Η εκλογή για τέταρτη τετραετία στην εξουσία του κ. Γ. Γλυνού συνέπεσε με την κατακρήμνιση της επί χρόνια παράνομης και ασταθούς χωματερής στη θάλασσα. Το συμβάν δεν θα έπρεπε να ξαφνιάσει τους υπεύθυνους. Δεν ήταν ατυχία. Δεν ήταν αστοχία. Δεν ήταν φυσική καταστροφή. Ήταν μια προ πολλού αναγγελθείσα συμφορά.
Ήταν γνωστό σε όλους εδώ και χρόνια πως ο χώρος δεν πληρούσε καμία από τις προδιαγραφές ασφαλείας. Ήταν γνωστό εδώ και χρόνια πως ο τόπος και ο τρόπος της απόρριψης ήταν εγκληματικό λάθος. Ήταν γνωστή, εδώ και χρόνια, η υπερφόρτωση της χωματερής. Αλλά κανενός ποτέ δεν ίδρωσε το αυτί. Κανείς ανευθυνο-υπεύθυνος δεν θέλησε να αναλάβει το πολιτικό κόστος ώστε να βρεθεί ένας σωστός χώρος για τα σκουπίδια του νησιού.
Έτσι σήμερα μερικές από τις πλέον γραφικές παραλίες της Άνδρου σε ακτίνα τουλάχιστον 4 μιλίων (Πλάκα, Σχινιά, Αποθήκες, Χαλκολιμιώνας, Κόλυμπος, Παλαιόπολη), είτε κινδυνεύουν, είτε καταστράφηκαν, είτε ρυπάνθηκαν για άγνωστο διάστημα. Η Άνδρος που αγαπήσαμε δεν θα είναι ποτέ ξανά η ίδια…
Τι συνέβη…
Το βράδυ της 4ης Φεβρουαρίου 2011 εκατοντάδες χιλιάδες κυβικά μπάζων και οικιακών σκουπιδιών, εκατοντάδες τόνοι τοξικών απόβλητων της ΔΕΗ, δεκάδες τόνοι τοξικών απόβλητων μπαταριών και μηχανουργείων, χιλιάδες τόνοι πλαστικών, που μαζεύονταν στην παράνομη χωματερή του Στρόφιλα επί 30 ολόκληρα χρόνια κατακρημνίστηκαν από τα νερά του μπαζωμένου ρέματος στη θάλασσα. Ο μικρός γραφικός κολπίσκος «Σχινιά», το νεολιθικό λιμάνι της αρχαίας Ζαγοράς και του Στρόφιλα, πλάτους 220 μέτρα και μήκους 170 μέτρα40 μέτρα. Εκεί που κάποτε ήταν θάλασσα βάθους αλλού 7 μέτρων, εντός του κόλπου και αλλού βυθός βάθους 17 μέτρων, εκτός του κόλπου, σήμερα είναι μια νέα στεριά …από σκουπίδια! χάθηκε και στη θέση του δημιουργήθηκε μια τεράστια συμπαγής πλατφόρμα η οποία αποτελείται από …σκουπίδια! Η Άνδρος μεγάλωσε (!) κατά περίπου 50 ολόκληρα στρέμματα! Και επί πλέον απέκτησε και νέα υφαλοκρηπίδα, ένα νέο πρανές από σκουπίδια, που βγαίνει έξω από τον κόλπο 30-
Και η ολέθρια ρύπανση συνεχίζει να εξαπλώνεται απειλητικά, πάνω από τα δυτικά παράλια του νησιού, καθώς τα απόβλητα της θαλάσσιας πλέον χωματερής ταξιδεύουν με τα κύματα του νοτιά και με τα ρεύματα του Κάβο Ντόρο. Τόνοι σκουπιδιών σκούρου καφέ χρώματος που εμπεριέχουν και επιβλαβείς χημικές ενώσεις εξαπλώνονται στις παραλίες μας. Και το πρόβλημα θα γίνει μεγαλύτερο μιας και τα ψάρια (όσα γλυτώσουν), θα συνεχίσουν να ζουν και να τρέφονται σε αυτά τα νερά που πλέον επιβαρύνονται με τα βαρέα και τοξικά μέταλλα των αποβλήτων. Ο κίνδυνος τα τοξικά και τα καρκινογόνα αυτά συστατικά να μπουν στην ανθρώπινη διατροφική αλυσίδα είναι τεράστιος.
Οι υπεύθυνοι…
Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός πως οι υπόλογοι για την καταστροφή προσπαθούν σήμερα «να την κάνουν με ελαφρά πηδηματάκια». Δεν προκαλεί έκπληξη που επιχειρούν να χρεώσουν δικά τους λάθη και παραλείψεις …στη φύση! Τη φύση που βίαζαν επί πολλά χρόνια. Και η φύση είχε προειδοποιήσει εδώ και πολλά χρόνια…
Δεν προκαλεί έκπληξη που ορισμένοι εκ των διοικούντων επιχείρησαν να χρεώσουν την καταστροφή …στην τύχη! Όμως, συχνά την τύχη κάποιοι την προκαλούν. Αποκαλύπτουμε πως από 19/8/2003 υπάρχει επίσημη προειδοποίηση της πυροσβεστικής στους δημάρχους Άνδρου, Υδρούσας και Κορθίου για πιθανότητα να πάνε τα σκουπίδια στη θάλασσα λόγω της ρεματιάς. Όμως, οι δήμαρχοι έκαναν πως δεν έβλεπαν. Βλέπετε ο στρουθοκαμηλισμός ήταν και είναι πολιτικό ταλέντο της Άνδρου… και όχι μόνο.
Δεν προκαλεί έκπληξη πως οι διοικούντες επιχειρούν να διαμοιράσουν τις ευθύνες τους. Βεβαίως και έχουν ευθύνες και πολλοί προηγούμενοι. Να τους θυμίσουμε: Έχει σοβαρή ευθύνη ο επί 8ετία υπεύθυνος του Συνδέσμου Άνδρου και επί τετραετία δήμαρχος Άνδρου Δ. Γιαννίσης (1991-2002). Έχει σοβαρή ευθύνη ο επί 12ετία δήμαρχος Άνδρου Μ. Βάμβουκας (1995-1998 & 2003-2010). Έχει μέρος της ευθύνης ο επί 8ετία παρακολουθών απλώς το δράμα πρώην έπαρχος Γ. Μαλταμπές (2003-2010). Ακόμα σοβαρή ευθύνη έχει και ο επί 8ετία δήμαρχος Υδρούσας Κ. Θωμάς (2003-2010), που μόλις το 2009 κατάφερε και είδε το οριστικό αδιέξοδο. Ακόμα μεγάλες ευθύνες έχει ο επί 8ετία στη Χώρα και στο Σύνδεσμο Δήμων Άνδρου Ν. Θεολόγου (2003-2010). Όμως, οι ευθύνες των παραπάνω δεν μειώνουν τις ευθύνες του δημάρχου Γ. Γλυνού, ο οποίος ασχολείται συστηματικά με την χωματερή επί 12ετία (1999-2010) και σήμερα για τέταρτη τετραετία συνεχίζει να έχει πλέον την αποκλειστική ευθύνη (2011-2014). Τα χρόνια βαραίνουν καταλυτικά και πολλαπλασιάζουν τις ευθύνες του κ. Γ. Γλυνού.
Μετά την καταστροφή…
Αλήθεια τι έκαναν οι υπεύθυνοι μετά την καταστροφή; Μα ότι έκαναν και πριν: Τίποτα. Ο κ. Γλυνός προσπάθησε αρχικά να αποκρύψει την οικολογική καταστροφή από τα αθηναϊκά ΜΜΕ. Από κοντά και ορισμένοι κοντόφθαλμοι που προσπάθησαν να επιβάλουν σιωπή: «Για να μην το μάθουν οι τουρίστες»! Δεν τους ένοιαξε το οικολογικό κόστος και οι δραματικές επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών τους! Δεν τους ένοιαξε το πλήγμα που δέχτηκε η νεολιθική ιστορία του νησιού! Τους ένοιαξε μόνο να μην μαθευτεί το κακό!
Το βιβλικό μέγεθος της συμφοράς, αλλά και η απειλή για τα γύρω νησιά, έστρεψαν τους προβολείς της Ελλάδας στην Άνδρο. Η χωματερή του Στρόφιλα έγινε θέμα και θέαμα στα μεγάλα κανάλια και στις μεγάλες εφημερίδες της Αθήνας. Στο σημείο αυτό ο κ. Γλυνός «βγήκε» από την «εικόνα». Άφησε το θέμα στον αντιδήμαρχο Χώρας Λευτέρη Μπάλα. Του χρέωσε μάλιστα και την αμέλεια πως ρίχτηκαν και πάλι σκουπίδια στην κατεστραμμένη χωματερή! Άραγε σε ποιον θα χρεώσει τη φωτιά που άναψε από αυτανάφλεξη και έκαιγε επί μέρες γεμίζοντας τον αέρα και τους μπαξέδες της Χώρας με καρκινογόνες διοξίνες από τα πλαστικά;
Κάποια στιγμή ο δήμαρχος Γ. Γλυνός δήλωσε πως η Άνδρος θα στείλει τα σκουπίδια της με καράβι στα διπλανά νησιά (Σύρο, Μύκονο): «Γιατί το μισό νησί μας είναι χαρακτηρισμένο με το πρόγραμμα Natura και το άλλο μισό είναι αρχαιολογικοί χώροι». Μάθαμε πως π.χ. η μικρή, κοσμική, πυκνοκατοικημένη και φιλοξενούσα κάθε καλοκαίρι εκατοντάδες χιλιάδες επισκέπτες Μύκονος έχει χώρους για ένα σύγχρονο ΧΥΤΑ, ενώ η κατά πολύ μεγαλύτερη, ελάχιστα κοσμική, αραιοκατοικημένη και με περιορισμένο αριθμό καλοκαιρινών επισκεπτών Άνδρος δεν έχει κάπου 30-40 στρέμματα για να βάλει οργανωμένα τα σκουπίδια της!
Και οι άλλοι…
Αλλά για την χωματερή και την καταστροφή που προκάλεσε ενδιαφέρθηκαν και κάποιοι άλλοι. Πρώτος-πρώτος ο βουλευτής Κυκλάδων κ. Βρούτσης που έσπευσε να ρωτήσει: «Τι θα κάνει η κυβέρνηση στην Άνδρο»; Μα ότι και η προηγούμενη. Τίποτα. Αν δεν κάνουν κάτι οι πολιτικοί της Άνδρου δεν θα κάνουν τίποτα γι’ αυτούς οι κυβερνήσεις. Αλήθεια, πότε ενδιαφέρθηκε ο βουλευτής Κυκλάδων, για το χάλι της παράνομης χωματερής του Στρόφιλα; Ποτέ. Αδιαφόρησε διαχρονικά συμβάλοντας έτσι και αυτός για να φτάσουν τα σκουπίδια της Άνδρου στο Αιγαίο…
Μετά υπάρχουν οι Οικολόγοι-Πράσινοι. Αυτούς δεν τους είδαμε. Προφανώς είναι απασχολημένοι στην Ευρώπη με την ινδική κάναβη (!) και στην Ελλάδα με τους μετανάστες του μεγάρου της Υπατίας! Φαίνεται πως τους οικολόγους και τους οικολογούντες το Αιγαίο τους απασχολεί μόνο στις εκλογές μπας και πάρουν το 3%…τη εξαιρέσει του κ. Φρ. Καλλιβρούση που ως Ανδριώτης φαίνεται να ψάχνει εξ ιδίων για τα θέματα.
Ακολούθως υπάρχει ο κ. Κουβέλης. Αυτός και οι τρεις βουλευτές του δεν είναι οικολόγοι ή οικολάγνοι. Ήταν όμως οι μόνοι που συνυπέγραψαν μια σωστή ερώτηση στη Βουλή υπογραμμίζοντας: (α) Την διαχρονική παρανομία της χωματερής στην Άνδρο. (β) Την τεράστια καταστροφή στον αρχαιολογικό χώρο. (γ) Τις ανυπολόγιστες οικολογικές συνέπειες για το Αιγαίο.
Τέλος υπάρχει και η αντιπολίτευση της Άνδρου, που για δυόμιση εβδομάδες περίμενε την …έκτακτη (!) σύγκληση δημοτικού συμβουλίου! Και δεν έθεσε σε εγρήγορση τους υποψηφίους της σε όλο το νησί ώστε να ενημερώσουν κατοίκους. Ή, να βγάλουν ένα φυλλάδιο και να κάνουν μια ανοικτή συγκέντρωση για την τεράστια καταστροφή και τις ανυπολόγιστες συνέπειες. Και ακόμα δεν πίεσε αποφασιστικά την αδρανούσα διοίκηση του Δήμου ώστε να χωροθετήσει «εδώ και τώρα» ένα ΧΥΤΥ.
Ένα αδιέξοδο δελτίο
Μετά από όλα τα παραπάνω απέστειλε και ο Δήμος Άνδρου ένα επίσημο δελτίο τύπου (εφημερίδα «α» σελίδα 5) όπου: (α) Δεν πληροφορεί αναλυτικά για την καταστροφή και τις συνέπειες της, (β) Δεν λέει για άμεση έναρξη διαδικασίας χωροθέτησης ΧΥΤΥ. (γ) Και δηλώνει πως θα …λύσει το πρόβλημα των σκουπιδιών με την εφαρμογή της πειραματικής τεχνολογίας «ΣΟΥΚΟΣ»! (Πρόκειται για μια ελληνική τεχνολογική πατέντα που εφαρμόστηκε πιλοτικά μόνο στην Καλαμάτα …και απορρίφθηκε! Ο λόγος της απόρριψης η μη αξιοπιστία της μεθόδου)! (δ) Τέλος ο κ. Γλυνός δηλώνει πως με τη νέα τεχνολογία δεν θα χρειαστεί πλέον ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ! (Μόνο που στην Καλαμάτα και υπολείμματα υπήρχαν, αλλά και τόνοι σκουπιδιών που δεν επεξεργαζόντουσαν. Και όλα τα έριχναν στον ΧΥΤΑ τους)!
Δυστυχώς, για τον Δήμο Άνδρου δεν αρκεί η «επικοινωνία» για να «εξαφανίσουν» τα σκουπίδια, τον ΧΥΤΥ, αλλά και την τεράστια θαλάσσια καταστροφή που υπέστη το νησί.
Κι όμως υπάρχει λύση. Φτάνει κάποιοι στον Δήμο να καταλάβουν πως δεν είναι όλα «επικοινωνία». Το νησί πρέπει αύριο κιόλας να αποκτήσει δικό του ΧΥΤΥ. Ορθολογικά σχεδιασμένο και σωστά χωροθετημένο. Αυτό όσο πιο γρήγορα το καταλάβει ο κ. Γλυνός τόσο πιο γρήγορα θα υπάρξει λύση σε ένα πρόβλημα που απειλεί πλέον να καταστρέψει εντελώς την Άνδρο…
Συμπέρασμα
Την ευθύνη της μεγάλης καταστροφής την έχουν ακέραιη οι πολιτικοί που διαχειρίστηκαν τα της χωματερής της Άνδρου. Το κόστος όμως θα το πληρώνουν ακριβά η Άνδρος και οι Ανδριώτες. Και θα είναι πολλαπλό (οικολογικό, υγείας, οικονομικό κλπ). Οι πολιτικοί του νησιού ακόμα και μετά την καταστροφή κοιτάνε μόνο πως να μην πληρώσουν το πολιτικό κόστος που τους αναλογεί. Γι’ αυτό το ρημάδι το πολιτικό κόστος δεν έφτιαξαν έναν ΧΥΤΑ της προκοπής εδώ και πολλά χρόνια. Για αυτό το ρημάδι το πολιτικό κόστος άφησαν την Άνδρο τελευταία στις Κυκλάδες να πνίγεται στα σκουπίδια και στα λύματα. Αυτό το ρημάδι το πολιτικό κόστος τους απασχολεί και μετά την καταστροφή. Όσο αυτοί δεν θα πληρώνουν πολιτικό κόστος τόσο η Άνδρος θα πληρώνει το πολλαπλό κόστος που οι ίδιοι με την αδράνεια, τα ψέματα και τις υπεκφυγές τους εξακολουθούν να φορτώνουν στο νησί. Δυστυχώς…
Διαμαντής Μπασαντής
