Η Άνδρος δεν είναι μόνο αυτό που βλέπουμε. Αλλά είναι και μια ιστορία. Το νησί υπήρξε πόλος μεγάλης ναυτιλιακής ανάπτυξης, αλλά και πόλος για τις φυσικές ομορφιές του. Μια ακόμα απόδειξη είναι πως το 2010 και το 2011 το Γραφείο Τύπου της Ελλάδας στο Πεκίνο σε δύο εκδόσεις του για την Ελλάδα που κυκλοφόρησαν στην Κίνα επέλεξε εξώφυλλα που παραπέμπουν στην Άνδρο.
Το 2010 σε ένα καλογραμμένο ιστορικό αφιέρωμα για την ελληνική ναυτιλία η Άνδρος είναι εμμέσως παρούσα σε πολλά σημεία. Είναι παρούσα στην εξέλιξη της ναυτιλίας κατά 19ο και τον 20ο αιώνα. Είναι παρούσα στις αναφορές των πρώτων ατμοπλοίων στα οποία υπήρξε πρωτοπόρος. Αλλά κυρίως είναι παρούσα στο εξώφυλλο και στο οπισθόφυλλο με τις σπουδαίες αφίσες του ιστορικού υπερωκεανίου «Πατρίς» των Εμπειρίκων, το οποίο άνοιξε το δρόμο προς την Αμερική.
Η Εθνική Ατμοπλοΐα της Ελλάδος, των Εμπειρίκων, κυριάρχησε στον χώρο των υπερωκεανίων για 30 ολόκληρα χρόνια (από το 1908 μέχρι το 1937). Στη συνέχεια στον χώρο κυριάρχησε η άλλη μεγάλη ανδριώτικη εφοπλιστική οικογένεια των Γουλανδρήδων (από το 1939 μέχρι το 1971).
Το 2011 το γραφείο τύπου στο Πεκίνο εξέδωσε τεύχος που είναι αφιερωμένο στα 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη. Του ποιητή που ύμνησε το Αιγαίο, τις Κυκλάδες και επισκέφθηκε την Άνδρο πάρα πολλές φορές με τον Ανδρέα Εμπειρίκο.
Σε μια από τις επισκέψεις του αυτές παραπέμπει και το κολάζ του εξωφύλλου της έκδοσης. Σε πρώτο πλάνο ο Οδυσσέας Ελύτης. Και πίσω η Αγία Θαλασσινή και το χειμωνιάτικο πέλαγος. Εξωκλήσι και ποιητής μοιάζει να «ταξιδεύουν» στη φουρτουνιασμένη θάλασσα.
Όμως Άνδρος και Κίνα έχουν και άλλη σχέση εδώ και αρκετά χρόνια. Είναι μια σχέση στην παιδεία. Σημαντικός ανδριώτης επιχειρηματίας, που ασχολείται με τη ναυτιλία, συνέβαλε αποφασιστικά εδώ και αρκετά χρόνια στη χρηματοδότηση έδρας νεοελληνικών σπουδών στη Σαγκάη.
Το παραπάνω το ανακάλυψα τυχαία. Ήμουν ένα κυριακάτικο πρωινό στο σπίτι του, στην περιοχή της Χώρας. Και συνάντησα εκεί τον πολιτιστικό ακόλουθο της Κίνας στην Ελλάδα. Ξαφνιαστήκαμε. Είχαμε γνωριστεί το φθινόπωρο του 2006 στο Πεκίνο. Ήμουν προσκεκλημένος με αντιπροσωπεία ελλήνων συγγραφέων και ήταν ο μεταφραστής στις επίσημες συναντήσεις μας με την κινέζικη ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού. Και ξανασυναντηθήκαμε 5 χρόνια αργότερα στην Άνδρο.
Μετά το αρχικό ξάφνιασμα μου εξήγησε πως υπήρξε υπότροφος στην εν λόγω έδρα νεοελληνικών σπουδών της Σαγκάης που χρηματοδοτείται από Ανδριώτες! Αλήθεια, πόσο μικρός μπορεί να είναι ο κόσμος κάποιες φορές;
Κάποτε ο Σεφέρης έγραψε πως «η Ελλάδα ταξιδεύει». Παραφράζοντας τον μπορούμε να πούμε πως και «η Άνδρος ταξιδεύει». Αυτή που ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο είναι η Άνδρος της οικονομίας, της κουλτούρας και της παιδείας…
ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΜΠΑΣΑΝΤΗΣ
