Η απώλεια του μεγάλου δημιουργού είναι οικουμενική κι εμείς πολύ μικροί για να την σχολιάσουμε. Ο ανδριώτης σκηνοθέτης Γιώργος Δάμπασης συνεργάστηκε με τον Μίκη Θεοδωράκη και καταγράφει στην “Ανδριακή” την σχέση του με τον κορυφαίο συνθέτη.

Ο δικός μου Μίκης
Μίκης Θεοδωράκης, 1983.

“Ο θάνατος του Μίκη Θεοδωράκη, πήρε, όπως ήταν φυσικό, μεγάλη δημοσιότητα, με συνεχείς μεταδόσεις συναυλιών στην τηλεόραση και συνεντεύξεις, με εξάρχουσα την τετράωρη εκπομπή της Βίκυς Φλέσσα στην ΕΡΤ2.

Μέσα στα πολυάριθμα πολυσέλιδα δημοσιεύματα θα ήθελα, με πολύ σεμνότητα, να προσθέσω τις δικές μου εμπειρίες για τη συνεργασία μου μαζί του.

Τα πράγματα εξελίχθησαν ως εξής:

Λίγες ώρες μετά την πτώση της χούντας, χτύπησε το τηλέφωνό μου.

Ήταν ο Αλέκος Πατσυφάς, ο ιδρυτής της δισκογραφικής εταιρείας «ΛΥΡΑ» και δημιουργός του ΝΕΟΥ ΚΥΜΑΤΟΣ. Μου είπε με λαχανιασμένη φωνή: «Έλα, Δάμπαση, στο γραφείο, για να σου δώσω τη μαγνητοταινία με τα «Λιανοτράγουδα» του Μίκη Θεοδωράκη, σε ποίηση Γιάννη Ρίτσου». Πήρα το ηχητικό ντουκουμέντο του Μίκη και, χωρίς καθυστέρηση, άρχισα στο στούντιο 3 της Αγίας Παρασκευής τα γυρίσματα. Στα σκηνικά η στενή μου συνεργάτις Λίλυ Ναζίρογλου χρησιμοποίησε ζωγραφικά έργα του Τάσου και της Βάσως Κατράκη. Στους ερμηνευτές ήταν η Μαρία Δημητριάδη, η Ελένη Βιτάλη, η Σόνια Κρυστάλη, ο Σταύρος Πασπαράκης και ο Κώστας Καμμένος. Την ώρα που έκανα τα γυρίσματα στο στούντιο, μου ήρθε στο νου η περίφημη προκήρυξη του Στρατηγού Οδυσσέα Αγγελή, που έλεγε: «Αποφασίζομεν και διατάσσομεν. Απαγορεύομεν καθ’ άπασαν την επικράτειαν την καθ’ οιονδήποτε τρόπον  μετάδοσιν ή εκτέλεσιν μουσικής ασμάτων του κομμουνιστού Μίκη Θεοδωράκη, τέως αρχηγού της διαλυθείσης κομμουνιστικής οργανώσεως Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη, τα οποία, συν τοις άλλοις, αποτελούν και μέσον συνδέσμου μεταξύ των κομμουνιστών».

Ο δικός μου Μίκης
Από το προσωπικό αρχείο του Γιώργου Δάμπαση

Ο Θεοδωράκης ήταν πια ο τιμημένος καλεσμένος της δημοκρατικής τηλεόρασης και ο Οδυσσέας Αγγελής βρισκόταν έγκλειστος με τους απριλιανούς συντρόφους του στον Κορυδαλλό.

Ο δικός μου Μίκης
Λεπτομέρεια από το χαρακτικό της Βάσως Κατράκη. Από το προσωπικό φωτογραφικό αρχείο του Γιώργου Δάμπαση

Το βράδυ που θα γινόταν η προβολή των «Λιανοτράγουδων», κάθισα μπροστά στην τηλεόραση μαζί με μερικούς φίλους μου. Η στιγμή ήταν έντονα φορτισμένη. Μόλις τέλειωσε το σήμα με τους τίτλους, έγινε ξαφνικά μαύρο στην οθόνη. Ήξερα πως κάτι τέτοιο δεν υπήρχε στο μοντάζ. Τρόμαξα. «Λες» είπα, «να έγινε τίποτα και να την φάγανε την εκπομπή;», αλλά ενώ έκανα αυτές τις εφιαλτικές σκέψεις, σε κλάσματα δευτερολέπτου βγήκε αμέσως στην τηλεόραση η πρώτη διαφήμιση του «Ριζοσπάστη». Η συντροφιά μου κι εγώ ηρεμήσαμε και είδαμε όλη την εκπομπή με μια συγκίνηση που δεν ξεχνιέται ποτέ.

Το βίντεο αυτής της ιστορικής εκπομπής δεν σώθηκε δυστυχώς. Ένα στέλεχος της επόμενης διοίκησης του Γιάννη Λάμψα, το έσβησε με μανία, μαζί με μια άλλη εκπομπή, «Τα μικροαστικά» του Λουκιανού Κηλαηδόνη.

Με τον Μίκη συνεργαστήκαμε στην μεταπολίτευση στενά. Τον αγαπούσα και με εκτιμούσε. Και αποθέωση της συνεργασίας μας αυτής ήταν το γύρισμα που έκανα στον Λυκαβηττό με το έργο «Άξιον εστί». Το τηλεοπτικό αυτό ντοκουμέντο το βλέπαμε κατ’ επανάληψη στα αφιερώματα που γίνονταν με το θάνατο του μεγάλου συνθέτη.

Θυμάμαι τον Μίκη σε μία συναυλία που έδωσε στη Θεσσαλονίκη. Μετά το γύρισμα, τον κάλεσα στο πεντακάμερο συνεργείο της ΕΡΤ να δούμε πώς αποτυπώθηκε η συναυλία. Κάποια στιγμή γυρίζει ο Μίκης και μου λέει:

«Βρε, Δάμπαση, γιατί την ώρα που τραγουδούσε ο Πανδής εσύ συνεχώς έδειχνες δικά μου πλάνα;» Και του απάντησα χωρίς σκέψη:

«Με συγχωρείς, αλλά εσύ είσαι ο ΘΕΟΣ. Αυτόν έβλεπα όλη την ώρα. Τι ήθελες να κάνω;»

Και γέλασε με εκείνο το αφοπλιστικό του χαμόγελο.

Επιμύθιον της απέραντης εκτίμησης που είχα για τον Μίκη

Όταν έκανα τις φιλολογικές επεμβάσεις στο έργο της Ευανθίας Καΐρη «Νικήρατος», που παίχτηκε στις 9 Αυγούστου στο Φεστιβάλ της Άνδρου, είχα προσθέσει από ένστικτο τρεις σημαντικές μελωδίες του Μίκη, σε ποίηση Ανδρέα Κάλβου: τις «Ευχές», τα «Ηφαίστεια» και το «Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία».

Αυτά ως κατάθεση ψυχής σε ένα δημιουργό που μπήκε στην αιωνιότητα.

Γιώργος Δάμπασης

 

 

ΑΦΗΣΤΕ ΕΝΑ ΣΧΟΛΙΟ

Η andriakipress.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο το οποίο είναι σχετικό με το θέμα. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετεί τις απόψεις αυτές. Διατηρεί το δικαίωμα να μην δημοσιεύει συκοφαντικά, υβριστικά, ρατσιστικά ή άλλα σχόλια που προτρέπουν σε άσκηση βίας. Επίσης, σχόλια σε greeklish και κεφαλαία δεν θα δημοσιεύονται, ενώ η andriakipress.gr, όταν και όπου κρίνει, θα συμμετέχει στον διάλογο.

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.