«Πάμε θάλασσα»: Με αφορμή την 1η ημερίδα Ενημέρωσης Μαθητών για το Ναυτικό Επάγγελμα που πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο στην Άνδρο, η «Ανδριακή» εγκαινιάζει μια στήλη επαγγελματικού προσανατολισμού –τρόπον τινά- για το επάγγελμα του ναυτικού και συναφή με αυτό επαγγέλματα. Αρχαία η πορεία του λαού μας στη θάλασσα, μεγάλη η συμβολή του νησιού μας στο θαύμα της ελληνικής ναυτιλίας, «έχουμε γη και πατρίδα όσο έχουμε πλοία στη θάλασσα» θα πει ο Ηρόδοτος και θα σκιαγραφήσει την πορεία ενός έθνους…
Γράφει ο Λεωνίδας Βαλμάς
Τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις; Από πολύ μικρό παιδί μου έβαλαν προβληματισμούς σχετικά με τον επαγγελματικό μου προσανατολισμό:
-Τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις; Θα γίνεις καπτα-Λεωνίδας η μαστρο-Λεωνίδας;…
Το καπτα-Λεωνίδας το καταλάβαινα αφού ο πατέρας μου ήταν καπετάνιος, το μαστρο-Λεωνίδας όμως;
Αργότερα όταν μεγάλωσα και κατάλαβα τη διαφορά, θέλησα να ξεφύγω από τη θάλασσα, έτσι μπήκα στο Πολυτεχνείο στη σχολή των Μηχανολόγων-Ηλεκτρολόγων. Εκεί, στο τρίτο έτος, όταν έπρεπε να ακολουθήσουμε τις διάφορες ειδικότητες, ήρθε κάποιος καθηγητής ναυπηγός και μας μίλησε για την ειδικότητα του Ναυτικού-Μηχανολόγου. Η αντίδραση μου ήταν ακαριαία. Δεν υπήρξε καμία αμφιβολία, κανένας δισταγμός για την μελλοντική μου πορεία στην Σχολή.
Έτσι, πριν καλά-καλά τελειώσω το Πολυτεχνείο, είδα ότι δεν είναι καθόλου εύκολο να ξεφύγεις από τη θάλασσα, ειδικά όταν και οι δυο γονείς σου είναι μεγαλωμένοι μέσα στα καράβια.
Αφού τέλειωσα το Πολυτεχνείο και μέχρι να έρθει η ώρα της στρατιωτικής μου θητείας είχα την δυνατότητα, μέσω οικογενειακών φίλων αρχιμηχανικών, να επισκέπτομαι τα Ναυπηγεία του Σκαραμαγκά και να παρακολουθώ επισκευές πλοίων. Εκεί πήρα μια πρώτη μυρωδιά του τι γίνεται. Κατά την διάρκεια της στρατιωτικής μου θητείας στο Πολεμικό Ναυτικό πέρασα το μεγαλύτερο μέρος της στους Ναύσταθμους Σαλαμίνας και Κρήτης. Έτσι είχα την ευκαιρία να παραμείνω κοντά στο προσφιλές μου αντικείμενο ασχολούμενος με την επισκευή πολεμικών πλοίων. Μετά το Ναυτικό συνέχισα τις μεταπτυχιακές μου σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Νιουκαστλ στην Αγγλία. Έτσι έγινα ναυπηγός. Όταν τέλειωσα και με το μεταπτυχιακό έφυγα κατευθείαν για Ιαπωνία για να παρακολουθήσω κατασκευές νέων πλοίων σε Ιαπωνικά Ναυπηγεία. Πριν αναχωρήσω για κει, η τελευταία συμβουλή του τεχνικού διευθυντή που με προσέλαβε ήταν:
-Λεωνίδα, τώρα που θα πας εκεί, βαλε φόρμα και κοίτα να μουντζουρωθείς.
Ακολούθησα πιστά τη συμβουλή του και δεν το μετάνιωσα καθόλου.
Μετά την Ιαπωνία βρέθηκα σε άλλο Ναυπηγείο, στην Ελλάδα αυτή τη φορά. Παρόλη την εμπειρία που είχα αποκτήσει ένα χρόνο στην Ιαπωνία, έβλεπα ότι είχα ακόμα πολλά να μάθω, όχι μόνο στον χώρο της τεχνολογίας αλλά και στην σχέση μου και στην διαχείριση του εργατικού δυναμικού. Αναφέρω δυο παραδείγματα για να γίνω κατανοητός.
Όταν ήμουν υπεύθυνος για την κατασκευή ενός ρυμουλκού παρατήρησα κατά τις δοκιμές λειτουργίας του κάποιους κραδασμούς στο κατάρτι του.
-Δεν είναι τίποτα, είπε ο εργοδηγός. Θα βάλουμε δυο αέρηδες και θα λυθεί το πρόβλημα. -Τι είναι οι αέρηδες; Ρώτησα εγώ αυθόρμητα.
-Οι αέρηδες είναι δυο τεντωμένα συρματόσκοινα που ξεκινούν από την κορυφή του καταρτιού και στερεώνονται στην κουπαστή, δεξιά και αριστερά.
Την ίδια στιγμή ένας τεχνίτης, κρυμμένος πίσω από την πλάτη του εργοδηγού, γελούσε κοροϊδευτικά που δεν ήξερα τους αέρηδες. Εμένα όμως δεν με πείραξε καθόλου. Ήξερα πολύ καλά ότι σε μικρό χρονικό διάστημα εγώ θα μάθαινα πολύ περισσότερα πράγματα από όλους αυτούς γύρω μου.
Το άλλο πράγμα που έμαθα ήταν να είμαι φιλικός και καταδεκτικός με τους εργάτες και να μην αρνιέμαι το τσιγάρο που μου πρόσφεραν. Βλέπετε, τότε κάπνιζα ακόμα…
Όσο πέρναγαν τα χρόνια, συνειδητοποιούσα πως ότι κι αν είχα σπουδάσει πάλι η θάλασσα θα με κέρδιζε. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι αποτελεί ένα κλειστό κύκλωμα, μια χαβούζα όπως συνηθίζω να τη λέω, αλλά είναι ένας ολοζώντανος οργανισμός, εξαιρετικά συναρπαστικός που αν δεν τον γνωρίσεις και αν δεν τον ζήσεις από κοντά δεν το καταλαβαίνεις.
Ο λόγος είναι απλός: Η θάλασσα δεν έχει μόνο τα καράβια που την διασχίζουν από άκρη σε άκρη και τα λιμάνια στα οποία φορτώνουν και ξεφορτώνουν. Πέρα από αυτά υπάρχει στη στεριά μια θεμελιώδης και πολύπλοκη υποδομή που φροντίζει για την επιτυχή και ασφαλή διακίνηση και λειτουργία των καραβιών.
Μέσα στα πλαίσια αυτής της υποδομής δημιούργησα μετά από διάφορες επαγγελματικές αναζητήσεις μια εταιρία που φροντίζει για την παροχή τεχνικών υπηρεσιών στα πλοία ανά τον κόσμο (επισκευές, επιθεωρήσεις κλπ).
Εκτός όμως από τις επισκευές και την παροχή τεχνικών υπηρεσιών υπάρχουν ακόμα ένα σωρό υπηρεσίες που χρειάζονται για να στηρίξουν την υποδομή για την οποία μίλησα πιο πριν:
Ασφάλειες, αγοραπωλησίες, ναυλώσεις, ναυπηγήσεις, εξεύρεση πληρωμάτων, πρακτορεύσεις, τροφοδοσίες, εξοπλισμοί, μεταφορές, νομικές και οικονομικές υπηρεσίες και βεβαίως πάνω απ’ όλα η ύπαρξη ενός οργανωμένου ναυτιλιακού γραφείου που θα αξιολογήσει και θα χρησιμοποιήσει αυτές τις υπηρεσίες.
Αυτές οι υπηρεσίες χρειάζεται να στελεχωθούν με άτομα ικανά, έξυπνα και υπεύθυνα. Τέτοια άτομα υπάρχουν πολλά στον τόπο μας. Πρέπει όμως να έχουν την κατάλληλη ενημέρωση και καθοδήγηση.
Και για να κλείσω το θέμα όπως το ξεκίνησα θα αναφερθώ στον μικρό μου γιο, τον οποίο ρώτησα σε ηλικία 6 ετών:
-Εσύ τι δουλειά θα κάμεις άμα μεγαλώσεις; -Δεν μου λες, μπαμπά, πότε θα δουλέψω εγώ; -Εεε! Να. Θα τελειώσεις το δημοτικό και το λύκειο, θα πας να σπουδάσεις στο Πανεπιστήμιο, θα κάμεις την στρατιωτική σου θητεία, ίσως και κάποιο μεταπτυχιακό και μετά….
-Μέχρι τότε όμως, μπαμπά, θα έχουν περάσει τόσα χρόνια, δεν ξέρω τι επαγγέλματα θα υπάρχουν τότε, επομένως τώρα δεν μπορώ να σου πω τι θα κάμω όταν μεγαλώσω…
Και όμως μετά από τόσα χρόνια με σχολειά, σπουδές, μεταπτυχιακά, θητεία στο Ναυτικό, νάτο το παλικάρι διπλά μου στη δουλειά, δεξί μου χέρι και άξιος συνεχιστής. Είχε όμως και απαιτήσεις:
-Τώρα που ήρθα στο γραφείο, θέλω να μου μάθεις τα μυστικά της δουλειάς.
-Ωραία! Ανασκουμπώσου, βαλε φόρμα, μουντζουρώσου και μην φοβάσαι να ρωτάς.
