Της Μαρίας Σγουρίδου – Αρχιτέκτων
Η Xώρα της Άνδρου, μια πλούσια θαλασσινή πολιτεία, συνεχίζει να αναπτύσσεται δυναμικά, διατηρώντας αφενός τη μνήμη του τόπου και αποκτώντας αφετέρου ένα σύγχρονο αστικό πρόσωπο, χάνοντας όμως την σχέση της με την θάλασσα. Μια σχέση που αποτελεί την φυσική και ιστορική της αναφορά.
Αρκεί ένας περίπατος στην παραλία του Νειμποριού για να διαπιστώσει κανείς τις παρεμβάσεις του σύγχρονου πολιτισμού μας στο παραθαλάσσιο φυσικό τοπίο και στην συνέχεια τις αρνητικές επιπτώσεις τους, με κάθε μορφής αυθαιρεσία και ασυδοσία., απαξιώνοντας το παρελθόν του νησιού και δημιουργώντας έναν τόπο αποκομμένο, με αδρανή συμπεριφορά απέναντι στην Χώρα.
Αναμφίβολα η ολοκληρωμένη ανάπλαση και η αναβάθμιση της παραλιακής ζώνης του Νειμποριού θα όφειλαν να αποτελούν για όλους άμεση προτεραιότητα.
Επιδίωξη της αναπτυξιακής αυτής αστικής παρέμβασης, θα πρέπει να είναι η ανάδειξη της παραλίας σε τόπο αναψυχής με τρόπο βιώσιμο, δηλαδή: περιβαλλοντικά ευαίσθητο, κοινωνικά ισορροπημένο και οικονομικά ανταποδοτικό. Σκόπιμο ίσως, η μελέτη ανάπλασης να έπρεπε αφενός μεν να ενσωματώσει όλες τις επιμέρους υπάρχουσες μελέτες και ενότητες σε μία ενιαία αντιμετώπιση και αφετέρου να συνδυαστεί με μια οικονομοτεχνική προσέγγιση, που να εξετάζει τις αειφόρους παραμέτρους σχεδιασμού του χώρου.
Σε κάθε όμως περίπτωση οι παρεμβάσεις πρέπει να αξιοποιήσουν το υπάρχον φυσικό και πολιτιστικό τοπίο, διασφαλίζοντας συνεκτικότητα, ανάδειξη της μνήμης του τόπου, αισθητική και περιβαλλοντική αναβάθμιση του τοπίου, συνεπή βιοκλιματική προσέγγιση, αντοχή στο χρόνο. Να δημιουργήσουν έναν πόλο αναψυχής με χρήσεις και συνέργειες τοπικού και υπερτοπικού χαρακτήρα, που μπορούν σημαντικά να συμβάλουν στη ανάπτυξη της Χώρας της Άνδρου και του νησιού ευρύτερα.
Σε όλο το μήκος της παραλίας εντοπίζονται διακριτές ενότητες με ποικίλα χαρακτηριστικά και διαφορετικά προβλήματα η κάθε μια.
* Η περιοχή της Πλακούρας, με το γραφικό εκκλησάκι της Αγ. Θαλασσινής, όπου τελούνται πολλοί γάμοι το καλοκαίρι,
* Η περιοχή του εγκαταλελειμμένου ξενοδοχείου ΞΕΝΙΑ, που έχει υποστεί μεγάλες φθορές και αποτελεί επικίνδυνο πέρασμα για τους περίοικους και τους τουρίστες. Οι μέχρι τώρα δε εξαγγελίες για αξιοποίηση έχουν αποβεί άκαρπες,
* Το τμήμα με τα σπίτια και τις ταβέρνες σε άμεση γειτνίαση με την θάλασσα, που έχει διαμορφωθεί με τις εκάστοτε ιδιωτικές πρωτοβουλίες, βρίσκεται σε πλήρη εγκατάλειψη
* Η περιοχή εκβολής του ρέματος με το γεφύρι και η πλατεία στάθμευσης αυτοκινήτων παρουσιάζει έναν αδιάφορο αδιαμόρφωτο δημόσιο χώρο
* Η οργανωμένη παραλία του Νειμποριού, σε άμεση επαφή με τον δρόμο, τις ταβέρνες και τις καφετέριες με άπειρα λειτουργικά προβλήματα, κυρίως δε το κυκλοφοριακό χάος, που δημιουργείται την θερινή περίοδο.
* Η περιοχή του Ναυτικού Ομίλου με τις υποτυπώδεις ναυταθλητικές εγκαταστάσεις και το εστιατόριο.
* Το αλιευτικό καταφύγιο, που η κατασκευή του βρίσκεται σε εξέλιξη.
* Το εν εφεδρεία εργοστάσιο της ΔΕΗ, που προβλέπεται η κατάργηση του, μετά την διασύνδεση του νησιού με το Λαύριο.
* Το ακρομώλιο με τις πρόχειρες κατασκευές.
Ειδικότερα, η ανάπλαση κατά τη γνώμη μας οφείλει να θέσει τους εξής στρατηγικούς στόχους:
* οργάνωση του κυκλοφοριακού δικτύου και η διασφάλιση παρακαμπτήριας οδού, με σκοπό την αποφόρτιση της περιοχής από την κίνηση των αυτοκινήτων, ειδικά τους μήνες του καλοκαιριού, και την κατά το δυνατό απόδοση του χώρου στους πεζούς και ποδηλάτες.
* επίλυση του προβλήματος των χώρων στάθμευσης,
* σύνδεση της παραλιακής ζώνης με τον αστικό ιστό και τη Χώρα της Άνδρου,
* οργάνωση όλων των επιμέρους ενοτήτων του χώρου με τρόπο λειτουργικό και αρχιτεκτονικά δομημένο, αναδεικνύοντας τις φυσικές και πολιτιστικές ποιότητες του χώρου και ενσωματώνοντας νέες χρήσεις.
* λειτουργική και αντιληπτική ενοποίηση της παραλίας, ένταξη στο τοπίο, αναβάθμιση του περιβάλλοντος και του μικροκλίματος.
* υποστήριξη από χρήσεις που ενισχύουν την δυναμική ανάπτυξης του χώρου.
* η ανάδειξη σημαντικών σημείων και τοπόσημων, όπως το εγκαταλελειμμένο Ξενία (εφόσον αποκατασταθεί και ενσωματωθεί στη ζωή της πόλης) ή το εργοστάσιο της ΔΕΗ, με την λειτουργική ένταξη τους στην προτεινόμενη διαμόρφωση.
* διατήρηση και αναβάθμιση της υπάρχουσας οργανωμένης παραλίας του Νειμποριού με την προϋπόθεση της εύρυθμης λειτουργίας του βιολογικού καθαρισμού.
Ελπίζουμε ότι η νέα Δημοτική Αρχή θα μπορέσει να προχωρήσει σε ενέργειες που θα επιδιώξουν να δώσουν λύση και να αποκαταστήσουν τη διαρρηγμένη σχέση μεταξύ της Χώρας της Άνδρου και της παραλίας του Νειμποριού, αναστρέφοντας τη σημερινή εικόνα απαξίωσης που προσβάλλει όλους.
Σημ.: Η κ. Σγουρίδου είναι εταίρος του γραφείου Θύμιος Παπαγιάννης και Συνεργάτες, το οποίο έχει σημαντική εμπειρία σε μελέτες αναπλάσεων θαλασσίων μετώπων, όπως του Φαληρικού Όρμου, της δυτικής παραλίας Ρεθύμνου, της Δραπετσώνας κλπ.
