Της Δανάης Α .Μπασαντή
Η αναβίωση της δίκης του Σωκράτη, που έγινε στην Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, ήρθε με καθυστέρηση 25 αιώνων, από τη στιγμή που ήπιε το κώνειο ο μεγάλος αθηναίος φιλόσοφος. Η απόφαση που βγήκε προέκυψε, μετά την ισοψηφία των δικαστών, με την βοήθεια του κοινού των «ενόρκων» να αθωώνει τον Σωκράτη από τις κατηγορίες που τον βάρυναν.
Όλα αυτά δεν έγιναν στην αρχαία αγορά του 399 π.Χ. όπου ο Σωκράτης δικάστηκε από τους πεντακόσιους αθηναίους πολίτες της Ηλιαίας για διαφθορά των νέων και ασέβεια προς τους θεούς, αλλά σε μια κατάμεστη αίθουσα στην λεωφόρο Συγγρού, όπου καθηγητές, φοιτητές, δικηγόροι, δικαστές και υπουργοί μαζεύτηκαν για να επαναλάβουν αυτήν την ιστορική δίκη μετά από 2.411 χρόνια!
Ο Σωκράτης είχε αμφισβητήσει τις καθιερωμένες και κοινότοπες πεποιθήσεις της εποχής του. Για να το κάνει αυτό χρησιμοποίησε την ειρωνεία. Όπως είπαν γι’ αυτόν: «Κατέβασε τη φιλοσοφία από τα άστρα στη γη». Μετά τη δική του παρέμβαση οι φιλόσοφοι έπαψαν πια να ασχολούνται με τα φυσικά φαινόμενα και άρχισαν να εστιάζουν στον άνθρωπο και στην κοινωνία του.
Μάλλον σήμερα μας χρειάζεται πάλι ένας Σωκράτης. Για να επαναπροσδιορίσουμε τους εαυτούς μας και τα όριά μας μέσα στον κόσμο. Κι αυτό γιατί ζούμε μέσα σε μια άκριτη αμφισβήτηση των πάντων και κινδυνεύουμε να συμπαρασυρθούμε από την κατάρρευση των αξιών, που μαστίζει την εποχή μας.
Ζούμε μερικά από τα σημαντικότερα κεφάλαια της ιστορίας μας. Είμαστε αυτόπτες μάρτυρες κρισίμων ιστορικών στιγμών. Συγχρόνως συμμετέχουμε καθώς καλούμαστε όλοι μαζί, όπως οι χιλιάδες δικαστές της Ηλιαίας, για την έκβαση της κρίσης. Καλούμαστε να ψηφίσουμε και να δώσουμε μια λύση στο δράμα…
Αν ζούσε σήμερα ο Σωκράτης ίσως έλεγε ειρωνικά πως η αλήθεια δεν βρίσκεται μακριά μας, αλλά δίπλα μας. Όμως εμείς αντί να προσπαθήσουμε να την φτάσουμε κάνουμε ότι μπορούμε να την προσπεράσουμε κάνοντας παράλογα άλματα στο πουθενά…
Κι αυτό γιατί δυστυχώς ζούμε στον μικρόκοσμό μας διατυπώνοντας ως επί το πλείστον εντελώς προσωπικές και απορριπτικές θεωρίες. Και με αυτές επιχειρούμε να ερμηνεύσουμε τα γεγονότα και τους άλλους με τον δικό μας τρόπο. Με τον τρόπο αυτό, όμως, κινδυνεύουμε να μας προσπεράσουν οι καταστάσεις.
Μήπως είναι καιρός να «γνωρίσουμε» τον εαυτό μας και να καταλάβουμε που βρισκόμαστε χωρίς να νομίζουμε ό,τι θέλουμε. Μήπως πρέπει να ξεκινήσουμε πάλι από τα απλά «κατεβάζοντας την πολιτική στη γη» και αρχίζοντας επιτέλους να συνεργαζόμαστε για να αναδείξουμε μετά τις εκλογές μια κυβέρνηση;
