Καπετάνιος και πλήρωμα 4- 5 άτομα στα μικρά ιστιοφόρα, 8 – 12 το πολύ στα μεγαλύτερα δουλεύουν όλοι σκληρά χωρίς συνορισιά από τα βαθιά χαράματα ως τη δύση του ήλιου και ακόμα πιο αργά χωρίς να έχουν συνάισθησι της έννοιας του χρόνου γιατί εκτός από τον Καπετάνιο κανείς άλλος δεν έχει ρολοι, ασχολούμενοι με όλες ανεξαιρέτως τις τρεχούμενες δουλειές του καραβιού τόσο στο σαβούρρωμα όσο και στη φόρτωση , στο χαπιάρισμα, στην ξεφόρτωση.
Αν πρόκειται να φορτώσουν γεννήματα ή καλαμπόκι ή όσπρια ή αλάτι σκουπίζουν καλά καλά τα αμπάρια και στρώνουν στα πανιόλα ψάθες, μουσαμάδες ή τσόλια ώστε το φορτίο να διατηρηθεί και παραδοθεί προπαντός καθαρό. Όλη την ημέρα δουλειά, ξεθεωτική σκυλίσια που λένε χωρίς ανάπαυλα, χωρίς ξεκούραση, χωρίς εξαιρέσιμες ημέρες, σκόλες και γιορτές δηλαδή. Αν ο Καπετάνιος ή ιδιοκτήτης είναι πολύ Θεοφοβούμενος, φυλάει τις πιο μεγάλες από τις γιορτές σ’αυτή την περίπτωση της αργίας μόνον βρίσκει καιρό το πλήρωμα να ξεκουραστεί και να ψυχαγωγηθεί λιγάκι. Μαζεύονται τότε όλοι σε κάποιο άπαγκιο μέρος από την σταβέντο μεριά του καραβιού και ο γεροντότερος συνήθως διηγείται διάφορες περιπέτειες της ναυτιλιακής του ζωής που τις περισσότερες φορές δεν είναι τίποτα άλλο παρά επαγωγές διδασκαλίες γεμιτζοσύνης ή διάφορα μακροσκελέστατα και ατελείωτα παραμύθια για γοργόνες, για νεράιδες, για φαντάσματα κτλ. Ελάχιστες ώρες είναι ο ύπνος της νύχτας και αν ο καιρός δείχνει πως θα φρεσκάρει τότε δεν κοιμάται κανείς ολονύχτιο και ανήσυχο είναι το περπάτημα όλων πάνω στην κουβέρτα. Ο καθένας ανεξαρτήτως βαθμού και κατηγορίας είναι υποχρεωμένος να ρίξει μια γρήγορη μα εξεταστική ματιά παντού, στο τιμόνι, στα φώτα της πορείας ξεφτυλίζοντας της λαδόλαμπες του κόκκινου αριστερά και του πράσινου δεξιού φαναριού, στα καβούσια των αμπαριών μη τυχόν και άνοιξε κανένα η θάλασσα, στην πλώρη, στη πρύμη, στις αντένες, στις άγκυρες, στα πανιά τέλος και στους φλόκους.
Πειθαρχία, αλληλοσεβασμός, αμοιβαία εκτίμηση και αγάπη, φιλοτιμία και πρίν απ’ όλα μερακλήκη στην θαλάσσια επίδοση διακρίνει όλους γενικά τους Αντριώτες ναυτιλλομένους της πραγματικά ηρωικής αυτής εποχής. Δεν υπάρχουν για αυτούς νόμοι και τους είναι ολότελα άγνωστα τα ωράρια εργασίας, τα όβερ – ταϊμς (οι υπερωρίες) και τα άλλα καινά δαιμόνια της δικής μας εποχής. Μπαρκάρουν ή με μισθό 8 – 10 μετζίτια, δηλ. 40 πάνω κάτω του καιρού εκείνου δραχμές το μήνα ή το ταξίδι- τραβερσάδα όπως λένε – ή με ανάλογο μερδικό, το δε παγαμέντο, δηλαδή η μισθοδοσία γίνεται σε λίρες χρυσές Αγγλίας ή σε Ναπολεόνια (εικοσόφραγκα) ή σε μετζίτια . Το εδεσματολόγιο είναι πράγματι πενιχρότατο. Γαλέττα, ελιές, τυρί, κρομμύδι και καμία παστή σαρδέλλα αποτελούν το πρωινό κολατσιό. Το μεσημέρι αν είναι μπονάτσα στη πρόχειρη γκαζοτενεκεδένια φουβού, ο μούτσος πάντοτε ή στη χτιστή με τούβλα καμνάδα στα μεγαλύτερα, στα οποία υπάρχει και ειδικός μάγειρας, φτιάχνει κανένα όσπριο, πατάτες γιαχνί ή βραστές ή ζυμαρικό, καμια πάστα δηλ. με το λάδι σπανιότερα μπακαλιάρο και δύο φορές την εβδομάδα κάθε Πέμπτη και Κυριακή το περιβόητο σαλάδο, κρέας δηλ. διατηρημένο στην άλμη, που παρασκευάζεται μέσα στο καράβι κυρίως από τον μάγειρα.
Επιμέλεια: Αντ. Διαπούλη
