπου εστίασε στην τέχνη του βιβλίου, στην μικροχαρακτική χάραξη γραμματοσήμων, γραμμάτων, τραπεζογραμματίων και αξιών υπό την καθοδήγηση του R.Cottet. Επίσης, παρακολούθησε τις εκτυπωτικές εργασίες στην Imprimerie Nationale des Timbres Postes του Παρισιού.

Στο Παρίσι συναναστράφηκε αρκετά με ζωγράφους και χαράκτες όπως τον Παναγιώτη Τέτση, επιστήθιο φίλο του ως και το θάνατό του, τη Γαβριέλα Σίμωση, τον Κώστα Πανόπουλο, τον Γ. Γαΐτη και τον Κ. Γραμματόπουλο. Εκείνη την περίοδο ο Λάμπρος Ορφανός ασχολήθηκε επίσης και με την τέχνη του γραμματόσημου. Εκτός από τριών ελληνικών ακυκλοφόρητων γραμματοσήμων, που φιλοτέχνησε για τα ΕΛΤΑ το 1954-55 (“Βοσκός με Φλογέρα”, “Κρίνος”, “Μετέωρα”), χάραξε τρία για το Γαλλικό κράτος, και δύο για τις Γαλλικές αποικίες, τα οποία κυκλοφόρησαν με την υπογραφή του δασκάλου του, R. Cami, καθώς ο Ορφανός, ως αλλοδαπός, δεν είχε τυπικά το δικαίωμα να αναλάβει κρατικό έργο. Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, χάρη στην εξαιρετική ειδίκευση του Λάμπρου Ορφανού στη μικροχαρακτική σε ατσάλι, καθώς και τη συμβολή του Ξ. Ζολώτα ως Διοικητού της Τραπέζης της Ελλάδος, η χώρα ξεκίνησε να παράγει τα δικά της χαρτονομίσματα σε ατσάλινες πλάκες, τα οποία τυπώνονται στο Ίδρυμα Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών (ΙΕΤΑ) του Εθνικού Νομισματοκοπείου. Ως πρώτο έργο, φιλοτεχνήθηκε σε συνεργασία με το Ι. Στίνη, το τραπεζογραμμάτιο των 50 δραχμών για την Τράπεζα της Ελλάδος: το πρώτο εξαχρωμικό ελληνικό τραπεζογραμμάτιο χάραξης σε ατσάλινες πλάκες και τεχνολογίας της Organisation Giori Company, το οποίο απεικόνιζε την Αρέθουσα στην εμπρόσθεια όψη (ημερομηνία κυκλοφορίας, 1964). Χαρακτηριστικά αναφέρεται οτι η τωρινή Organization Roberto Giori (De La Rue – Giori Company) κατέχει το 98% της παγκόσμιας αγοράς εκτυπωτικών μηχανών τραπεζογραμματίων και αξιών όπως επίσης και εκτύπωσης τραπεζογραμματίων, αξιών και κρατικών εγγράφων υψηλής ασφάλειας.

Ο Λάμπρος Ορφανός, ως προϊστάμενος στην υπηρεσία καλλιτεχνικού σχεδιασμού και χάραξης του ΙΕΤΑ, εισήγαγε μια νέα αισθητική άποψη στη σχεδίαση και την εικόνα των νέων ελληνικών χαρτονομισμάτων, καταφέρνοντας να προτείνει μια νέα οπτική, ταυτόσημη και επάξια με την οικονομική και πνευματική αναγέννηση του ελληνικού κράτους. Η νέα αυτή προσέγγιση του Ορφανού διέφερε αισθητά από την κλασικίζουσα εικόνα που κυριαρχούσε στα περισσότερα τραπεζογραμμάτια εκείνης της εποχής, και δημιούργησε αίσθηση διεθνώς, τόσο για την απλότητα και την λιτότητα των εκφραστικών μέσων που χρησιμοποίησε, όσο και για την ιδιαίτερη αισθητική και τεχνική αρτιότητα.

Μετά το τέλος των μεταπτυχιακών του σπουδών, επέστρεψε στην Ελλάδα και συνέχισε τις εργασίες του στο ΙΕΤΑ, χαράσσοντας ολόκληρη σειρά κυκλοφορησάντων τραπεζογραμματίων και αξιών. Το 1963, προκειμένου να τελειοποιήσει τις γνώσεις του στο νέο σύστημα εκτύπωσης των νέων μηχανημάτων που είχε εφοδιαστεί το ΙΕΤΑ, απεστάλη στις Βρυξέλλες μαζί με τον Αλ. Κορογιαννάκη. Μετά το θάνατο του τελευταίου, ο Λάμπρος Ορφανός συνέχισε αυτά τα ταξίδια μετεκπαίδευσης για ένα σημαντικό διάστημα στο Βέλγιο, τη Γερμανία, την Αυστρία, την Ελβετία και τη Γαλλία.

Το 1963 συνάπτει συμβόλαιο χάραξης τραπεζογραμματίων διαφόρων χωρών με την πρωτοπόρο εκτυπωτική εταιρία τραπεζογραμματίων και αξιών Gualtiero Giori Company, Lauzanne, Switzerland (De La Rue – Organisation Giori από το 1965). Ως πρώτο έργο φιλοτέχνησε το 1964, σε συνεργασία με τον Ι. Στίνη, το τραπεζογραμμάτιο των 10 δολαρίων για την Τράπεζα του Καναδά, στο οποίο απεικονίζεται το πορτραίτο της βασίλισσας της Αγγλίας, Ελισάβετ ΙΙ στην εμπρόσθια όψη. Έτσι, ο Λάμπρος Ορφανός υπήρξε ο μοναδικός Έλληνας χαράκτης ο οποίος φιλοτέχνησε και χάραξε σε ατσάλινες πλάκες, ένα πλήρες τραπεζογραμμάτιο Κεντρικής Τράπεζας εκτός Ελλάδας.

Δυστυχώς ωστόσο, το ελληνικό κατεστημένο ακύρωσε τη σύμβαση με την Giori Compnany. Παρ’ όλα αυτά, τη δεκαετία του 1970 ο ίδιος δέχεται επίσημη πρόσκληση από την Kεντρική Tράπεζα της Χιλής, ώστε να φιλοτεχνήσει και να χαράξει μία πλήρη σειρά τραπεζογραμματίων για την τοπική κυβέρνηση. Με την πτώση του προέδρου Αλιέντε, η πρόταση αυτή δεν υλοποιήθηκε. Επίσης, ο καλλιτέχνης σχεδίασε της μακέτες όλων των ελληνικών κερμάτων από το 1973 ως το 1976 για την Ελληνική Δημοκρατία, κατασκευάζοντας τις μήτρες τους σε ατσάλι, αρχικά σε συνεργασία με τον Ι. Στίνη και αργότερα με τους γλύπτες Θ. Παπαγιάννη και Ν. Περαντινό. Από την Τράπεζα της Ελλάδος συνταξιοδοτήθηκε το 1977.

Τα τριανταπέντε χρόνια του Λάμπρου Ορφανού στο καλλιτεχνικό στερέωμα, σκιαγραφούν μία πολυδιάστατη φυσιογνωμία, η οποία διευρύνεται σε ένα φάσμα δραστηριοτήτων που ξεκινάει από τη ζωγραφική και τη χαρακτική, και περιλαμβάνει επίσης τη σκηνογραφία, την εικονογράφηση βιβλίων, ημερολογίων και περιοδικών, τη φιλοτέχνηση διαφόρων εντύπων, αφισών και γενικά χαρακτηρίζεται από μία έντονη απασχόληση με τις γραφικές τέχνες στην Ελλάδα και στην Γαλλία. Τα παραδείγματα που υπογραμμίζουν την πολυεπίπεδη δράση του είναι πάμπολλα καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του: Φιλοτέχνησε τα χαρτόσημα του ελληνικού κράτους επι Βασιλευομένης Δημοκρατίας και επί Ελληνικής Δημοκρατίας. Τη δεκαετία του 1960 δημιούργησε το λογότυπο του Οργανισμού Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΟΓΑ) της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος, όπως επίσης και τα γραμμάτια συντάξεών του. Σχεδίασε αφίσες για τον ΕΟΤ, τις Καλλιτεχνικές Εορτές Θεσσαλονίκης, και το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών. Το 1961 βραβεύτηκε με το Α’ βραβείο αφίσας με θέμα τη γενική απογραφή πληθυσμού. Έδρασε επίσης ως σκηνογράφος, σχεδιάζοντας σκηνικά για παραγωγές του θιάσου του Β. Αργυρόπουλου ”Ελληνική Κωμωδία” στην Αθήνα, ενώ συνεργάστηκε και με το θίασο της Έλσας Βεργή, φιλοτεχνώντας το πορταίτο της, το σήμα του θιάσου, όπως και το Πρόγραμμα της Χειμερινής Περιόδου 1959 -1960. Το 1977 επίσης φιλοτέχνησε δύο γραμματόσημα των Ελληνικών Ταχυδρομείων (ΕΛΤΑ): ένα για την Αποκατάσταση της Ελληνικής Δημοκρατίας (20 δραχμών) και ένα για τον Απόδημο Ελληνισμό (5 δραχμών). Το 1959 είχε θέσει υποψηφιότητα για την έδρα της χαρακτικής στην Ανωτέρα Σχολή Καλών Τεχνών αλλά τελικά στη θέση εκλέχθηκε ο Κ. Γραμματόπουλος.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 ο Λάμπρος Ορφανός σταματά να χαράσει σε προσωπικό επίπεδο και στρέφεται καθολικά στη ζωγραφική με κυρίαρχο όγκο δημιουργίας την τοπογραφία in situ (ελαιογραφία, ακουαρέλα, παστέλ). Επίσης ασχολείται με την καταγραφή σκηνών λούνα πάρκ, εσωτερικών κατοικιών (interiorisme), και πορτραίτων. Εκτιμούσε ιδιαίτερα το έργο του Γάλλου ζωγράφου Pierre Bonnard. Μέσα από το ζωγραφικό του έργο μπορεί κανείς να παρακολουθήσει την προσωπική εξέλιξη του καλλιτέχνη προς μία ιδιάζουσα, συγκρατημένη αφαίρεση, μέσω της χρήσης μίας ευρύτατης παλέτας χρωματικών αντιθέσεων. 

Από το 1948 πήρε μέρος σε οκτώ Πανελλήνιες εκθέσεις (1948, 1952, 1957, 1960, 1963, 1967, 1971, 1973) και από το 1951 συμμετείχε σε όλες τις εκθέσεις της Λέσχης των Υπαλλήλων της Τράπεζας της Ελλάδος μέχρι το 1969. Το 1994 πραγματοποιείται η πρώτη και τελευταία αναδρομική έκθεση, εν ζωή του χαρακτικού του έργου, στην Gallery Υάκινθος του Νίκου Γρηγοράκη στην Αθήνα. Επιλέγει να συμμετάσχει κυρίως, σε πολλές διεθνείς εκθέσεις (Παρίσι, Λονδίνο, Λουγκάνο, Σαντιάγκο, Μπιενάλε Αλεξάνδρειας, Μπιενάλε Σάο Πάολο, Ρίο ντι Τζανέιρο, Στοκχόλμη, Ιερουσαλήμ, Τέλ Αβίβ, Χάιφα, Ρουμανία, Αργεντινή, Ηνωμένες Πολιτείες κ.α). Στη Μπιενάλε Αλεξάνδρειας το 1957 πήρε τιμητική διάκριση για το έργο του «Πουλιά» όπως και Βραβείο Χαρακτικής. Ήταν μέλος του Καλλιτεχνικού Επιμελητηρίου της Ελλάδος, των Ελεύθερων Καλλιτεχνών του Παρισιού, του Salon d’Automne και του Τμήματος Χαρακτικής της Societe Nationale des Beaux Arts.

Ο Λάμπρος Ορφανός ανήκει στους κορυφαίους δημιουργούς της εποχής του. Εντούτοις, το όνομα και η πολύτιμη προσφορά του στη νεοελληνική τέχνη και ιδιαίτερα στη χαρακτική, αρχίζουν δειλά να αναγνωρίζονται μόλις από το 2010 και μετά, και να παίρνουν πλέον τη θέση τους στην ιστορία της νεοελληνικής τέχνης. Από την πρώτη του εμφάνιση στο καλλιτεχνικό προσκήνιο και σε όλη τη διάρκεια της δημιουργικής του πορείας, οι κριτικές του τύπου υπήρξαν πάντα επαινετικές για το έργο του, διακρίνοντας τις αρετές του τόσο στη ζωγραφική, όσο και τη χαρακτική του δεινότητα.

Έργα του βρίσκονται στις συλλογές των Υπουργείων Εξωτερικών, Πολιτισμού, Παιδείας και Τουρισμού, καθώς και στις συλλογές των Τραπεζών της Ελλάδος, Πειραιώς, Alpha Bank, του ΜΙΕΤ, και της εταιρείας Αγέτ-Ηρακλής. Επίσης, έργα του κοσμούν την Εθνική Πινακοθήκη, τα Μουσεία Γ.Ι. Κατσίγρα, Ακροπόλεως, Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού, Νομισματικού, Αλεξ. Κοντόπουλου, και Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή. Επιπλέον, έργα του συγκαταλέγονται στις συλλογές των κυριότερων δημοτικών πινακοθηκών, μουσείων, ιδρυμάτων, ιστορικών αρχείων, πανεπιστημίων, και βιβλιοθηκών της Αθήνας και της ευρύτερης Ελλάδας. Επιπροσθέτως, έργα του βρίσκονται στις συλλογές της Βιβλιοθήκης της Βοστώνης, του Μουσείου Τέχνης του Portland, του Ιδρύματος Γκεττύ των Ηνωμένων Πολιτειών, και στη Βασιλική Συλλογή της Σουηδίας. Ακόμα, κάποια έργα του υπάρχουν στις Κεντρικές Τράπεζες της Γαλλίας, του Βελγίου, της Ελβετίας, της Αυστρίας, του Καναδά και της Χιλής• ενώ άλλα βρίσκονται στις Ελληνικές Πρεσβείες της Αυστρίας, της Ουγγαρίας, του Περού και της Νοτίου Αφρικής. Τέλος, έργα του περιλαμβάνονται στις συλλογές των Υπουργείων Εξωτερικών του Μεξικού, του Ισραήλ, και της Ρουμανίας, όπως και σε μεγάλες ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

ΜΦΜ

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ

Η andriakipress.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο το οποίο είναι σχετικό με το θέμα. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετεί τις απόψεις αυτές. Διατηρεί το δικαίωμα να μην δημοσιεύει συκοφαντικά, υβριστικά, ρατσιστικά ή άλλα σχόλια που προτρέπουν σε άσκηση βίας. Επίσης, σχόλια σε greeklish και κεφαλαία δεν θα δημοσιεύονται, ενώ η andriakipress.gr, όταν και όπου κρίνει, θα συμμετέχει στον διάλογο.

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.