Η Άνδρος από μόνη της είναι ένα νησί αρχοντικό, όπου θα βρισκόμουν για μόλις 24 ώρες προκειμένου να το ανακαλύψω. Σάββατο μεσημέρι παίρνοντας το πλοίο από τη Ραφήνα, φθάνω στο Γαύριο, το λιμάνι του νησιού και κατευθύνομαι προς τη Χώρα.
Ο δρόμος με θέα και εντυπωσιακά τοπία παράλληλα σχεδόν με τη θάλασσα και καθώς βραδιάζει εισερχόμενος στους δρόμους της Χώρας, δεν αργείς να καταλάβεις την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική της, με παράδειγμα το εντυπωσιακό κτίριο που στεγάζεται η Καϊρειος Βιβλιοθήκη, όπως και το φωτισμένο νεοκλασικό ξενοδοχείο, ΄΄Μικρά Αγγλία΄΄, που σου θυμίζει την ομώνυμη ταινία που γυρίστηκε με επιτυχία προ ετών στο νησί. Η Άνδρος, αν και τέλη άνοιξης, είναι για βόλτες στα στενά της, ξεκινώντας από τον κεντρικό μαρμαρόστρωτο δρόμο της Αγοράς, τη Γεωργίου Εμπειρίκου, με τα μαγαζιά και τα ζαχαροπλαστεία. Η πλατεία Γηροκομείου, με τη στήλη των Πεσόντων Ανδρίων, η Εμπειρίκειος Επαγγελματική Σχολή, η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου, η πλατεία Καϊρη με τη μαρμάρινη κρήμη Καμπάνη του 1818, ο μεγάλος πλάτανος και το αρχαιολογικό μουσείο. Στο αριστερό σου χέρι, δαιδαλώδη στενάκια, σκαλοπάτια που σε οδηγούν σε άλλα στενά και πάντα σε πάνε προς τη θάλασσα, με πιο εντυπωσιακά εκεί όπου βρίσκεται σήμερα το μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, με τα εντυπωσιακά εκθέματα, από Τουλούζ Λωτρέκ ως Κ. Τσόκλη. Και αν κατέβεις τα σκαλιά, εκεί δίπλα στα βράχια, αντικρίζεις τον φάρο Τουρλίτη, που είναι μοναδικός στην Ελλάδα που έχει χτιστεί πάνω σε βράχο μέσα στη θάλασσα. Το να χάνεσαι στα στενάκια στο Παραπόρτι, τη συνοικία με τα πέτρινα σκαλιά και τις αυλές, εκεί που έμεινε ο Θεόφιλος Καϊρης ή πιο κάτω στο Νημποριό, αποτελεί μοναδική εμπειρία. Το πρώην ΄΄Ξενία΄΄ του Άρη Κωνσταντινίδη θυμίζει μια άλλη εποχή για την Άνδρο. Η Χώρα το βράδυ έχει μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα με τα καφενεία της, με τα αρχοντικά καπετανόσπιτα να βρίσκονται παντού γύρω σου.
Επόμενο πρωί, παίρνω το δρόμο για το Μπατσί, ίσως το πιο τουριστικό μέρος του νησιού, για βόλτα μπροστά στη θάλασσα με τις βάρκες και στα μαγαζιά του χωριού. Επιστροφή μεσημέρι στη Χώρα, στον Ναυτικό όμιλο και για ακόμη περισσότερες εικόνες από αυτή, όπως την Πόρτα, με το αρχοντικό Βροντίση και την παλιά πόλη, με τα μεσαιωνικά βενετσιάνικα σπίτια, η διαδρομή, καθώς περνάς από τον τοπικό κινηματογράφο που έχει αφίσα στον τοίχο της ταινίας ΄΄Μικρά Αγγλία΄΄, το Ναυτικό μουσείο, στα στενά προς την πλατεία της Ρίβας, που είναι δωρεά των Εμπειρίκων επί δημαρχίας Πολέμη και ο Αφανής Ναύτης, το εντυπωσιακό άγαλμα του Τόμπρου, με τον σάκο στον ώμο και την μισογκρεμισμένη τοξωτή γέφυρα απέναντί του, την Καμάρα, που να ενώνει το βράχο (το ενετικό Κάτω κάστρο), που μάλιστα κάποιοι τολμηροί, λόγω κρύου, έκαναν τις βουτιές τους εκεί. Και παντού Εμπειρίκος. Επιστροφή πίσω στην πλατεία και λίγο πριν να αποχαιρετήσω το νησί δεν παρέλειψα να δοκιμάσω τα περιβόητα αμυγδαλωτά και τους κουραμπιέδες της Άνδρου στα παραδοσιακά ζαχαροπλαστεία στον πεζόδρομο της Χώρας.
Ένα εικοσιτετράωρο στην Άνδρο και χωρίς να είναι καλοκαίρι, δεν σου δίνει τη δυνατότητα ή την τύχη θα πω, να πας στις Στενιές, στο κάστρο της Φανερωμένης, στους νερόμυλους, στον πύργο του Αθηναίου, στο σπήλαιο του Αλαδινού, στα παλιά μεταλλεία, στην πηγή Πιθάρα, στον πύργο του Αγ. Πέτρου ή στα χωριά του Κορθίου.
Τα παραπάνω που δεν πρόλαβα να δω και οι βουτιές που δεν έκανα στα Άχλα, ίσως την καλύτερη παραλία του νησιού, που παραμένει δυσπρόσιτη, στης Γριάς το πήδημα, με τον ορθόλιθο και το μύθο που λέγεται για το όνομά της που πήρε από την εποχή της Τουρκοκρατίας, την Παραπορτιανή, το Νημποριό, τα Γιάλια, τη Βόρη με το ναυάγιο και το Ζόρκο, από τις ωραιότερες παραλίες, μου δίνουν το κίνητρο να ξαναεπισκεφθώ την Άνδρο, το νησί των εφοπλιστών, των καπεταναίων και αυτών που προτιμούν να δουν τις Κυκλάδες με άλλο μάτι, πιο γνήσιες, πιο ατόφιες, μακριά από τον μαζικό τουρισμό.
Νεκτάριος Καλαντζής
Οικονομολόγου, Κοινωνιολόγου, Δ. Σ. Δήμου Παλλήνης
