Η εικόνα της Ελλάδας στο εξωτερικό αυτό τον καιρό μας απασχολεί δυσάρεστα. Tα οικονομικά και πολιτικά της προβλήματα αμαυρώνουν τα θετικά του πολιτισμού και τον πλούτο από ομορφιές που διαθέτει η χώρα. Έτσι πλήττεται ένας από τους βασικούς οικονομικούς άξονες της χώρας μας, που είναι ο τουρισμός. Σε αυτόν στηρίζονται ένα πλήθος μεγάλων και μικρών επιχειρήσεων, που περνούν πολύ δύσκολες μέρες.
Η ιδεατή εικόνα του Έλληνα ήταν συχνά μια χαριτωμένη καρικατούρα του Ζορμπά. Ενός ανθρώπου με μεγάλη καρδιά, φιλότιμο, που δεν το έβαζε εύκολα κάτω και προπάντων με κέφι για ζωή που αποτυπώνεται πολύ παραστατικά στο συρτάκι του! Που το χορεύει, αν και είναι ταλαιπωρημένος, κάτω από τον γαλανό ουρανό, με θέα την απέραντη θάλασσα.
Ο μέσος σύγχρονος Έλληνας δεν θυμίζει σήμερα σε τίποτα τον Ζορμπά με το σαντούρι του, στην επική ταινία του Ζιλ Ντασέν Zorba the Greek. Για πολλά χρόνια πριν την κρίση κυριάρχησε η εικόνα ενός μικροαστού ή ενός μεσοαστού βυθισμένου στο κυνήγι της οικονομικής επάρκειας με στόχο να εκπληρώνει τα καταναλωτικά πρότυπα μιας ευμάρειας που τον υπερέβαινε. Είχε χάσει προ πολλού την φιλοσοφημένη κριτική του ματιά του και είχε οδηγηθεί σε μια καταναλωτική στάση εντελώς ξένη προς το παρελθόν του.
Με την κρίση όλα αυτά άλλαξαν. Χάθηκε η ευμάρεια και στη θέση της επήλθε πολύ γρήγορα η αγανάκτηση γι’ αυτή την απώλεια. Στη συνέχεια επήλθε μια απελπισία ξένη προς την κουλτούρα του. Φυσικό επακόλουθο μια εντελώς αρνητική στάση προς όλους και προς όλα. Και μια εκδικητική τάση για τις «απώλειες» και τις απώλειες που συνέβησαν ήλθε στην επιφάνεια. Όλα αυτά καθώς και οι συγκρούσεις μας αποτυπώθηκαν στα διεθνή ΜΜΕ και επέτειναν ή δημιούργησαν νέα αρνητικά στερεότυπα.
Μέσα από αυτές τις αρνητικές διεργασίες υποβαθμίστηκε η παράδοση μας είχε που είχε ανάγει, τον ταξιδιώτη και την φιλοξενία σε μεγάλες αξίες ζωής και είχε προσανατολίσει τον Έλληνα στην ομορφιά και την ισορροπία. Κι αυτό γιατί με την μεγάλη στροφή στην κατανάλωση και την επιδεικτική ευμάρεια, μηδενίστηκε η αυτάρκεια, που έδινε αισιοδοξία στη ζωή μας, υποβαθμίστηκε η φιλοξενία που έδινε τον τόνο στον τουρισμό, χάθηκε η αυτοσυγκράτηση, που έδινε το ρυθμό στις αντιδράσεις μας.
Από εκεί και πέρα δεν ήθελε και πολύ για να μας πάρει από κάτω και να αναπτυχθεί διεθνώς μια αρνητική εικόνα η οποία πήρε τα χαρακτηριστικά της προπαγάνδας σε ένα μέρος του κίτρινου Τύπου του εξωτερικού. Είναι ζήτημα πλέον καθημερινών επιλογών ώστε να αλλάξουμε στάση. Να αλλάξουμε ζωή. Να ξεκινήσουμε και πάλι από τα βασικά με στόχο να πολλαπλασιάσουμε τις θετικές καθημερινές κινήσεις και πράξεις. Μόνο έτσι θα μειωθούν τα αρνητικά στερεότυπα. Μόνο έτσι θα αρχίσει η άνοδος μας εκ νέου.
Καιρός λοιπόν να αλλάξουμε συνήθειες και καθημερινότητα. Να αλλάξουμε ζωή. Το μέγα πρόβλημα βεβαίως είναι πως στην Ελλάδα, ενώ όλοι μιλάμε για αλλαγή κανείς δεν την θέλει. Ή εννοεί να αλλάξουν όλοι άλλοι, αλλά όχι εγώ…
Δανάη Μπασαντή
