Η Άνδρος έχει μια πολύ σημαντική υπερχιλιετή μοναστική ιστορία. Σύμφωνα με την παράδοση, η ίδρυση της μονής της Παναχράντου συνδέεται με την διέλευση του Νικηφόρου Φωκά, κατά την εκστρατεία του στην Κρήτη, το έτος 960 μΧ. Μετέπειτα, τους 16ο μέχρι και 18ο αιώνες λειτουργούσαν περί τα 10 μεγάλα ή μικρότερα μοναστήρια, με σημαντικό πλήθος μοναχών.
Τα περισσότερα ήταν σταυροπηγιακά, ενώ η φήμη τους ξεπερνούσε τις Κυκλάδες και ευρύτερα. Εξάλλου, οι μονές καθαγιάστηκαν με τη φύλαξη λειψάνων μεγάλων και θαυματουργών αγίων. Σήμερα εκτός από τόποι λατρείας είναι και πηγές ιστορίας, παράδοσης και πολιτισμού.
Για όλα τα παραπάνω, ο Σύλλογος των Απανταχού Αποικιανών θεώρησε υποχρέωσή του να συμβάλλει στην ανάδειξή τους, με την έκδοση ενός Λευκώματος, όπου εκτός από μια σύντομη ιστορική περιγραφή για κάθε μοναστήρι, θα παρέχονται και κάποιες χαρακτηριστικές εικόνες.
Τελικά το λεύκωμα κυκλοφόρησε ως ημερολόγιο του έτους 2000, με την ευκαιρία εισόδου στην 2η Χιλιετία από την ίδρυσή τους. Σαυτό, γίνεται αναφορά στις λειτουργούσες μονές Ζωοδόχου Πηγής ή Αγίας, Παναχράντου, Αγίου Νικολάου και Αγίας Μαρίνας, που έχουν μοναχούς και επιπλέον στις μονές Παναγίας ή Τρομαρχίων και Αγίας Ειρήνης, που διατηρούνταν σε σχετικά καλή κατάσταση, χωρίς όμως την ύπαρξη μοναχικής ζωής.
Η έκδοση έτυχε της ευαρέσκειας και των ευχών του Οικουμενικού μας Πατριάρχη Βαρθολομαίου και άλλων σημαντικών παραγόντων της Εκκλησίας, της Πολιτείας και του πολιτισμού, ενώ χορηγείται κατά περίπτωση στους ενδιαφερόμενους.
