Του Διαμαντή Μπασαντή
Δημοσιογράφου ΕΣΗΕΑ
Μπήκαμε πλέον στο γήπεδο των δημοτικών εκλογών. Σε επτά μήνες θα στηθούν, για πρώτη φορά, κάλπες για την ενιαία αυτοδιοίκηση της Άνδρου. Επτά μήνες στην πολιτική φαντάζουν εξαιρετικά μεγάλο διάστημα. Και είναι. Ο πολιτικός χρόνος είναι ταχύτατος και μπορεί σε μέρες να συμπυκνώνει πάρα πολλά γεγονότα και καταστάσεις. Μπορεί όμως οι επτά μήνες να είναι και ένα πολύ μικρό διάστημα. Εξαρτάται από το για ποια πολιτική μιλάμε.
Αν θέλουμε να μιλήσουμε για μια πολιτική που συνεγείρει συνειδήσεις και οργανώνει από τα κάτω τον κόσμο επτά μήνες είναι σύντομο διάστημα. Κι αυτό γιατί οι επτά μήνες είναι ουσιαστικά μόνο τρεις. Ήτοι, ένα 10ήμερο το Πάσχα, ένα 3ήμερο του Αγίου Πνεύματος, και 60-70 μέρες το καλοκαίρι. Και μετά «από Αύγουστο χειμώνα», που έλεγαν και οι παλαιότεροι. Όπως πρόβλημα είναι και το διπλό εκλογικό σώμα. Γιατί στην Άνδρο σήμερα έχουμε δύο εκλογικά σώματα και τρεις περιοχές να καλύψουμε. Το πρώτο είναι το εκλογικό σώμα αυτών που ζουν μόνιμα στο νησί και το δεύτερο αυτών που κατάγονται ή επισκέπτονται τακτικά το νησί και ζουν στην Αθήνα.
Άρα, για να βρει κάποιος το ανδριώτικο εκλογικό σώμα μαζί έχει μόνο ένα τρίμηνο. Τον υπόλοιπο χρόνο είναι αναγκασμένος είτε να τρέχει στο μισοάδειο νησί είτε στις συναθροίσεις της Αθήνας. Η κατάτμηση του χρόνου είναι ένα πρόβλημα και η διάσπαση των εκλογέων σε Άνδρο και Αθήνα είναι ένα άλλο πρόβλημα. Και τα προβλήματα αυξάνουν καθώς αυτή τη φορά έχουμε να κάνουμε με την πολιτική κάλυψη ολόκληρου του νησιού. Ενός νησιού που όπως γράφαμε και την προηγούμενη φορά ήταν και είναι διαιρεμένο γεωγραφικά, κοινωνικά, οικονομικά. Αναλυτικά:
Στην Υδρούσα οικονομία και κοινωνία οργανώνονται σήμερα γύρω από το λιμάνι του Γαυρίου και το τουριστικό Μπατσί. Η κοινωνία της Υδρούσας έχει ως άξονα τον τουρισμό και τις κατασκευές. Η επέκταση των δραστηριοτήτων και των οικισμών έφερε νέους κατοίκους. Επιπλέον, η εγγύτητα με την Ραφήνα έφερε και αρκετούς μόνιμους παραθεριστές που ορισμένοι εγκαταστάθηκαν στον τόπο. Η αυξητική τάση των ψηφοφόρων σε κάθε εκλογική αναμέτρηση το αποδεικνύει.
Στη Χώρα οικονομία και κοινωνία οργανώθηκαν εδώ και χρόνια γύρω από το διοικητικό κέντρο (δημόσιες υπηρεσίες, τράπεζες, κοινή ωφέλεια κλπ), αλλά και την ναυτιλία (αρκετοί ναυτικοί υπάρχουν ακόμα στα ανδριώτικα καράβια). Η αγροτική παραγωγή έχει παρακμάσει. Όμως, οι κατασκευές πάνε αρκετά καλά καθώς πολλοί κάτοικοι χτίζουν νέα ή ξαναφτιάχνουν τα παλιά σπίτια τους. Ακόμα ο τουρισμός στη Χώρα είναι περιορισμένος. Η συντριπτική πλειοψηφία των επισκεπτών είναι Έλληνες και είτε έχουν σπίτι είτε απλώς έρχονται ως επισκέπτες το καλοκαίρι για την γραφική Χώρα και τα σημαντικά μουσεία. Ο σταθερός αριθμός των εκλογέων εδώ και χρόνια καταδεικνύει τις δυνατότητες, αλλά και τις αδυναμίες της περιοχής.
Στο Κόρθι τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. Η πλειοψηφία των κατοίκων έχει φύγει. Το λιμάνι είναι μακριά. Όπως, μακριά είναι και το διοικητικό κέντρο. Η κτηνοτροφία έχει μια μικρή βάση. Αλλά η αγροτική παραγωγή έχει εγκαταλειφθεί και η ναυτιλία είναι περιορισμένη. Οι νέοι, όπου και αν υπάρχουν, είναι λιγοστοί. Ο μειούμενος αριθμός εκλογέων και η αδυναμία ύπαρξης μιας κάποιας υποτυπώδους δημοτικής αντιπολίτευσης αποτυπώνει κοινωνική παρακμή.
Μέχρι σήμερα όλοι οι τοπικοί άρχοντες συχνά έδειχναν αυξημένο τοπικισμό, ενώ οι εξουσίες εύκολα μπερδεύονταν ανάμεσα τους. Έτσι, καθένας κοίταζε να φορτώσει τις ευθύνες στους άλλους. Η πολυαρχία οδηγούσε εύκολα στη στασιμότητα. Και το νησί πορευόταν στο πέλαγος χωρίς πυξίδα.
Επιπλέον, μέχρι σήμερα οι υποψήφιοι συγκροτούσαν υποψηφιότητες μέσα από παλιές ξεπερασμένες μεθόδους. Απευθύνονταν σε μικρές περιοχές και σε περιορισμένες αποστάσεις. Έτρεχαν μόνο τους δύο τελευταίους μήνες να «ψαρέψουν» στελέχη και εκλογείς. Μικρός τόπος και μικρός τρόπος. Ο θρίαμβος της μικροπολιτικής και του μικροκομματισμού. Κάπως έτσι δόθηκαν χρίσματα για επιχρίσματα. Έτσι, «πέτυχαν» μερικοί στη γειτονιά τους και αδιαφόρησαν για το νησί τους. Και έτσι «κατάφεραν» άλλοι να σταδιοδρομήσουν ως «ψιθυριστές» μιας μικρής αγοράς σταματώντας μελέτες και έργα αποκλείοντας κάποιους άξιους και ικανούς.
Τώρα όμως πολλά αλλάζουν. Όποιος εκλεγεί είτε παλαιός είτε καινούριος πρέπει να συμπεριλάβει στην οπτική του το σύνολο του νησιού. Αν συνεχίσει στο παλιό τοπικιστικό και μικροπολιτικό μοτίβο, ο νέος δήμαρχος, σύντομα θα χάσει «τα αυγά και τα πασχάλια». Μέχρι τώρα τα κατά καιρούς πολιτικά «ναυάγια» ήταν τοπικά. Εύκολα κρύβονταν στις μικρές και απομονωμένες κοινωνίες, αλλά και στις προσωπικές αντιθέσεις τους. Τώρα τα ακροατήριο του νησιού μεγαλώνει. Και τα όποια «ναυάγια» στο νέο ΔΣ θα έχουν μεγαλύτερη απήχηση. Η νέα δημοτική αρχή μιλά για όλο το νησί και την ακούει όλο το νησί. Και θα κληθεί να διαμορφώσει μια κοινή προοπτική για όλη την Άνδρο στο νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον των Κυκλάδων.
Τέλος, ως προς τους υποψηφίους, τους σχεδιασμούς και τους διαφαινόμενους συσχετισμούς όλα πια είναι στο τραπέζι. Είναι προφανές πως για να αντληθούν ψήφοι σε όλη την Άνδρο των τριών περιοχών και των δύο εκλογικών σωμάτων δεν αρκούν λίγοι άνθρωποι σε ένα μέρος του νησιού. Χρειάζεται τα υπάρχοντα σχήματα να βρουν συμμάχους και συνεργάτες παντού.
Ήδη έχουν αρχίσει οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των διαφόρων ομάδων για την ενιαία δημαρχία. Μέχρι τώρα δεν βρέθηκε κάποιος ικανός να «ξεπεταχτεί» μπροστά και να δημιουργήσει «κίνημα» με την υποψηφιότητα του και τις απόψεις του. Όλα, λοιπόν, δείχνουν πως πάμε πλέον σε συγκρότηση σχημάτων μέσω διαπραγματεύσεων και εξισορροπήσεων με ότι αυτό σημαίνει. Και εδώ φυσικά θα μετρήσουν οι συσχετισμοί και οι διαπραγματευτές. Γεγονός που δίνει, καλώς ή κακώς, σαφές προβάδισμα σε όσους έχουν την εξουσία. Αλλά και σε εκείνους που έχουν παρελθόν και εμπειρία από την άσκηση μιας τέτοιας πολιτικής…
