«Με ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση, γνωστοποιούμε την πολύ σημαντική δωρεά προς το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή του παλαίμαχου σκηνοθέτη, Γιώργου Δάμπαση, ο οπίος υπήρξε ως γνωστόν γνωστόν, από τους βετεράνους της Δημόσιας Τηλεόρασης. Η δωρεά συνίσταται από ένα τεράστιο ψηφιοποιημένο οπτικοακουστικό υλικό, το οποίο καλύπτει γυρίσματα πολιτιστικού περιεχομένου χιλίων περίπου ωρών. Ακάματος, ενθουσιώδης δραστήριος, εραστής του ωραίου, με ζήλο και αυταπάρνηση επί μισό σχεδόν αιώνα κατέγραψε με το φακό του ό,τι πιστεύει ότι πρέπει να διαφυλαχθεί από την παρακμή και την επέλαση της λήθης.
Εκτός από την πλήρη καταγραφή των δραστηριοτήτων του δικού μας Ιδρύματος, από την αρχή της λειτουργίας του μέχρι σήμερα, έχει καταγράψει δραστηριότητες και άλλων πολιτιστικών Ιδρυμάτων, μουσείων και αρχαιολογικών χώρων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ιδιαίτερα στην Ευρώπη και την Αμερική: Ενδιαφέρον παρουσιάζει το αρχαιολογικό οδοιπορικό στα παράλια της Μικράς Ασίας, από την Αλικαρνασσό έως την Τροία. Ένα σημαντικό μέρος του αρχείου αναφέρεται στα νησιά των Κυκλάδων και ιδιαίτερα την Άνδρο, όπου εκτός από την πλήρη καταγραφή των εκκλησιών και των μοναστηριών, με οξυδέρκεια και οξυμένη οπτική αντίληψη ήθη, έθιμα, ιδιόμορφες πτυχές της κοινωνικής ζωής και μαρτυρίες ανθρώπων, προκειμένου οι καταθέσεις τους να διασωθούν από τον φυσικό νόμο της φθοράς του χρόνου»
Με αυτά τα λόγια ο Κυριάκος Κουτσομάλλης «υποδέχεται» την προσφορά του Ανδριώτη σκηνοθέτη Γιώργου Δάμπαση, στο Ίδρυμα Β. και Ε. Γουλανδρή και με την ευκαιρία της σημαντικής αυτής δωρεάς, το Ίδρυμα αναλαμβάνει την υποχρέωση να την αξιοποιήσει με διαρκείς προβολές, δανεισμούς στα σχολεία και παιδαγωγικά προγράμματα.
Με αυτή την ευκαιρία αναδημοσιεύουμε από το ηλεκτρονικό περιοδικό του Ιδρύματος Γουλανδρή το κείμενο της Κάτιας Καλλιτσουνάκη το οποίο παρέχει πληροφορίες για την διαδρομή του Γιώργου Δάμπαση και την δωρεά του.
Γράφει η Κ. Κ.: «Είχα την τύχη να γνωρίσω τον Γιώργο Δάμπαση το 1984, στό ξεκίνημα της επαγγελματικής μου σταδιοδρομίας, και να συνεργαστώ μαζί του χωρίς ακόμα τότε να έχω συνειδητοποιήσει ότι μαθητεύω δίπλα σε ένα «ιστορικό» πρόσωπο της ΕΡΤ. Αν και ο ίδιος αρνείται γελώντας αυτό τον χαρακτηρισμό, είναι γεγονός ότι ήταν ο πρώτος τηλε-σκηνοθέτης που προσελήφθη το 1965 στην τότε Πειραματική Τηλεόραση, συμβάλλοντας μαζί με ένα μικρό αλλά εκλεκτό επιτελείο δημοσιογράφων και τεχνικών υπό τη διεύθυνση του Αναστάσιου Πεπονή, στη δημιουργία του πρώτου ελληνικού τηλεοπτικού καναλιού του ΕΙΡ, μετέπειτα ΕΙΡΤ και τέλος ΕΡΤ.
Απόφοιτος της Παντείου, με σπουδές τηλεοπτικής σκηνοθεσίας και παραγωγής στο London School of Television, Production and Direction, λογοτεχνίας στο Princeton College και αργότερα σκηνοθεσίας και ηλεκτρονικής δημοσιογραφίας στο Thompson Foundation της Γλασκώβης, ο Γ. Δ. δραστηριοποιήθηκε με επιτυχία τόσο στον τομέα της μουσικής ψυχαγωγίας όσο και στον τομέα των πολιτιστικών και επιμορφωτικών ντοκυμανταίρ. Από τις εκατοντάδες εκπομπές που σκηνοθέτησε μέχρι τη συνταξιοδότηση του το 2000 από την ΕΡΤ, ο ίδιος ξεχωρίζει τη μουσικοθεατρική σειρά «Ιστορία γραμμένη με νότες» σε κείμενα του θεατρολόγου Θόδωρου Χατζηπανταζή, τα μουσικά αφιερώματα σε Έλληνες συνθέτες (Χατζιδάκις, Θεοδωράκης, Μαρκόπουλος, Λεοντής, Μούτσης Χαλαρής κ.α.),τις σειρές «Αρχαιολογία» και «Αρχαιολογικές Ξεναγήσεις» σε κείμενα διακεκριμένων αρχαιολόγων όπως ο Μανώλης Ανδρόνικος, η Έβη Τουλούπα ο Βασίλης Λαμπρινουδάκης, η Ηώ Ζερβουδάκη, ο Δημήτρης Παντερμαλής κ.α. τη σειρά «Αιγαίο, Ρίζα και Διάρκεια» σε κείμενα του Ματθαίου Μουντέ, τα αφιερώματα στους ποιητές Ανδρέα Εμπειρίκο και Οδυσσέα Ελύτη, και το εβδομαδιαίο πολιτιστικό μαγκαζίνο «Συνεικόνες».
Ένας άνθρωπος δημιουργικός και ανήσυχος όπως ο Γ.Δ., δεν υπήρχε περίπτωση να αποσυρθεί από την ενεργό δράση μετά την συνταξιοδότησή του. Η αγάπη του για την ιδιαίτερη πατρίδα του την Άνδρο, και γενικότερα για τις Κυκλάδες, τον ώθησαν να θέσει υποψηφιότητα για τη Νομαρχία Κυκλάδων και νε εκλεγεί για δυο τετραετίες Νομαρχιακός Σύμβουλος και Πρόεδρος της Επιτροπής Τουριστικής Προβολής των Κυκλάδων. Από την θέση αυτή ανέδειξε μέσα από τα δικά του ντοκυμανταίρ, τους αρχαιολογικούς χώρους, τα μουσεία, τα πνευματικά ιδρύματα, την αρχιτεκτονική, τα λαϊκά έθιμα, τις παραδόσεις και την τοπική κουζίνα των 24 νησιών, προβάλλοντας επίσης, μέσα από ειδικά αφιερώματα επιστήμονες, καλλιτέχνες και λογοτέχνες που σχετίζονται με αυτά ή που συμμετείχαν σε τοπικές πολιτιστικές δραστηριότητες. Ανάμεσα τους ο αρχιτέκτων Γιάννης Λυγίζος, ο ιστορικός Δημήτριος Πολέμης, ο ακαδημαϊκός ΜιχάληςΤιβέριος, η αρχαιολόγος Λυδία Πάλαιοκρασσά, ο καθηγητής πληροφορικής του Μ.Ι.Τ. Μιχάλης Δερτούζος, οι ζωγράφοι Σωτήρης Σόρογκας και Παύλος, ο γλύπτης Θόδωρος οι συγγραφείς Ιωάννα Καρυστιάνη και Μαρίνα Καραγάτση κ,α.
Τα ντοκυμανταίρ αυτά μαζί με εκείνα των εκθέσεων του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο που γύρισε από το 1986 μέχρι το 2013, στα οποία είχα τη χαρά να συνεργαστώ μαζί του ως σύμβουλος μουσικής, συνιστούν μια ολοκληρωμένη ενότητα του προσωπικού του αρχείου που καλύπτει ένα ευρύτατο πεδίο ενδιαφερόντων.
Τα τελευταία χρόνια ο Γ. Δ. εμπλούτισε το αρχείο του γυρίζοντας μια σειρά ντοκυμανταίρ με θέμα τις ελληνικές αρχαιότητες που βρίσκονται σε μουσεία του εξωτερικού. Ταξιδεύοντας στην Ευρώπη, στη Μικρά Ασία και στην Αμερική συγκέντρωσε και αξιοποίησε ένα εντυπωσιακό σε όγκο υλικό, ενώ παράλληλα αποτύπωσε τους αρχαιολογικούς χώρους και τα μνημεία της Μεγάλης Ελλάδας στη Ν. Ιταλία και τη Σικελία, καθώς και των μικρασιατικών παραλίων από την Αλικαρνασσό μέχρι την Τροία.
Με την πεποίθηση πως η φυσική κατάληξη ενός αρχείου είναι η δωρεά του σε έναν επίσημο φορέα ώστε μέσω της τεχνολογίας να καταστεί προσιτό σε κάθε ενδιαφερόμενο, ο Γ. Δ. δώρισε το 2013 το αρχείο του στο Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή. Μια επιλογή απολύτως αναμενόμενη για όσους γνωρίζουμε τη στενή σχέση του με αυτό από την έναρξη της λειτουργίας του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Άνδρου. Το Ίδρυμα αποδεχόμενο τη δωρεά, ολοκλήρωσε πρόσφατα την ψηφιοποίηση του αρχείου και προτίθεται να το εντάξει στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Αθήνας μόλις ολοκληρωθεί η κατασκευή του, την οποία ο Γ.Δ. παρακολουθεί από κοντά, συλλέγοντας υλικό για το νέο του ντοκυμανταίρ με τίτλο «Ένα Μουσείο Γεννιέται».
Κάτια Καλλιτσουνάκη Παραγωγός Τρίτου Προγράμματος Ελληνικής Ραδιοφωνίας
